Przywykliśmy myśleć, że za nadwagę odpowiedzialny jest nadmiar spożywanych tłuszczów. Tymczasem dieta ketogeniczna proponuje inne spojrzenie na teorię żywienia – ogranicz węglowodany, zwiększ spożycie tłuszczu i… chudnij! Ponadto o diecie tej mówi się w kontekście leczenia między innymi nowotworów i padaczki lekoopornej.
W tradycyjnej diecie podstawą naszego żywienia są węglowodany. Stanowią one aż 50% codziennego menu. Pozostałe to 35% tłuszczów i 15% białek. Oczywiście proporcje mogą się minimalnie różnić w poszczególnych przypadkach, jednak uśredniając – tak właśnie wygląda nasz schemat żywieniowy. Dieta ketogeniczna (inaczej – dieta ketogenna) proponuje całkowite przewartościowanie sposobu żywienia. Aż 80 – 90% codziennego menu mają stanowić tłuszcze, na białko i węglowodany razem pozostaje zaledwie 10 – 20%. Podstawą diety ketogenicznej jest założenie, że przy braku węglowodanów, organizm poszuka innych źródeł energii, w tym wypadku będą to ciała ketonowe, które powstają przy procesie rozpadu tłuszczów. Zanim zaczęto mówić o keto diecie w kontekście odchudzania, miała być ona przede wszystkim panaceum na choroby układu nerwowego.
Ograniczenie eksploatowania glukozy jako dostawcy energii dla mięśni przekłada się bezpośrednio na zwiększenie osiągalności glukozy dla czerwonych krwinek oraz układu nerwowego. Stąd tak dobre efekty w leczeniu za pomocą diety ketogennej chorób układu nerwowego, padaczki lekoopornej, zespołu Draveta, zespołu Retta. Trwają prace nad przydatnością diety keto dla choroby Parkinsona i Alzheimera.
Nie ma jednoznacznych wyników, które tłumaczyłyby wpływ diety keto na stan układu nerwowego, jednakże naukowcy wskazują, że obecne w organizmie ciała ketonowe mogą chronić komórki nerwowe przed wolnymi rodnikami, redukować pobudzenie neuronów oraz zmieniać parametry progu drgawkowego. W efekcie np. ataki padaczki mogą pojawiać się rzadziej.
Choroba nowotworowa jest chorobą cywilizacyjną. Oznacza to, że jej występowanie stale zwiększa się, a w grupie ryzyka pojawiają się osoby, które do tej pory mogły czuć się bezpieczne. Niestety skuteczność standardowych zabiegów medycznych w walce z rakiem wciąż pozostawia wiele do życzenia. Stąd poszukiwania nowych, alternatywnych metod zwalczania nowotworów. Jedną z nich ma być dieta ketogeniczna. Założenie jest w tym przypadku proste: skoro nowotwór potrzebuje glukozy, by żyć i narastać, odcięcie go od źródła w pożywieniu ma doprowadzić do rozpadu guza. Jednocześnie organizm ma być żywiony ciałami ketonowymi i w ten sposób uzupełniać niedobory energetyczne. Nie można jednak zapomnieć, że dieta ma też liczne skutki uboczne. W przypadku pacjentów onkologicznych problemem może być choćby praca przewodu pokarmowego, dolegliwości związane z przełykaniem, pojawiający się jadłowstręt i w konsekwencji niedożywienie. Dieta osób z chorobami nowotworowymi różni się znacznie od tej, która zalecana jest osobom zdrowym. Jednakże wyeliminowanie z niej węglowodanów na dłuższą metę może być ryzykownym posunięciem. W tej chwili nie ma żadnych badań klinicznych potwierdzających skuteczność diety keto w walce z nowotworami. Znane są pojedyncze przypadki uważane za wyleczone właśnie dietą ketogeniczną, jednak to zbyt mało, by można było mówić o globalnej skuteczności. Ponadto badania wstępne przeprowadzano głównie na zwierzętach i dotyczyły one tylko niektórych rodzajów nowotworów.
Jednak prawda jest taka, że tonący brzytwy się chwyta, a pacjenci onkologiczni, w przypadku których tradycyjna medycyna zawiodła, skłonni są do próbowania wszelkich dostępnych im metod. Muszą jednak pamiętać, że decydując się na ten eksperyment, biorą za niego pełną odpowiedzialność.
Jednym ze skutków stosowania diety keto jest pożądana utrata kilogramów. To właśnie z tego powodu dieta ketogeniczna jest bardzo popularna, a liczba jej zwolenników w szybkim czasie rośnie. Warto jednak zauważyć, że pozbywanie się nadmiarowych kilogramów nie ma w tym wypadku nic wspólnego z jakże pożądanym zminimalizowaniem tkanki tłuszczowej. To, czego pozbywa się organizm, to obecna w tkance mięśniowej woda. I chociaż wizualnie efekt jest dokładnie taki, o jaki chodzi osobom odchudzającym się, to w sensie zdrowotnym nie zyskujemy nic.
Dlaczego tak się dzieje? Za wiązanie wody w komórkach odpowiedzialny jest glikogen. Nagły spadek jego poziomu w organizmie powoduje uwolnienie i wydalenie wody. Jednocześnie organizm poszukuje innych źródeł glukozy – musi to robić, by utrzymać cukier na prawidłowym poziomie. Wybór pada na białka, co z jednej strony daje pozytywny efekt utraty kolejnych kilogramów, z drugiej – pozbawia organizm cennego materiału budulcowego. Niedobór białek może bowiem prowadzić do wielu powikłań zdrowotnych. Długotrwałe stosowanie diety ketogenicznej na pewno pozwoli na obniżenie wagi, jednocześnie może wprowadzić w organizmie negatywne trudno odwracalne zmiany. Lekarze zwracają także uwagę na fakt, iż dieta ketogeniczna może prowadzić do zaburzeń w gospodarce hormonalnej.
To jedno z pytań, na które nie ma jednoznacznej odpowiedzi. Bilans zalet i wad diety ketonowej w przypadku stosowania jej przez zdrowe osoby wyraźnie wskazuje na przewagę tych drugich. Można wręcz powiedzieć, że spadek masy ciała (redukcja z organizmu wody i białek) jest jedynie efektem ubocznym diety skomponowanej w zupełnie innym celu. Jeśli marzy nam się utrata kilogramów, nie powinniśmy iść na skróty – odpowiednio zbilansowana dieta odchudzająca i codzienna porcja ruchu na świeżym powietrzu powinny pomóc w walce z nadwagą. Być może proces ten będzie przebiegał wolniej, jednak z pewnością będzie bezpieczniejszy.
Jeśli chcemy potraktować dietę ketogeniczną jako terapię w leczeniu chorób neurologicznych i nowotworów, musimy pamiętać, że nie jest to dieta, którą można stosować całe życie. Najlepiej, jeśli przed wprowadzeniem jej do codziennego menu skonsultujemy się z lekarzem, a w celu odpowiedniego zbilansowania diety warto jest stosowac jedynie sprawdzone preparaty dostępne w aptece np Fresubin Protein Powder – suplement białka serwatkowego, zawierajacego 8,7 g białka w 10 g produktu.
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
