Jak karmić osobę po udarze mózgu?

Udar mózgu to w dzisiejszych czasach coraz częstszy problem. Dotyka on wielu osób, które później wymagają odpowiedniej opieki i rehabilitacji.

Czym jest udar

Na udar mózgu składa się zespół objawów klinicznych spowodowanych zaburzeniem czynności mózgu. Czynnikami ryzyka są kwestie genetyczne, otyłość, palenie papierosów, spożywanie alkoholu, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze czy choroby serca. Zasadniczo bezpośrednie przyczyny są dwie – jest to albo wylew krwi do mózgu, albo zawał mózgu, polegający na wstrzymaniu dopływu krwi. Nawet najmniejsze uszkodzenie mózgu, będącego głównym „dowodzącym” naszego organizmu może być bardzo brzemienne w skutki. W zależności od od rozległości i umiejscowienia uszkodzeń, udar może prowadzić na przykład do utraty świadomości, zaburzeń narządu mowy, wzroku, paraliży i niedowładów a nawet śmierci. Samodzielna, domowa pomoc osobie, która dostała udaru jest w zasadzie niemożliwa, najlepsze co możemy zrobić, to zadzwonienie po pogotowie. Liczy się czas i prawidłowe zdiagnozowanie. Obserwujmy uważnie chorego, tak aby o objawach móc powiedzieć lekarzowi.

Opieka nad chorym

Po okresie hospitalizacji, pacjent może wrócić do domu. Wtedy najczęściej konieczna jest opieka nad nim. Jeśli dojdzie do zaburzeń na przykład mowy, konieczne jest wykonywanie odpowiednich ćwiczeń, poniekąd uczenie od nowa słów, języka. Pacjent, którego dotknęło takie zaburzenie może być zupełnie skołowany, potrzeba więc do niego cierpliwości, a przede wszystkim, pomocy specjalisty. Rehabilitacji wymagają też paraliże i niedowłady. Jeśli chory jest przykuty do łóżka, zadbać należy o profilaktykę przeciwodleżynową, systematyczne oklepywanie, które ma zapobiec zapaleniom płuc oraz ćwiczenia aktywizujące sparaliżowaną stronę i niedopuszczające do zaniku mięśni. Jak wykonywać z pacjentem ćwiczenia oddechowe, ruchowe, powinien nas nauczyć wykwalifikowany fizjoterapeuta. Co możemy zrobić sami? Podchodzić do chorego od sparaliżowanej strony, wszystkie przedmioty, których może on potrzebować i po które będzie chciał sięgnąć umieścić po porażonej stronie, nawet karmić chorego od tej strony. Chodzi o to, żeby zaktywizować wyłączoną część ciała. Takie postępowanie daje szanse choremu na powrót do zdrowia.
Istotne jest również co i jak osoba po udarze będzie jeść. Jeśli doszło do paraliżu w obrębie szyi i głowy, może być konieczna zmiana diety i sposobu karmienia.

Jak karmić osobę po udarze mózgu

Jeśli nie ma problemów z przełykaniem, ale z powodu niedowładów, aktywność ruchowa chorego jest ograniczona, należy tak dopasować dietę, aby nie spowodować znacznego przyrostu wagi. Otyłość jest przecież jednym z czynników sprzyjających występowaniu udaru. Jeśli występują natomiast zaburzenia w połykaniu, konieczna jest nie tylko zmiana diety, ale i sposobu karmienia. Posiłki powinny być rozdrobnione, gęste, przygotowywane w małych ilościach. Wtedy chorego należy karmić częściej. Ważne też jest podawanie dużej ilości płynów. Pokarm można podawać przez słomkę, w najtrudniejszych przypadkach lekarz zaleci sondę. Nie powinno się zostawiać chorego samego kiedy je, ponieważ istnieje ryzyko zakrztuszenia się. Dobrą opcją, szczególnie w tych cięższych przypadkach jest żywienie kliniczne. Polega ono na odpowiednim podawaniu określonych składników – białek, witamin, elektrolitów i tak dalej. Liczy się też podawanie w określonych dawkach energii. Żywienie kliniczne pomaga szybciej wrócić do zdrowia choremu. W ten sposób, karmić można doustnie, dojelitowo i pozajelitowo. Najmniej inwazyjne i męczące dla chorego jest żywienie doustne. Najczęściej, podawane produkty to preparaty odżywcze, które dostępne są w postaci napojów. Dzięki ich podawaniu, dieta jest dobrze zbilansowana. Ponieważ są wysokoenergetycznymi preparatami, w ich składzie znaleźć można niezbędne składniki odżywcze, a także witaminy i minerały, które pozwolą wrócić do zdrowia. Takim produktem jest na przykład Fresubin Protein Energy. Zalecany jest on osobom z odleżynami, z trudno gojącymi się ranami, pacjentom neurologicznym, którzy przez większość czasu leżą. Napój jest łatwo przyswajalny i dobrze tolerowany przez chorych.
Dla chorego, który ma problemy z odżywianiem dodatkową dolegliwością może być narzucona dieta, dlatego należy zadbać o to, aby podawane posiłki były możliwie urozmaicone. Wysokoenergetyczne napoje można wykorzystać nie tylko w postaci w jakiej przygotowuje je producent – nadają się również jako składnik w wielu przepisach. Przykład? Choremu można przygotować ptysie – są one miękkie, łatwe do przełknięcia, a przy tym smaczne. Do budyniu, zamiast mleka wykorzystać można napój. Dobrą opcją są także wszelkie sorbety, koktajle, shake. Pozwalają one dodatkowo wykorzystać sezonowe owoce, które są najlepszym źródłem witamin. Napoje, takie jak Fresubin uzupełniają organizm w te składniki, których na przykład nie ma w normalnym mleku, ale które przyspieszają regenerację organizmu.

Postępowanie z chorym, który przeszedł udar to coś, czego trzeba się nauczyć. To sytuacja trudna zarówno dla pacjenta jak i opiekuna, dlatego trzeba wypracować sobie schemat działania. Dobrze jest mieć rehabilitanta i pielęgniarkę czy opiekunkę do pomocy. Warto jednak pamiętać, żeby dbać również o siebie – tylko w ten sposób jest się bowiem w stanie w rozsądny i efektywny sposób pomóc choremu.

Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.