Refluks żołądkowo-przełykowy to, mówiąc obrazowo, cofanie się zawartości żołądka do przełyku. W skrajnych przypadkach może powodować wymioty, jednak najczęściej kończy się zgagą, czasem bólem w okolicach szyi. Skąd bierze się refluks i jak łagodzić jego objawy?
Dolny zwieracz przełyku, odpowiedzialny za przesuwanie się pokarmów z przełyku do żołądka, powinien działać jak drzwi w jedną stronę: wpuszczać pokarm do żołądka i nie pozwalać mu wracać do przełyku. Tak działa zdrowy przewód pokarmowy. Jeśli dojdzie do stanu zapalnego błony śluzowej przełyku i gardła, jego skutkiem może być obniżenie napięcia dolnego zwieracza przełyku, który zamiast na kilka sekund, otwiera się na ponad minutę. Nie jest on w stanie skutecznie zatrzymać treści żołądkowej w żołądku. W efekcie dochodzi do wielokrotnego zarzucania treści żołądka w stronę przełyku, co z kolei powoduje pojawienie się zgagi – odczucia pieczenia w gardle i przełyku.
Do najpowszechniejszych przyczyn pojawienia się refluksu żołądkowo-przełykowego należą:
Na ogół refluks objawia się dość jednoznacznie i zdiagnozowanie go jest dość proste nawet bez konsultacji z lekarzem. W rzadkich przypadkach skutki refluksu mogą być zbliżone do objawów innych chorób.
Typowe objawy refluksu:
Objawy, które powinny być impulsem do szybkiego kontaktu z lekarzem:
Chociaż choroba refluksowa jest ściśle związana z układem pokarmowym, może dawać objawy charakterystyczne dla innych chorób, co niekiedy znacznie utrudnia diagnozę. Warto wiedzieć, że oprócz dolegliwości stricte żołądkowo-przełykowych, refluks może objawiać się:
Mogłoby się wydawać, że skoro przewód pokarmowy nie sygnalizuje problemów z trawieniem, to można jeść wszystko bez wyjątku. Niestety, nie jest to takie proste. Co prawda dieta przy refluksie nie jest tak restrykcyjna, jak na przykład dieta przy chorobie wątroby, jednak na liście znajduje się kilka rzeczy zakazanych:
Lista produktów, które mogą przynieść ulgę, szczególnie przy zgadze, jest bardzo krótka:
Duża ilość wapnia neutralizuje kwas żołądkowy i powoduje chwilowe ustąpienie objawów. Jednak trzeba pamiętać, że picie mleka i wód wapniowych nie zwalnia od wizyty u lekarza.
Warto także zmodyfikować nieco styl życia, szczególnie menu: zamiast dużo i rzadko lepiej jeść mało i często. Trzeba też pamiętać o tym, że objawy refluksu nasilają się w pozycji leżącej i dlatego ostatni posiłek powinien być zjedzony najpóźniej trzy godziny przed snem. Osoby z chorobą refluksową powinny spróbować spać na poduszce ułożonej na podgłówku, w pozycji półsiedzącej, zrezygnować z ciasnych ubrań i ciasno zapinanych pasków. Osoby z nadwagą powinny pomyśleć o odchudzaniu.
Refluks może pojawiać się także po spożyciu mniej oczywistych potraw czy konkretnych produktów, dlatego warto obserwować swój organizm, a nawet zapisywać dokładnie co się jadło. Zdarza się, że przyczyną refluksu jest np. czosnek, powszechnie uznawany za zdrowy, świeże pieczywo, niektóre ciasta.
Dolegliwości związane z refluksem są dość powszechne (szacuje się, że cierpi na nie około 20 % dorosłych, czyli co piąty człowiek), dlatego często są bagatelizowane bądź traktowane jako niegroźne. Tylko niewielka grupa ludzi z refluksem żołądkowo-przełykowym zgłasza się do lekarza. Tymczasem nieleczona choroba refluksowa może prowadzić do stanów zapalnych w obrębie błony śluzowej żołądka i przełyku, wrzodów na ścianie żołądka i przełyku, a nawet do nowotworów. Warto wiedzieć, że choroba refluksowa nasila się z wiekiem, dlatego lepiej leczyć ją gdy objawy nie są jeszcze bardzo dokuczliwe. Niestety, ta dolegliwość nie ustępuje samoistnie.
Choroba refluksowa najczęściej diagnozowana jest na podstawie wywiadu. Gdy objawy są niejednoznaczne, lekarz może zlecić następujące badania:
Farmakologiczne leczenie choroby refluksowej polega na podawaniu leków zobojętniających kwas solny w żołądku, zwiększających napięcie w obrębie dolnego zwieracza przełyku i zmniejszających produkcję soków żołądkowych. W bardzo rzadkich i trudnych przypadkach może zajść konieczność operacyjnego leczenia refluksu.
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
