Anoreksja to zaburzenie odżywiania mające poważne i długofalowe skutki. Dlatego tak istotne jest szybkie rozpoznanie problemu i podjęcie odpowiednich działań, pozwalających w bezpieczny sposób przybrać na wadze i odzyskać równowagę psychiczną. Jak pomóc osobie cierpiącej na jadłowstręt?
Jadłowstręt psychiczny to zaburzenie odżywiania dotykające przede wszystkim osoby między 14. a 20. rokiem życia. Z tego powodu każdy rodzic powinien wiedzieć, jak rozpoznać anoreksję i jak rozmawiać o anoreksji, ponieważ rozpoznanie anoreksji może być trudne, jako że osoby chore często ukrywają swoje zachowania.
Zwróć uwagę na drastyczny spadek wagi, który jest jednym z najbardziej widocznych objawów. Osoba z anoreksją może być pochłonięta obsesyjnymi myślami o jedzeniu i wadze, licząc kalorie i ważąc się wielokrotnie w ciągu dnia. Często unika jedzenia w towarzystwie, wymyślając wymówki, by nie jeść posiłków z rodziną czy przyjaciółmi lub udaje, że zjadła, choć w rzeczywistości chowa jedzenie lub je wyrzuca. Typowym objawem są też intensywne ćwiczenia fizyczne, często w tajemnicy, stanowiące sposób na spalanie kalorii i kontrolowanie wagi, mimo ogólnego osłabienia organizmu. Osoba z anoreksją, nawet będąc skrajnie wychudzona, nadal widzi siebie jako osobę z nadwagą, co negatywnie wpływa na jej poczucie własnej wartości, które jest często bardzo niskie i uzależnione od wagi.
Zauważalne mogą być również zmiany w zachowaniu, takie jak drażliwość, wycofanie społeczne, depresja czy izolacja od bliskich. Oprócz utraty wagi, fizyczne objawy to wypadanie włosów, suchość skóry, zmęczenie, zawroty głowy, zanik miesiączki u dziewcząt, a także ogólne osłabienie.
Rozpoczęcie rozmowy o anoreksji, szczególnie gdy problem dotyczy osoby niepełnoletniej, jest istotnym, ale i delikatnym krokiem w procesie leczenia. W trakcie rozmowy kluczowe jest słuchanie dziecka, niebagatelizowanie jego uczuć i kompleksów związanych z wyglądem, a także zapewnienie bezwarunkowej akceptacji. Pamiętaj, że dla osoby chorej duży spadek wagi często jest powodem do dumy, więc niewskazane jest podkreślanie tego aspektu. Osoby cierpiące na anoreksję mogą odczuwać silny lęk związany z jedzeniem i kontrolą wagi, dlatego ważne jest okazanie zrozumienia, a nie presji.
Pierwsza rozmowa z dzieckiem to nie moment na wyrzuty, zmuszanie do jedzenia czy straszenie konsekwencjami. Zamiast tego, możesz powiedzieć, że martwisz się o zdrowie i samopoczucie swojego dziecka, zapewniając jednocześnie o swojej akceptacji i gotowości do wspierania w każdym momencie. Rodzice zazwyczaj powinni skupić się na wyrażeniu troski i niepokoju. Z kolei rozmowa ze specjalistą będzie służyć zaciągnięciu cennych wskazówek.
Specjalista odgrywa kluczową rolę w procesie leczenia anoreksji. Przede wszystkim to on jest w stanie postawić diagnozę. Następnie opracowuje indywidualny plan terapii, który często obejmuje psychoterapię (zarówno indywidualną, jak i rodzinną), wsparcie dietetyczne i, w niektórych przypadkach, farmakoterapię. Terapia rodzinna jest niezwykle ważna, ponieważ pomaga całej rodzinie zrozumieć naturę choroby i wypracować zdrowe sposoby radzenia sobie z nią. Specjalista uczy także, jak rozmawiać z dzieckiem o jego lękach i potrzebach, budując poczucie bezpieczeństwa i zaufania. Jego zadaniem jest również monitorowanie stanu fizycznego i psychicznego dziecka, zapewniając, że leczenie przebiega we właściwym kierunku i nie zagraża jego zdrowiu.
Rola rodziny jest nieoceniona. Rodzice zazwyczaj są pierwszymi, którzy zauważają niepokojące sygnały i powinni aktywnie uczestniczyć w procesie leczenia. Ważne jest, aby w codziennej komunikacji z bliską osobą (dzieckiem) stworzyć atmosferę akceptacji i wsparcia, wolną od osądów i presji. Zamiast skupiać się na jedzeniu i wadze, należy koncentrować się na emocjach i samopoczuciu dziecka.
Jednym z najbardziej zauważalnych symptomów jest drastyczny spadek wagi, który często prowadzi do niedowagi, a mimo to chora osoba nadal postrzega siebie jako grubą. To zniekształcenie obrazu ciała jest typowe dla anoreksji. Zaczyna pojawiać się obsesyjna koncentracja na jedzeniu, kaloriach i własnej wadze.
Osoba może spędzać godziny na planowaniu posiłków, liczeniu kalorii, a jednocześnie unikać jedzenia w towarzystwie, często tłumacząc się brakiem apetytu, udając, że już jadła, lub chowając jedzenie.
Charakterystyczne są również intensywne i kompulsywne ćwiczenia fizyczne, często wykonywane w tajemnicy, nawet pomimo skrajnego wyczerpania. To wszystko dzieje się pod wpływem emocji i silnej potrzeby kontroli. Chora osoba może również odmawiać jedzenia konkretnych produktów lub grup pokarmowych, często z powodu lęku przed przybraniem na wadze.
Fizyczne symptomy to m.in. wypadanie włosów, sucha skóra, uczucie zimna, przewlekłe zmęczenie, zawroty głowy oraz zanik miesiączki u dziewcząt i młodych kobiet. Ważne jest, aby bliscy, zwłaszcza rodzice, byli wyczuleni na te sygnały. Jeśli masz dziecko chore na anoreksję, pamiętaj, że o tym za każdym razem, gdy pojawią się wątpliwości co do jego stanu.
Pomoc w leczeniu anoreksji jest niezbędna, by osoba chora mogła wyzdrowieć. Powrót do zdrowego jedzenia. Dziecko nie wróci samo z siebie do normalnego jedzenia, choćby z powodu problematycznego poczucia lęku przed przybraniem na wadze czy silnego poczucie winy związanego z jedzeniem. Podstawą leczenia zaburzeń odżywiania jest psychoterapia, która często obejmuje również pozostałych członków rodziny.
Celem leczenia anoreksji jest przywrócenie prawidłowej masy ciała, nauka zdrowych nawyków żywieniowych i eliminacja problemów zdrowotnych wynikających z wyniszczenia organizmu. Niezbędna jest współpraca lekarza, psychologa lub psychiatry oraz dietetyka.
Prawidłowa dieta w anoreksji musi być dopasowana do stanu i bieżących potrzeb konkretnego pacjenta. Jak zdrowo przytyć po anoreksji? Proces powinien być powolny, a przybieranie na wadze stopniowe. Na początku konieczne może być żywienie pozajelitowe lub dojelitowe. Przy żywieniu doustnym optymalne są niewielkie posiłki, spożywane nawet 5-6 razy dziennie. Dieta przy wychodzeniu z anoreksji może być wspomagana przez specjalne odżywki medyczne, bogate w substancje odżywcze, witaminy i mikroelementy.
Wspieranie bliskiej osoby w procesie powrotu do zdrowia wymaga cierpliwości i empatii. Pamiętaj, aby nie naciskać i nie zmuszać do jedzenia. Zamiast tego, inicjuj rozmowy o samopoczuciu i emocjach, a nie o jedzeniu.
Dieta dla anorektyczek wychodzących z choroby zmienia się w zależności od stanu pacjentek. Na początku zalecane są lekkostrawne i niskoenergetyczne posiłki, pozbawione tłuszczu i laktozy. Obżarstwo po anoreksji może być niezwykle szkodliwe, gdyż organizm odzwyczaił się od kalorycznego jedzenia. W tej fazie powinno się dążyć do odbudowania maksymalnie 80-95 proc. masy ciała.
Kolejny etap to dieta docelowa – jadłospis w anoreksji obejmuje żywność o wysokiej zawartości białka (ok. 90-140 g/dobę), włączane są tłuszcze (ok. 70-100 g/dobę) i produkty wysokoenergetyczne. Dieta dla anorektyczek na przytycie bazuje na zdrowej, możliwie niskoprzetworzonej żywności. Unikać należy m.in. ciężkostrawnych, smażonych na tłuszczu potraw, czekolady, kawy, ostrych przypraw czy warzyw kapustnych i strączkowych. W jadłospisie na przytycie po anoreksji nie brak natomiast gotowanego lub przyrządzanego na parze chudego mięsa i ryb, masła, oliwy i śmietany, lekkostrawnych warzyw z wody bądź kisieli, budyni i galaretek.
Pokonanie anoreksji i przybranie na wadze to długotrwały proces, wymagający wsparcia profesjonalistów z wielu dziedzin. Rozmowa z osobą chorą może być pierwszym krokiem w walce z zaburzeniami odżywiania – warto przeprowadzić ją w odpowiedni sposób.
Serwis zywieniemaznaczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
