Anoreksja, czyli jadłowstręt psychiczny, należy do specyficznych zaburzeń odżywiania. Lęk przed przybraniem na wadze, obsesja na punkcie ćwiczeń czy unikanie jedzenia to jedne z symptomów tej wyniszczającej i mogącej prowadzić do śmierci choroby. Jak można się z niej wyleczyć?
Jadłowstręt psychiczny to poważne zaburzenie, w którym kluczową rolę odgrywają czynniki psychiczne. Lęk przed przybraniem na wadze i nieadekwatna ocena własnego wyglądu prowadzą do obsesyjnego unikania jedzenia i podejmowania czynności mających zapewnić upragnioną sylwetkę (np. intensywne ćwiczenia lub prowokowanie wymiotów).
Według statystyk anoreksja w Polsce dotyczy ok. 2% młodzieży i mniej niż 1% osób dorosłych – początek choroby przypada najczęściej na okres między 14. a 20. rokiem życia, a to ze względu na zmiany związane z dojrzewaniem (więcej o przyczynach anoreksji w artykule Anoreksja – choroba nie tylko nastolatek. Jak z nią walczyć). Co ciekawe, coraz częściej diagnozowana jest anoreksja u mężczyzn. Szacuje się, że obecnie mniej więcej 1/3 pacjentów stanowią właśnie panowie.
Wyróżnić można dwa typy anoreksji: restrykcyjny i bulimiczny. Anoreksja restrykcyjna polega na stałym ograniczaniu ilości pożywienia przy jednoczesnym braku niekontrolowanego obżarstwa i kompulsywnego przeczyszczania. Dla anoreksji bulimicznej charakterystyczne jest naprzemienne występowanie okresów ograniczania jedzenia i napadów obżarstwa połączonych z przeczyszczeniem poprzez prowokowanie wymiotów, lewatywy czy środki przeczyszczające. W tym przypadku należy zachować szczególną czujność przy różnicowaniu między anoreksją a bulimią.
O wiele rzadziej występuje anoreksja atypowa, mogąca wyróżniać się np. mniejszym nasileniem objawów, brakiem lęku towarzyszącego odchudzaniu czy zachowaniem pewnej racjonalności.
Skutki anoreksji są bardzo poważne i długotrwałe, obejmują następstwa fizyczne i psychiczne. Następuje spadek masy ciała, widoczne wychudzenie, niedożywienie i wyniszczenie organizmu. W anoreksji waga zagrażająca życiu to waga na poziomie o 15% niższym niż prawidłowa masa ciała dla konkretnego wieku i wzrostu.
Wśród następstw anoreksji wymienić można zaburzenia hormonalne, wypadanie włosów i suchość skóry, brak miesiączki lub problemy z potencją, zaburzenia sercowo-naczyniowe czy spadek odporności. Skutki anoreksji po latach to m.in. depresja, osteoporoza, niepłodność czy anemia. Pamiętajmy, że śmiertelność przy anoreksji jest najwyższa wśród wszystkich chorób o podłożu psychicznym.
| Faza I | Faza II | Faza III |
|---|---|---|
|
|
|
W przypadku anoreksji leczenie szpitalne często jest koniecznością – pozwala na odizolowanie chorej osoby od jej środowiska, zapewnienie kompleksowej opieki i stałego dostępu do specjalnie zbilansowanych, bogatych w substancje odżywcze posiłków. Dotyczy to szczególnie pacjentów o bardzo niskiej masie ciała lub osób po próbach samobójczych.
Ze względu na silny związek między anoreksją a depresją, a także na psychiczne podłoże problemu, kluczowa w leczeniu okazuje się psychoterapia, która powinna obejmować także pozostałych członków rodziny.
Jak wygląda tycie po anoreksji? Przede wszystkim osoba chora nie może postrzegać procesu przybierania na wadze w kategoriach tycia, tylko jako powrót do zdrowia. Jest to proces długotrwały i powolny, wymagający cierpliwości i wsparcia psychologicznego lub psychiatrycznego – wzrost masy ciała może powodować lęk i depresję.
Proces przybierania na wadze musi być starannie zaplanowany przez dietetyka, który weźmie pod uwagę stan pacjenta i jego zapotrzebowanie na poszczególne składniki odżywcze. Czasami na początku konieczne jest żywienie pozajelitowe lub żywienie przez sondę, jednak w miarę możliwości należy stosować żywienie doustne.
Dieta dla osoby wychodzącej z anoreksji musi być lekkostrawna i początkowo niskokaloryczna, ponieważ organizm odzwyczaił się od wysokoenergetycznego pożywienia. Stopniowo zwiększa się kaloryczność, trzeba też zadbać o różnorodność i uzupełnienie braków witamin i minerałów. Ważne jest dostarczanie dużej ilości białka, które pomoże w odbudowaniu mięśni i narządów. Warto sięgnąć po specjalne odżywki medyczne w łatwo przyswajalnej płynnej formie, dostosowane do konkretnych potrzeb żywieniowych.
Skutki anoreksji mogą być tragiczne, dlatego leczenie trzeba podjąć jak najszybciej, korzystając ze wsparcia lekarza, psychologa i dietetyka. Kompleksowa terapia połączona ze starannie dobranym programem leczenia żywieniowego pomoże przybrać na wadze, zaakceptować własną sylwetkę i wrócić do zdrowia.
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
