Jak zwiększyć wartość odżywczą przyjmowanych pokarmów?

Zalecenia ogólne:
- zwiększ liczbę posiłków, wprowadzając posiłki dodatkowe –dobrze, jeśli będą to Twoje ulubione produkty,
- podjadaj między posiłkami, wybieraj zwłaszcza wysokokaloryczne przekąski,
- zachowuj zbilansowany jadłospis, ze wszystkimi niezbędnymi składnikami odżywczymi,
- dbaj o możliwy wysiłek fizyczny i umysłowy: pomoże to poprawić apetyt,
- jedz powoli, dokładnie przeżuwając,
- zadbaj o miłą atmosferę podczas posiłku, tak aby jedzenie było przyjemnością a nie przymusem,
- jeśli masz dolegliwości bólowe, nudności, wymioty, biegunkę zgłoś się do lekarza, opanowanie tych dolegliwości poprawi apetyt, trawienie i przyswajanie pokarmu.
W trakcie leczenia onkologicznego występuje szereg niekorzystnych objawów i powikłań, które mogą wymagać zmiany i zindywidualizowania zaleceń żywieniowych. Niektóre z nich omówiono poniżej.
Owrzodzenia jamy ustnej, zapalenie jamy ustnej, ubytki uzębienia, stany po operacjach twarzy i czaszki, problemy z gryzieniem i żuciem:
- wybieraj pokarmy o konsystencji musu lub puree, nie zawierające okruchów, pokarmy nie powinny być twarde, ani zbyt suche, powinny dać się z łatwością rozdrobnić przy użyciu widelca,
- unikaj chrupiących warzyw, orzechów, grillowanych i przypieczonych mięs, ziarnistego chleba, skórek od chleba, pestek, orzechów, suszonych owoców, dla ułatwienia przełykania stosuj delikatne sosy lub popijaj pokarmy,
- unikaj cukru, napojów gazowanych, ostrych przypraw, octu, gorących posiłków,
- w niektórych sytuacjach żucie gumy bez cukru może wpłynąć korzystnie na wydzielanie śliny,
- dbaj o higienę jamy ustnej (przepłukuj jamę ustną wodą lub zaleconymi przez lekarza płukankami), dbaj o zęby i dziąsła,
- po zabiegu operacyjnym zapytaj lekarza o indywidualne zalecenia pokarmowe.
Zaburzenia połykania:
- w zależności od nasilenia zaburzeń połykania wybieraj pokarmy o gęstości: nektaru, musu, miodu lub puree, w cięższych zaburzeniach połykania stosuj dietę płynną – gęstą, która składa się z dań nie wymagających gryzienia i żucia,
skorzystaj z porady neurologopedy – pomocne mogą okazać się specjalne techniki połykania.
Zaparcia:
- jedz regularnie, bardzo dokładnie gryź pokarmy, unikaj jedzenia w pośpiechu,
- zwiększ ilość błonnika w diecie, spożywaj produkty o wysokiej zawartości błonnika tj: warzywa i owoce (najlepiej świeże, surowe), produkty zbożowe pełnoziarniste (ciemne pieczywo, płatki zbożowe, kasze),
- zwiększ ilość wypijanych płynów (przynajmniej 2,5 litra dziennie),
- włącz do diety jogurty i kefiry,
- zwiększ ilość możliwego do wykonania wysiłku fizycznego (marsze, spacery, ćwiczenia w fotelu lub w łóżku,gimnastyka).
Ważne uwagi:
- Warto skonsultować dietę z lekarzem, być może będą konieczne pewne restrykcje, np. unikanie soku z cytrusów, czy mleka.
- Niezależnie od składu, konsystencji i sposobu przygotowania diety należy dbać o właściwy, ale różnorodny skład jadłospisu.
- Pokarmy mają dostarczyć organizmowi prawidłową ilość pełnowartościowego białka, węglowodanów (w tym błonnika), energii, witamin, składników mineralnych, pierwiastków śladowych, wody.
- Należy ograniczać cukier, niezdrowe tłuszcze, sól, alkohol.
- Porcje powinny być odpowiednie, chory nie powinien być przejedzony ani głodzony, powinien otrzymać odpowiednią ilość płynów.
Jeżeli po zastosowanej diecie niekorzystne objawy i powikłania utrzymują się, należy zgłosić się do lekarza — być może konieczne będzie leczenie żywieniowe dojelitowe lub pozajelitowe.
Leczenie żywieniowe doustne pacjentów onkologicznych
W żywieniu pacjenta onkologicznego może znacząco pomóc wprowadzenie odżywki – doustnej diety przemysłowej, ponieważ codzienne racje pokarmowe pacjentów często nie zawierają właściwej ilości makro i mikroskładników odżywczych, szczególnie w sytuacjach zwiększonego zapotrzebowania.
Odzywki mogą zaspokajać całkowicie lub częściowo zapotrzebowanie pacjenta na wszystkie lub wybrane składniki pokarmowe. Stosowane u pacjentów onkologicznych odżywki mają wiele zalet:
- znany, standaryzowany skład i ilość kalorii dostarczona w jednym posiłku,
- skoncentrowane źródło wszystkich składników odżywczych, pozwalające uzupełnić niedobory,
- nie zawierają laktozy ani glutenu co zmniejsza ryzyko uczuleń lub nietolerancji pokarmowych,
- są sterylne, co zmniejsza ryzyko zakażeń przewodu pokarmowego i biegunek,
- skład różnych produktów jest dostosowany do różnych potrzeb klinicznych,
- są wygodne w stosowaniu, można je popijać miedzy posiłkami, mieszać z gotowymi potrawami, stosować zamiast posiłku.
Stosowanie odżywek doustnych nie zaburza naturalnej diety. Wszystkie odżywki doustne, niezależnie
od składu są dostępne w aptece bez recepty.
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.