Jak zwiększyć wartość odżywczą przyjmowanych pokarmów?

Zalecenia ogólne:

• zwiększ liczbę posiłków, wprowadzając posiłki dodatkowe –dobrze, jeśli będą to Twoje ulubione produkty,
• podjadaj między posiłkami, wybieraj zwłaszcza wysokokaloryczne przekąski,
• zachowuj zbilansowany jadłospis, ze wszystkimi niezbędnymi składnikami odżywczymi,
• dbaj o możliwy wysiłek fizyczny i umysłowy: pomoże to poprawić apetyt,
• jedz powoli, dokładnie przeżuwając,
• zadbaj o miłą atmosferę podczas posiłku, tak aby jedzenie było przyjemnością a nie przymusem,
• jeśli masz dolegliwości bólowe, nudności, wymioty, biegunkę zgłoś się do lekarza, opanowanie tych dolegliwości poprawi apetyt, trawienie i przyswajanie pokarmu.

W trakcie leczenia onkologicznego występuje szereg niekorzystnych objawów i powikłań, które mogą wymagać zmiany i zindywidualizowania zaleceń żywieniowych. Niektóre z nich omówiono poniżej.

Owrzodzenia jamy ustnej, zapalenie jamy ustnej, ubytki uzębienia, stany po operacjach twarzy i czaszki, problemy z gryzieniem i żuciem:

• wybieraj pokarmy o konsystencji musu lub puree, nie zawierające okruchów, pokarmy nie powinny być twarde, ani zbyt suche, powinny dać się z łatwością rozdrobnić przy użyciu widelca,
• unikaj chrupiących warzyw, orzechów, grillowanych i przypieczonych mięs, ziarnistego chleba, skórek od chleba, pestek, orzechów, suszonych owoców, dla ułatwienia przełykania stosuj delikatne sosy lub popijaj pokarmy,
• unikaj cukru, napojów gazowanych, ostrych przypraw, octu, gorących posiłków,
• w niektórych sytuacjach żucie gumy bez cukru może wpłynąć korzystnie na wydzielanie śliny,
• dbaj o higienę jamy ustnej (przepłukuj jamę ustną wodą lub zaleconymi przez lekarza płukankami), dbaj o zęby i dziąsła,
• po zabiegu operacyjnym zapytaj lekarza o indywidualne zalecenia pokarmowe.

Zaburzenia połykania:

• w zależności od nasilenia zaburzeń połykania wybieraj pokarmy o gęstości: nektaru, musu, miodu lub puree, w cięższych zaburzeniach połykania stosuj dietę płynną – gęstą, która składa się z dań nie wymagających gryzienia i żucia,

skorzystaj z porady neurologopedy – pomocne mogą okazać się specjalne techniki połykania.

Zaparcia:

• jedz regularnie, bardzo dokładnie gryź pokarmy, unikaj jedzenia w pośpiechu,
• zwiększ ilość błonnika w diecie, spożywaj produkty o wysokiej zawartości błonnika tj: warzywa i owoce (najlepiej świeże, surowe), produkty zbożowe pełnoziarniste (ciemne pieczywo, płatki zbożowe, kasze),
• zwiększ ilość wypijanych płynów (przynajmniej 2,5 litra dziennie),
• włącz do diety jogurty i kefiry,
• zwiększ ilość możliwego do wykonania wysiłku fizycznego (marsze, spacery, ćwiczenia w fotelu lub w łóżku,gimnastyka).

Ważne uwagi:

• Warto skonsultować dietę z lekarzem, być może będą konieczne pewne restrykcje, np. unikanie soku z cytrusów, czy mleka.
• Niezależnie od składu, konsystencji i sposobu przygotowania diety należy dbać o właściwy, ale różnorodny skład jadłospisu.
• Pokarmy mają dostarczyć organizmowi prawidłową ilość pełnowartościowego białka, węglowodanów (w tym błonnika), energii, witamin, składników mineralnych, pierwiastków śladowych, wody.
• Należy ograniczać cukier, niezdrowe tłuszcze, sól, alkohol.
• Porcje powinny być odpowiednie, chory nie powinien być przejedzony ani głodzony, powinien otrzymać odpowiednią ilość płynów.

Jeżeli po zastosowanej diecie niekorzystne objawy i powikłania utrzymują się, należy zgłosić się do lekarza — być może konieczne będzie leczenie żywieniowe dojelitowe lub pozajelitowe.

Leczenie żywieniowe doustne pacjentów onkologicznych

W żywieniu pacjenta onkologicznego może znacząco pomóc wprowadzenie odżywki – doustnej diety przemysłowej, ponieważ codzienne racje pokarmowe pacjentów często nie zawierają właściwej ilości makro i mikroskładników odżywczych, szczególnie w sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania.

Odzywki mogą zaspokajać całkowicie lub częściowo zapotrzebowanie pacjenta na wszystkie lub wybrane składniki pokarmowe. Stosowane u pacjentów onkologicznych odżywki mają wiele zalet:

• znany, standaryzowany skład i ilość kalorii dostarczona w jednym posiłku,
• skoncentrowane źródło wszystkich składników odżywczych, pozwalające uzupełnić niedobory,
• nie zawierają laktozy ani glutenu co zmniejsza ryzyko uczuleń lub nietolerancji pokarmowych,
• są sterylne, co zmniejsza ryzyko zakażeń przewodu pokarmowego i biegunek,
• skład różnych produktów jest dostosowany do różnych potrzeb klinicznych,
• są wygodne w stosowaniu, można je popijać miedzy posiłkami, mieszać z gotowymi potrawami, stosować zamiast posiłku.

Stosowanie odżywek doustnych nie zaburza naturalnej diety. Wszystkie odżywki doustne, niezależnie

od składu są dostępne w aptece bez recepty. 

Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.