Dieta przeciwgrzybicza – co jeść przy kandydozie?
Uwielbiasz słodycze i możesz je jeść garściami? Notujesz dziwne wahania masy ciała? Odczuwasz dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego? Sprawdź, czy nie dopadła cię kandydoza.
Kandydoza – co to jest?
Hasło „grzyby w przewodzie pokarmowym” u większości dorosłych osób budzi negatywne skojarzenia. Tymczasem grzyby są, obok bakterii, częścią składową mikroflory przewodu pokarmowego i jelit. Grzyby candida albicans obecne są w przewodzie pokarmowym co drugiej dorosłej osoby. Problem pojawia się w momencie, gdy dochodzi do zaburzenia równowagi mikroflory układu pokarmowego. Ponadnormatywne namnożenie się grzybów candida albicans nazywane jest kandydozą albo grzybicą układu pokarmowego. I chociaż grzybica nie brzmi groźnie, nie można bagatelizować jej objawów i zaniedbać leczenia. Nieleczona może prowadzić do groźnych powikłań, w tym chorób psychicznych. W grzybicy przewodu pokarmowego ważna jest profilaktyka, ale też odpowiednia dieta. Warto także zdawać sobie sprawę z tego, skąd bierze się kandydoza i po czym można ją rozpoznać.
Kandydoza, czyli grzybica układu pokarmowego – przyczyny
Za najpowszechniejszą przyczynę grzybicy układu pokarmowego, czyli kandydozy, uważa się spadek odporności organizmu i zaburzenie równowagi mikroflory jelit i przewodu pokarmowego. Zaburzenia odporności najczęściej pojawiają się w sezonie jesienno-zimowym, związane są ze zwiększoną częstotliwością zachorowań na infekcje układu oddechowego. Ponadto trzeba zauważyć, że sezon jesienno-zimowy to czas, w którym układ odpornościowy organizmu wykonuje zwiększoną pracę w celu utrzymania prawidłowej odpowiedzi immunologicznej na występujące w powietrzu patogeny. Warto pamiętać, że zaniedbania w tym zakresie mogą skutkować właśnie grzybicą układu pokarmowego.
Rozwojowi kandydozy sprzyja także antybiotykoterapia, która niszczy florę bakteryjną, nieprawidłowa dieta oparta głównie na słodyczach, sokach, nektarach i napojach słodzonych (czyli produktach zawierających cukry proste). Co ciekawe – na rozwój kandydozy duży wpływ ma kondycja psychiczna pacjenta. Długotrwały stres i depresja sprzyjają rozwojowi grzybicy w układzie pokarmowym.
Kandydoza, grzybica przewodu pokarmowego – objawy
Objawy grzybicy przewodu pokarmowego są bardzo zróżnicowane i niejednoznaczne, stąd chorobę można łatwo przegapić lub pomylić z innymi dolegliwościami układu trawiennego.
Najważniejszymi objawami grzybicy układu pokarmowego i jelit są wzdęcia i gazy (skutek fermentacji grzybów), stolce ze śluzem, biegunki i wymioty, zaparcia naprzemienne z biegunkami.
Charakterystyczny dla kandydozy jest niepohamowany apetyt na słodycze. Wbrew pozorom nie zawsze częste sięganie po słodycze oznacza nieprawidłowe nawyki żywieniowe lub „zajadanie stresu”. Przy długotrwałej kandydozie może wystąpić nieprawidłowy (nagły) ubytek masy ciała lub przeciwnie – niepokojąco duży wzrost. Pojawiają się alergie i nietolerancje pokarmowe (ważne jest to, że nie występowały wcześniej), stany depresyjne, zmęczenie, bóle stawów, stany podgorączkowe, zapalenie przewodu moczowego. Mogą pojawić się także dolegliwości sercowe, problemy z tarczycą, a u kobiet – zaburzenia miesiączkowania.
Zewnętrznie kandydoza objawia się spękaniem ust, nawracającą opryszczką, białym nalotem na języku i wysypką przypominającą alergiczną.
Kandydoza – grupy ryzyka
Teoretycznie każdy zdrowy człowiek obarczony jest niewielkim ryzykiem zachorowania na kandydozę, zwłaszcza po infekcjach i antybiotykoterapii. Są jednak grupy zwiększonego ryzyka zachorowań, a osoby należące do nich określa się jako bardziej narażone na grzybicę układu pokarmowego.
W grupie zwiększonego ryzyka zachorowania na kandydozę znajdują się:
– chorzy na AIDS,
– pacjenci po chemioterapii,
– kobiety stosujące antykoncepcję hormonalną,
– pacjenci stosujący leki immunosupresyjne, kortykosteroidy i cytostatyki,
– osoby z zaburzeniami wchłaniania i odżywiania,
– osoby w podeszłym wieku,
– chorzy na cukrzycę, astmę, nowotwory, choroby reumatyczne.
Kandydoza – diagnostyka
Zdiagnozowanie kandydozy wymaga badania endoskopowego, podczas którego pobiera się wycinek materiału z miejsc potencjalnie zmienionych chorobowo. Pobrany materiał zostaje następnie przebadany w celu ustalenia obecności komórek grzybów. Wykonanie takiego badania jest niezbędne w celu potwierdzenia lub wykluczenia kandydozy.
Kandydoza – leczenie
Leczenie kandydozy jest uzależnione od wyników badań. Przy niewielkim nasileniu grzybicy układu pokarmowego zaleca się leczenie za pomocą diety i probiotyków. Dopiero znaczny przyrost grzybów z rodziny candida albicans jest wskazaniem do stosowania leków przeciwgrzybicznych.
W każdym przypadku chory powinien zostać poinformowany o potencjalnych błędach żywieniowych, jakie mógł popełnić. Istotne jest także, by poznał zalecenia dietetyczne, które pomogą wyeliminować kandydozę i wzmocnić naturalną odporność organizmu. Niestety, gdy odporność ta jest zachwiana, kandydoza może okazać się chorobą nawracającą, czasem nawet wielokrotnie.
Kandydoza – dieta
Dieta stosowana przy kandydozie ma na celu ogólne wzmocnienie organizmu oraz przywrócenie prawidłowej flory bakteryjnej. Dieta powinna być bogata w mikroelementy i witaminy. Należy wyeliminować z niej cukry proste. Dieta jest uzupełnieniem leczenia farmakologicznego i probiotycznego.
Co jeść przy kandydozie:
– jogurty naturalne (bez cukru i owoców), kwaśne przetwory mleczne typu kefir, zsiadłe mleko, maślanka,
– mleka roślinne bez dodatku cukru,
– chude mięso – za cenne uważa się mięso indycze, zajęcze, królicze i dziczyznę,
– nietłuste ryby,
– kiszonki,
– świeże warzywa i owoce,
– kasze: gryczaną i jęczmienną,
– pełnoziarniste pieczywa i makarony,
– brązowy ryż,
– nasiona słonecznika, migdały, orzechy (bez polewy czekoladowej i glazury),
– oliwę z oliwek stosowaną na zimno, np. jako zamiennik sosu do sałatek,
– do picia: woda, herbaty ziołowe, świeżo wyciskane soki.
Potrawy powinny być lekkostrawne, najlepiej gotowane w wodzie, ewentualnie na parze. Organizm powinien być odpowiednio nawodniony. Osoby, którym brakuje słodkiego smaku, mogą sięgnąć po ksylitol lub stewię.
Czego unikać przy kandydozie:
– słodyczy, cukru, miodu, ciast, ciastek, czekolady,
– mleka świeżego,
– serów topionych, pleśniowych i żółtych,
– suszonych owoców, z wyjątkiem tych kwaśnych: np. porzeczek lub kiwi,
– soków owocowych z dodatkiem cukru,
– produktów na bazie drożdży,
– produktów na bazie oczyszczonej mąki pszennej, np. bułek typu kajzerki,
– ostrych przypraw typu ocet, musztarda, keczup,
– marynowanego mięsa,
– ryb konserwowych,
– ryb panierowanych,
– oleju rafinowanego i margaryny,
– soi i wyrobów na bazie soi,
– napojów gazowanych,
– napojów alkoholowych.
