Kamica nerkowa przez większość czasu przebiega bezobjawowo. O jej istnieniu informuje dopiero nagły, ostry ból w okolicach nerek. W większości przypadków przy ataku kamicy nerkowej niezbędna jest hospitalizacja.
Kamica nerkowa kojarzy się z tworzeniem kamyków w przewodach moczowych, które sygnalizują swoją obecność ostrym bólem. W rzeczywistości złogi tworzą się już w nerkach, a dopiero przy przedostaniu się do dróg moczowych i próbie wydostania z nich powodują trudny do wytrzymania ból. Pospolicie zwane kamyki to złogi szczawianu lub fosforanu wapnia. Do ich krystalizacji dochodzi w przypadku zbyt dużego stężenia tych substancji w moczu. Ogniskiem krystalizacji mogą być bakterie. Może je powodować także zastój moczu. Kamica nerkowa częściej pojawia się u mężczyzn, ale kobiety także skarżą się na tę przypadłość. Najwięcej zachorowań notuje się u pacjentów między trzydziestym a czterdziestym rokiem życia. Pozbycie się kamienia nie oznacza, że nie utworzy się kolejny. Niestety choroba lubi nawracać.
Najczęstszą przyczyną kamicy nerkowej jest przyjmowanie zbyt małej ilości płynów. Dorosły człowiek powinien pić dziennie dwa litry napojów. Niestety złe nawyki żywieniowe powodują, że pijemy znacznie mniej, lub przyjmujemy płyny, które zamiast nawadniać, odwadniają. Kawa, herbata, słodkie napoje i napoje gazowane typu coca-cola nie nawadniają organizmu. Dieta bogata w szczawiany także może doprowadzić do rozwoju kamicy.
Kamica nerkowa może być także spowodowana wadami anatomicznymi w budowie dróg moczowych. Mężczyźni często skarżą się na ataki kamicy nerkowej, jeśli cierpią na przerost gruczołu krokowego.
Do kamicy nerkowej może doprowadzić przyjmowanie zbyt dużych dawek witaminy D i wapnia, a także niektóre choroby, na przykład dna moczanowa. Również bakteryjne zakażenie nerek może doprowadzić do rozwoju i ataku kamicy. Powstawaniu kamieni w nerkach sprzyja także długie unieruchomienie, np. po wypadku.
Kamicę nerkową diagnozuje się głównie na podstawie wywiadu zebranego od pacjenta. Charakterystyczne dolegliwości bólowe, podobne problemy w przeszłości, skłonności genetyczne są przesłanką do zdiagnozowania kamicy. Pomocne może być także badanie USG oraz tomografia komputerowa. To ostatnie badanie jest bardzo dokładne, pozwala ustalić wielkość kamieni oraz precyzyjnie je umiejscowić. Przy diagnostyce chorób nerek i kamicy nerkowej obowiązkowe jest badanie ogólne moczu. W badaniu ogólnym krwi (morfologii ogólnej) nie pojawiają się żadne zmiany mogące świadczyć o kamicy nerkowej. Jedynie w przypadku współistniejącego zakażenia poziom leukocytów będzie podwyższony.
Kamica nerkowa jest chorobą, którą leczy się objawowo. Terapia polega przede wszystkim na podawaniu leków przeciwbólowych i rozkurczowych oraz niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Niestety kamień, który uwolnił się z nerki do przewodu moczowego, musi go opuścić. Leki rozkurczowej ułatwiają jego przemieszczanie się i powodują zmniejszenie bólu. W przypadku niewielkiego bólu wystarczy sięgnąć po leki przeciwbólowe dostępne w aptekach bez recepty. Kiedy ból jest bardzo silny i domowe metody walki z nim nie dają rezultatu, konieczna jest specjalistyczna pomoc. W szpitalu chorym podaje się silne leki przeciwbólowe, w skrajnych przypadkach nawet z grupy opiatów.
Leczenie operacyjne stosuje się niezmiernie rzadko, na ogół polega ono na usunięciu złogu przez wprowadzenie do moczowodu endoskopu lub rozbicie kamienia falami elektromagnetycznymi. Praktycznie nie wykonuje się już usuwania złogów tradycyjną metodą operacyjną.
Nieleczona kamica nerkowa może prowadzić do poważnych powikłań, dlatego nie można jej lekceważyć, nawet jeśli ból jest nieuciążliwy.
Ponieważ kamica sama w sobie przebiega bezobjawowo, trudno jest mówić o czasie trwania tej choroby. W przypadku tworzenia się minimalnych złogów potocznie zwanych piaskiem choroba przebiega bezboleśnie, pacjent nie zdaje sobie sprawy z jej istnienia. Można mierzyć jedynie czas trwania ataku kolki nerkowej. Bywa on bardzo różny i może trwać od jednej doby do nawet dwóch tygodni. Ból nie musi być jednostajny, może być napadowy i mieć różne natężenie. Atak kończy się wydaleniem kamienia. Na ogół moment ten jest wyraźnie wyczuwalny.
Dieta w kamicy nerkowej jest uzależniona od jej rodzaju. Jeśli jest to pierwszy atak kamicy, trudno ustalić, z jakim rodzajem mamy do czynienia. Po wydaleniu kamienia warto poddać go analizie i sprawdzić, z jakich minerałów jest zbudowany.
Rozróżniamy trzy podstawowe rodzaje kamicy: moczanową, fosforanową i szczawianową.
W przypadku kamicy szczawianowej należy ograniczyć wszystkie produkty zawierające szczawiany: szczaw, szpinak, botwinka. Ograniczeniu powinny ulec ziemniaki, włoszczyzna, śliwki, koncentrat pomidorowy i nabiał. Wskazane jest spożywanie mięsa, ryb, jaj, produktów zbożowych, kapusty, cebuli, ogórków i dużej ilości wody, najlepiej mineralnej.
W przypadku kamicy moczanowej niewskazana jest mocna kawa, herbata, kakao, orzechy, rośliny strączkowe, kawior, śledzie, baranie mięso i wątróbka. Pozostałe gatunki mięsa i ryb powinny ulec znacznemu ograniczeniu. Zalecane jest przyjmowanie dużej ilości płynów, warzyw i owoców oraz chudego mleka.
Kamica fosforanowa wymusza zaprzestanie spożywania nasion roślin strączkowych oraz picia wody mineralnej. Należy ograniczyć owoce, warzywa mleko i jaja. Zalecane jest jedzenie mięsa, ryb, kaszy, serów oraz picie dużej ilości płynów – kompotów, soków, przegotowanej wody, słabej herbaty.
W przypadku długotrwałej kamicy nerkowej do codziennego menu można włączyć Fresubin® Renal – specjalistyczną, wysokokaloryczną dietę (2,0 kcal/1ml) 400 kcal w jednym opakowaniu, o obniżonej zawartości białka i elektrolitów, zmodyfikowaną pod względem zawartości węglowodanów, przeznaczoną do żywienia drogą doustną lub przez zgłębnik. Dostępna o smaku waniliowym.
Jest kilka chorób, które, chociaż niepowiązane z nerkami, dają objawy podobne do kamicy nerkowej. Warto o nich wiedzieć, by nie dać się wprowadzić w błąd zbliżonymi, ale nie jednoznacznymi objawami:
Więcej informacji na temat chorób nerek w tym na temat przewlekłej choroby nerek dostępne na stronie www.mojenerki.org
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
