Osoby starsze są zagrożone niedożywieniem w sposób szczególny. Częstą przyczyną jest brak apetytu, któremu nierzadko towarzyszy choroba. Długotrwały brak łaknienia może prowadzić do wielu dolegliwości i stanowi zagrożenie dla osób na niego cierpiących. Jak zapobiec szkodliwym skutkom niedożywienia u starszej osoby?
Z upływem lat zachodzą zmiany w sposobie funkcjonowania organizmu. Jedną z wypadkowych procesu starzenia są zaburzenia łaknienia. Jest to naturalne zjawisko – u osób starszych metabolizm spowalnia, przez co zmniejsza się zapotrzebowanie na kalorie, co objawia się brakiem apetytu.
U seniorów brak apetytu często związany jest z nieprawidłowościami pracy układu pokarmowego i może oznaczać chorobę. Bardzo często tak objawiają się właśnie choroby nowotworowe oraz choroby przewodu pokarmowego (zapalenie żołądka, choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół jelita drażliwego, choroby wątroby i dróg żółciowych, choroby trzustki, nietolerancje pokarmowe). Dolegliwość ta powodowana jest także brakiem uzębienia lub złym stanem psychicznym – nierzadko powodowana jest depresją. Nie należy jej lekceważyć, ponieważ długotrwały brak łaknienia może doprowadzić do niedożywienia, na którego skutki szczególnie narażone są osoby starsze, doświadczające często poważnych chorób przewlekłych. W niektórych przypadkach (badania wskazują, że może być to nawet jedna czwarta seniorów z utratą apetytu!) jest to tzw. anoreksja wieku podeszłego, która najczęściej przejawia się znacznym spadkiem spożywanego pokarmu, niezamierzoną utratą masy ciała, skargami na dolegliwości żołądkowo-jelitowe, ograniczoną mobilnością, apatią, osłabieniem oraz oczywiście niewłaściwym BMI.
Niedożywienie znacząco pogarsza jakość życia człowieka. W skrajnych wypadkach doprowadza organizm do wyniszczenia, którego konsekwencją może być nawet śmierć. W wyniki braku łaknienia zmniejszona zostaje ilość przyjmowanego pożywienia, a wraz z nim niezbędnych składników mineralnych i wartości odżywczych, których niedobór przyczynia się do różnego typu dolegliwości. Do najczęstszych skutków niedożywienia należą:
Konsekwencji braku łaknienia jest wiele. Nie należy go zatem bagatelizować. Skutkom związanym z brakiem apetytu można zapobiegać. Jednym ze sposobów jest wprowadzenie prawidłowej diety, dostosowanej do potrzeb osoby starszej. Zanim jednak zmienimy zwyczaje żywieniowe, powinniśmy skontaktować się z lekarzem w celu rozpoznania przyczyny. W przypadku wykrycia choroby konieczne będzie leczenie. Dobrze poprowadzona terapia może skutecznie wyeliminować brak łaknienia, a tym samym poprawić jakość życia. Bardzo ważne jest więc to, by w pierwszej kolejności skontaktować się z lekarzem.
Kolejnym krokiem jest zmiana nawyków żywieniowych. Istotne jest także, by posiłki były pełnowartościowe. Podawanie mniejszych porcji jest równie istotne: 5-6 razy na dobę, mniej więcej co 2–3 godziny (taki rytm jedzenia jest mniej przytłaczający, a żywność – łatwiejsza do spożycia). Dobrze jest również poprzedzać je spacerem – krótka aktywność fizyczna na świeżym powietrzu (np. w stylu nordic walking!) korzystnie wpłynie na poprawę łaknienia. Zbilansowaną dietę można uzupełniać o witaminy i minerały w postaci suplementów – na rynku dostępne są specjalnie przeznaczone dla osób starszych preparaty, wspomagające dietę i poprawiające apetyt. Bardzo ważne jest też, by posiłki zachęcały osobę starszą do jedzenia – by były kolorowe, różnorodne i estetycznie podane. Należy też – o czym wspominaliśmy już wcześniej – wsłuchać się w oczekiwania seniora i dopasować dietę do jego/jej preferencji smakowych.
Ogromnym problemem wśród starszych osób jest samotność. Wspólne spożywanie posiłków – o ile to możliwe – poprawia nastrój i motywuje do jedzenia. To samo dotyczy atmosfery podczas jedzenia. Powinniśmy na czas naszego wspólnego posiłku z seniorem zapomnieć o pracy – spokój, brak pośpiechu i stresu przydadzą się wszystkim biesiadnikom!
Jeśli zastanawiasz się czym pobudzić apetyt u seniora, odpowiedzią mogą być więc stosunkowo proste rozwiązania.
Komponując dietę dla osoby starszej, należy zwrócić uwagę na kilka kwestii. Należy pamiętać o tym, by przygotowywane posiłki były:
Dieta dla seniora cierpiącego na brak apetytu powinna być bogata w różnego rodzaju witaminy i minerały – jej podstawę powinny stanowić warzywa. Dobrze jest także spożywać duże ilości ryb, przynajmniej dwa posiłki w tygodniu powinny być przygotowane na ich bazie. Najlepiej, jeśli potrawy będą dobrze doprawione. Przyprawy, takie jak liść laurowy, papryka, chrzan lub niektóre zioła, powodują zaostrzenie apetytu i sprawiają, że posiłki są chętniej spożywane.
Poniżej zestawienie zapotrzebowania najważniejszych witamin i minerałów dla osób w podeszłym wieku:
Zestawienie zapotrzebowania najważniejszych witamin i minerałów dla osób w podeszłym wieku | |||||
Witaminy | Dzienne zapotrzebowanie dla kobiet | Dzienne zapotrzebowanie dla mężczyzn | Minerały | Dzienne zapotrzebowanie dla kobiet | Dzienne zapotrzebowanie dla mężczyzn |
A | 700 μg | 900 μg | Wapń | 1300 mg | 1300 mg |
E | 8 mg | 10 mg | Żelazo | 10 mg | 10 mg |
D | 15 μg | 15 μg | Magnez | 320 mg | 420 mg |
C | 75 mg | 90 mg | Sód | 1300 mg | 1300 mg |
K | 90 μg | 120 μg | Potas | 4700 mg | 4700 mg |
B1 | 1,1 mg | 1,3 mg | Jod | 150 μg | 150 μg |
Nawet dobrze zbilansowana dieta nie zawsze jest w stanie dostarczyć odpowiedniej ilości witamin, minerałów oraz innych wartości odżywczych potrzebnych do prawidłowego funkcjonowania organizmu. Często w takich sytuacjach dobrym rozwiązaniem jest dopełnienie diety suplementami.
Na rynku dostępnych jest wiele produktów uzupełniających jadłospis osób w podeszłym wieku. Produktami zasługującymi na uwagę są dietetyczne środki spożywcze Fresubin, a konkretnie:
Środki spożywcze stanowią doskonałe rozwiązanie dla uzupełnienia diety osoby starszej. Napoje Fresubin są wygodne w spożyciu, wysoko energetyczne, bogate we wszelkie potrzebne dla organizmu witaminy i minerały, dzięki czemu mogą być również stosowane nie tylko jako uzupełnienie diety – są odpowiednie jako źródło pożywienia. Ważne jest, by stosować ten produkt po konsultacji z lekarzem i pod jego nadzorem.
Według specjalistów niedożywieniem zagrożone jest 30 procent osób po 65 roku życia. Jest to zatem częste zjawisko, którego nie należy lekceważyć. Bagatelizowanie braku łaknienia może być groźne w skutkach. Możemy temu zapobiegać, stosując odpowiednią dietę, której doskonałym uzupełnieniem będą napoje Fresubin. Traktujmy zaburzenia apetytu u seniora jako sygnał dla konieczności dokładniejszego przyjrzenia się stanowi zdrowia naszej często najbliższej osoby.
Serwis zywieniemaznaczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
Nie przegap nowości na Żywienie ma znaczenie.
Bądź na bieżąco z wiedzą dotyczącą żywienia klinicznego.