Choroba polega na odkładaniu się tłuszczu w komórkach wątroby – hepatocytach. Wyróżniamy niealkoholowe stłuszczenie wątroby oraz alkoholowe stłuszczenie wątroby. Alkohol działa hepatotoksycznie i powoduje gromadzenie się tłuszczu w wątrobie. Nadużywanie go to jednak niejedyny czynnik wywołujący chorobę. Może ona również wystąpić u osób z nadwagą i otyłością. Jej pojawieniu sprzyjają ponadto leki hormonalne, cukrzyca, zaburzenia gospodarki lipidowej. Towarzyszyć może również stanom zapalnym wątroby, głównie zapaleniu wirusowemu oraz na skutek polekowego uszkodzenia. Nadużywanie leków, niewłaściwy tryb życia, zaburzenia hormonalne, a także skłonności genetyczne to także czynniki ryzyka wystąpienia choroby. Zaburzenia przemiany materii powodują, że wątroba zwiększa wychwytywanie tłuszczów i gromadzi je we wnętrzu. Stopniowo doprowadza to do jej uszkodzenia i przebudowy komórek. Proces następuje powoli, jednak z czasem coraz bardziej upośledza jej działanie. Rzadko pojawia się u kobiet w ostatnim trymestrze ciąży lub tuż po rozwiązaniu, jako zagrażające życiu powikłanie ciążowe. Choroba rozpoznawana jest zarówno u osób dorosłych, jak i też u dzieci w wieku szkolnym.
Stłuszczona wątroba zazwyczaj przez długi czas nie daje czytelnych objawów. W niektórych przypadkach zaobserwować można osłabienie organizmu, zmęczenie, złe samopoczucie. Może wystąpić powiększenie wątroby oraz śledziony, możliwe do wykrycia w badaniu palpacyjnym. Zaawansowane stadium objawia się bólem brzucha pod prawym łukiem żebrowym. Chory może stracić na wadze. Badania wykazują zwiększoną aktywność enzymów wątrobowych, hiperglikemię lub nietolerancję glukozy. Upośledzone jest wytwarzanie albumin oraz krzepliwość krwi.
Nieleczone stłuszczenie prowadzi do włóknienia i marskości wątroby. Jest to groźne dla życia, gdyż może wiązać się z rozwojem encefalopatii wątrobowej, a nawet raka. W przypadku alkoholowego stłuszczenia wątroby konieczna jest natychmiastowa abstynencja. Leczenie polega głównie na wprowadzeniu diety. Osoby otyłe muszą zmienić tryb życia, by pozbyć się nadwagi. Chory, oprócz diety, powinien przestrzegać zdrowego trybu życia i regularnie ćwiczyć. Kluczowe jest ustabilizowanie przypadłości, przyczyniających się do stłuszczenia, jak np. cukrzycy. Jak odtłuścić wątrobę? Redukcja masy ciała, odstawienie alkoholu, właściwa dieta i prowadzenie zdrowego stylu życia dają szansę na zahamowanie, a nawet odwrócenie procesu stłuszczania. Ruch fizyczny odgrywa ogromną rolę w leczeniu stłuszczenia wątroby. Regularna aktywność w połączeniu z dietą ogranicza czynniki prozapalne i wspomaga utratę masy ciała. Nie ma skutecznego leku likwidującego chorobę. Może zrobić to sam pacjent, który zmieni swój tryb życia i nawyki żywieniowe.
Dieta jest najskuteczniejszym i podstawowym sposobem na powrót do zdrowia. Prawidłowo ułożony jadłospis może złagodzić objawy. Schudnięcie daje szanse na zlikwidowanie przyczyn choroby. Dieta powinna być wysokobiałkowa, niskotłuszczowa i niskoenergetyczna. Porcje pokarmowe muszą zostać zmniejszone, podobnie jak ich kaloryczność. Należy zrezygnować z podjadania pomiędzy posiłkami i w nocy. Przyjmowane tłuszcze powinny być wyłącznie roślinne, tłoczone na zimno – wyjątkiem jest masło, którego nie należy zastępować margarynami. Produkty bogate w nasycone kwasy tłuszczowe, jak np. wieprzowina, smalec, sery topione i żółte należy usnąć z jadłospisu. Dieta powinna zawierać pełnowartościowe białko zwierzęce, czyli drób, mięso, ryby, białko jaj kurzych, mleko. Jej ważne uzupełnienie to warzywa i pokarmy bogatoresztkowe, jak pełne ziarna zbóż, otręby. Produkty bogate w skrobie i węglowodany proste sprzyjają odkładaniu tłuszczu, dlatego powinny zostać odstawione.
Powrót do zdrowia wymaga zmiany przyzwyczajeń i rezygnacji z wielu ulubionych przysmaków. Osoby cierpiące na stłuszczenie wątroby powinny zrezygnować z orzechów, grzybów, zup gotowanych na tłustych rosołach i zaklepywanych śmietaną, czy zasmażką. Potrawy smażone należy zastąpić gotowanymi. Owoce zawierające fruktozę nie powinny być spożywane w ilości większej niż 300 gram dziennie. Fruktoza jest składnikiem soków owocowych, dżemów, jogurtów i galaretek, dlatego również one nie są wskazane. Dieta nie może być drastyczna – chociaż ma prowadzić do zmniejszenia masy ciała, proces musi następować powoli. Głodzenie się również prowadzi do stłuszczenia wątroby i efektu jo-jo po zakończeniu diety. Zmianie muszą ulec nawyki żywieniowe, co zapewni utrzymanie efektów diety. Osoby, które nie mają problemu z nadwagą, również muszą zmienić sposób odżywiania na zdrowszy. Dietę ustala dietetyk na podstawie zlecenia lekarskie.
Stłuszczenie wątroby jest sygnałem, że pora zmienić swoje życie. Wprowadzenie aktywności fizycznej i zdrowej diety uchroni nas przed groźnymi konsekwencjami.
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
