Co to jest kacheksja nowotworowa?

Kacheksja to dolegliwość towarzysząca chorobie nowotworowej. Poznaj jej objawy oraz sposoby leczenia.

Brak apetytu i łaknienia to dolegliwości, z którymi zmaga się zdecydowana większość osób cierpiących z powodu choroby nowotworowej. Jak łatwo się domyśleć, wspomniane czynniki – w dość krótkim czasie – są w stanie doprowadzić do nadmiernej utraty wagi oraz rozpadu tkanki mięśniowej, której konsekwencją może okazać się rozwój kacheksji nowotworowej.

Czym jest kacheksja nowotoworowa?

Kacheksja nowotworowa określana bywa również mianem zespołu wyniszczenia nowotworowego bądź też zespołem kacheksja – anoreksja. Sama nazwa choroby wywodzi się z języka greckiego i w dosłownym tłumaczeniu oznacza złą kondycję (kakos – zły, hexis – kondycja). Z kolei anoreksja to rodzaj zaburzenia odżywiania objawiający się jadłowstrętem, któremu towarzyszy ustawiczne zmniejszanie ilości spożywanych pokarmów. Kacheksja nowotworowa dotyka głównie pacjentów zmagających się z nowotworem przełyku, trzustki, żołądka, jelita grubego, płuc, piersi, odbytnicy, prostaty oraz chłoniaków nieziarniczych.

Objawy kacheksji nowotworowej

Do charakterystycznych objawów opisywanej dolegliwości zaliczyć należy przede wszystkim:

• Znaczny i postępujący spadek wagi
• Niechęć do przyjmowania pokarmów oraz uczucie przepełnienia żołądka
• Obniżenie masy mięśniowej
• Mdłości i towarzyszące im wymioty
• Upośledzona perystaltyka jelit
• Bóle brzucha i wątroby
• Obrzęki w okolicach dłoni i stóp
• Uczucie kołatania serca
• Niedokrwistość, zaburzenia czucia
• Uczucie ciągłego zmęczenia
• Pogorszenie odporności organizmu

Na tym jednak nie kończy się lista objawów kacheksji, gdyż do wspomnianych czynników dołączają również zmiany w wyglądzie oraz zachowaniu chorego. W przypadku tych pierwszych mamy do czynienia z bladością cechy, przesuszeniem skóry, uczuciem suchości w ustach, a także zmatowaniem włosów czy występowaniem tzw. „cieni” pod oczami. Należy dodać, iż kacheksji nowotworowej towarzyszy z reguły depresja, która z kolei stanowi bezpośrednią przyczynę spadku poziomu nastroju, wycofania z życia towarzyskiego, ograniczenia lub całkowitej rezygnacji z życia seksualnego czy też odczuwanego na co dzień lęku.

Wszystkie wymienione powyżej czynniki sprawiają, iż wykonywanie codziennych, prozaicznych czynności takich jak chociażby toaleta czy założenie odzieży, zaczyna sprawiać poważny problem. Nie dziwi więc fakt, że chory –  uzależniony od pomocy rodziny – postrzega siebie na zasadzie ciężaru i nierzadko traci motywację do walki z chorobą. Ponadto pogorszeniu ulega więź na linii pacjent – rodzina, gdyż najbliżsi często nie są w stanie zrozumieć zachowania osoby z kacheksją nowotworową.

Leczenie kacheksji nowotworowej

Kacheksja nowotworowa utrudnia, a nierzadko całkowicie uniemożliwia kontynuację leczenia onkologicznego. Ponadto wpływa ona na znaczne obniżenie poziomu jakości życia. To niezwykle groźna choroba, która może zakończyć się śmiercią pacjenta. W związku z powyższym konieczna jest szybka reakcja.

Pierwszy etap leczenia choroby polega przede wszystkim na zrozumieniu zachowania oraz potrzeb chorego. Nie należy zmuszać pacjenta do jednorazowego zjadania dużych ilości pokarmów. Zamiast tego poleca się częste podawanie małych porcji, z uwzględnieniem zburzonego poczucia smaku. Potrawy powinny posiadać zatem dodatek sporej ilości przypraw. Z uwagi na fakt, iż jedzenie postrzegane jest na zasadzie czynności społecznej, warto zachęcać pacjenta do spożywania posiłków w towarzystwie najbliższych mu osób.

W następnej kolejności konieczne jest zniwelowanie odwracalnych przyczyn upośledzających odżywianie, a więc między innymi zmian zapalnych błon śluzowych jamy ustnej, nudności, wymiotów, zaparć, duszności, bólu nowotworowego czy też biegunki.

Sama dieta powinna brać pod uwagę preferencje pacjenta. Niemniej jednak nie poleca się spożywania potraw smażonych (zwłaszcza na głębokim tłuszczu). Zamiast nich warto sięgnąć po dania gotowane na parze, pieczone w folii bądź na ruszcie.

Przed podaniem owoców należy usunąć skórkę oraz pestki/gniazdo nasienne. Jeśli pacjent ma trudności z przełykaniem, wówczas konieczne jest przetarcie owoców na papkę. Podobne postępowanie należy wdrożyć także w przypadku innych pokarmów o konsystencji stałej. Dobrym rozwiązaniem jest przyrządzanie pożywnych zup – kremów.

Warto dodać, iż duże znaczenie w leczeniu kacheksji nowotworowej ma uzupełnienie jadłospisu pacjenta w specjalistyczne płynne preparaty, wykazujące działanie odżywcze. W składzie tego rodzaju produktów znajdziemy niemalże wszystkie niezbędne składniki odżywcze, a więc białka, węglowodany, tłuszcze, elektrolity, witaminy i mikroelementy. Opisywane odżywki cechuje głównie wysoka kaloryczność oraz płynna, łatwo przyswajalna postać. Preparaty powinny być przyjmowane regularnie – najlepiej pomiędzy posiłkami – i wypijane małymi porcjami.

Kolejnym z etapów terapii jest wdrożenie leczenia farmakologicznego. Wśród tego rodzaju środków wyróżnić należy progestageny, leki prokinetyczne oraz kortykosteroidy.

Progestageny – ich zadaniem jest przede wszystkim pobudzenie łaknienia u chorego. Ponadto wypływają one na odczuwalną poprawę samopoczucia.

Leki prokinetyczne – to środki mające na celu poprawę motoryki przewodu pokarmowego

Kortykosteroidy – podobnie jak progestageny wpływają one na poprawę apetytu jednocześnie powodując wzrost masy tłuszczowej i zatrzymanie płynów. Dodatkowo wykazują działanie przeciwwymiotne i poprawiają samopoczucie.

Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.