Jeśli układ odpornościowy dziecka nie działa prawidłowo – nie radzi sobie ze zwalczaniem patogenów. Skutkuje to tym, że dzieci częściej chorują. Równocześnie nawracające infekcje osłabiają organizm, sprawiając, że staje się on bardziej podatny na działanie bakterii i wirusów. Układ immunologiczny potrzebuje wsparcia nie tylko w okresach infekcyjnych, ale przez cały rok. Na szczęście możliwe jest wzmacnianie odporności dzieci na zachorowania, jednakże jest to proces obejmujący wiele aspektów, takich jak odżywianie, higiena, ruch i dodatkowa suplementacja.
U dzieci najczęściej mówi się o przeziębieniu, a nie o konkretnej chorobie. Jego symptomy to katar, kaszel czy ból gardła. Objawy te wywołane są najczęściej rinowirusami – wirusami należącymi do ponad 100 szczepów i odpowiedzialnymi za pojawianie się przeziębień. Warto pamiętać, że u dzieci do 12 roku życia układ immunologiczny wciąż się rozwija i uczy się zwalczać patogeny. Każde zachorowanie skutkuje nabyciem odporności na dane szczepy, ale mimo to przeziębienie można przechodzić wiele razy w życiu, w wyniku zakażenia różnymi wirusami. Statystyki opublikowane na portalu UpToDate ukazują, że dorośli przeciętnie przechodzą przeziębienie dwa – trzy razy na rok, u dzieci normalne jest nawet do 12 infekcji w ciągu roku [1]. Taka sytuacja to norma – pod warunkiem, że przeziębienie nie rozwija się w poważną chorobę i nie wymaga antybiotykoterapii.
Zdarza się, że nawracające infekcje górnych dróg oddechowych u dzieci, nawracające zapalenia oskrzeli czy nawracające infekcje gardła u dziecka, a także podatność na zachorowania przy każdym kontakcie osobami chorymi, są wynikiem zaburzeń ze strony układu odpornościowego. Szacuje się, że u około 10% dzieci nawracające zachorowania są wywoływane nieprawidłowym funkcjonowaniem układu immunologicznego. Wówczas potocznie mówi się o braku odporności u dziecka. Oznacza to, że może występować nieprawidłowa liczba komórek odpornościowych lub też ich funkcjonowanie jest upośledzone. W wyniku tego nie są one zdolne go prawidłowego unieszkodliwiania patogenów. Infekcje u dzieci z niedoborami odporności pojawiają się zwykle bardzo często, trwają długo, powodują powikłania lub są trudne do wyleczenia standardowymi metodami i lekami.
Niedobory odporności można zdiagnozować już na podstawie wyników podstawowych badań. Warto je wykonać, gdy dziecko często choruje na górne drogi oddechowe. Każdy maluch z problemami układu immunologicznego powinien znajdować się pod opieką Poradni Immunologicznej. Wówczas możliwe jest rozszerzenie diagnostyki i rozpoczęcie właściwego leczenia.
Dieta to podstawa. Jeśli nie dostarczymy do organizmu wszystkich niezbędnych składników odżywczych, witamin i minerałów, nie będzie on w stanie aktywnie bronić się przed patogenami. Zbyt ubogi jadłospis sprawia, że między innymi organizm nie ma siły produkować odpowiedniej ilości limfocytów, czyli białych ciałek krwi odpowiedzialnych za zwalczanie drobnoustrojów. Posiłki dziecka powinny być przede wszystkim zróżnicowane i obfite w owoce oraz warzywa zawierające dużo witaminy C, która wspiera walkę z wirusami. Źródłami tej witaminy są: natka pietruszki, kiszona kapusta, czarna porzeczka, pomarańcze, grejpfruty, kiwi. Jak wzmocnić organizm po grypie i innych chorobach? Ważne jest chude mięso, jaja, nabiał i morskie ryby dostarczające dobrego białka odpowiedzialnego za wzrost i wzmocnienie organizmu.
Jak wzmocnić organizm dziecka? Znaczenie mają tu produkty bogate w witaminę A, która zapobiega zakażeniem. Znajduje się ona w marchwi, brzoskwiniach i morelach. Natomiast witaminy z grupy B wzmacniają. Są one zawarte w warzywach strączkowych, figach, śliwkach oraz bananach. U dzieci należy zawrócić uwagę również na odpowiednią podaż żelaza, które jest ważnym składnikiem czerwonych ciałek krwi. Gdy w organizmie brakuje tego pierwiastka, mówi się o anemii. Stan ten wpływa bezpośrednio na zwiększoną podatność na zakażenia i infekcje. Żelazo znajduje się przede wszystkim w czerwonym mięsie i zielonych warzywach.
Jak wzmocnić organizm po antybiotyku u dziecka? Po infekcjach wymagających antybiotykoterapii odporność wzmacniają produkty z probiotykami. Zaliczamy do nich jogurty i mleko acidofilne. Probiotyki doskonale wpływają na wzmocnienie osłabionego organizmu. Dobre dla organizmu są również prebiotyki zawarte w cebuli, czosnku czy bananach.
Niezależnie od pory roku i pogody warto, aby dzieci wychodziły na dwór. Wysiłek fizyczny, szczególnie ten na świeżym powietrzu, stymuluje układ odpornościowy. Wówczas zwiększa się przepływ krwi przez tkanki, czyli dociera do nich większa ilość komórek odpornościowych oraz przeciwciał. Podczas ruchu podnosi się temperatura ciała oraz przyspiesza metabolizm. Dzięki temu wszelkie ważne procesy (w tym odpornościowe) zachodzą szybciej i bardziej efektywnie. W miarę możliwości dzieci powinny bawić się z dala od ruchu ulicznego, który generuje zanieczyszczenia. W dni wolne warto wybierać się na spacery za miasto.
Również dbanie o higienę jest niezwykle ważne. U dzieci warto utrwalać nawyk mycia rąk po przyjściu do domu, po skorzystaniu z toalety, a także przed jedzeniem. Należy też zwrócić uwagę na to, by pociechy (w przedszkolach i szkołach) nie jadły ugryzionej przez innych kanapki czy jabłka, a ponadto nie piły z tej samej butelki.
Ważnym aspektem wpływającym na odporność dzieci jest także sen – regularny stanowi podstawę dobrego funkcjonowania organizmu. Warto zwrócić uwagę na warunki, w jakich śpi dziecko, w tym na temperaturę panującą w pokoju. Najlepiej wypoczywa się w około 19°C.
Rodzice często zastanawiają się, jak wzmocnić układ immunologiczny dziecka. Warto zwrócić uwagę na odpowiednią podaż witaminy D. Bierze ona udział w reakcjach immunologicznych organizmu, a co za tym idzie, jej niedobór może obniżać odporność [2]. Organizm, w którym poziom witaminy D znajduje się na właściwym poziomie, jest w stanie sam bronić się przed wieloma zakażeniami bakteryjnymi czy wirusowymi. Badania pokazują, że osłabiona odporność w sezonie jesienno-zimowym może być związana z mniejszą ekspozycją na promieniowanie słoneczne (które przyczynia się do produkcji witaminy D w organizmie), a co za tym idzie, z jej mniejszą ilością. Witamina D pełni również szereg innych, ważnych funkcji, dlatego jej suplementacja jest zalecana wszystkim – zarówno dorosłym, jak i dzieciom. Niemowlętom witaminę D należy suplementować przez cały rok, u starszych dzieci zaś szczególnie od początku września do końca kwietnia.
Jak wzmocnić osłabiony organizm u dzieci? Można to skutecznie robić naturalnymi sposobami. Produkty naturalne znane od pokoleń, obecne są stosowane jako remedium na przeziębienia. Do diety dziecka warto włączyć czosnek, który zawiera naturalny antybiotyk – allicynę, aloes zawierający glukomannan, który powoduje zwiększoną produkcję przeciwciał i świeży tarty chrzan zawierający bakteriobójczy olejek eteryczny i siarkę. Także miód to produkt mający w składzie wiele różnych związków, które wzmacniają odporność. Znajduje się w nim na przykład enzym – oksydaza glukozowa, która rozkłada cukier do nadtlenku wodoru [3] – doskonale radzi sobie więc z bakteriami.
W czasie choroby dzieciom często towarzyszy brak apetytu. Jednakże w trakcie infekcji dieta jest niezwykle ważna. Jak wzmocnić osłabiony organizm? Podstawa to dostarczanie odpowiednich ilości składników odżywczych, witamin i mikroelementów w celu przyspieszenia procesu rekonwalescencji i wspomagania organizmu w walce z patogenami. Gdy dzieci nie chcą jeść, warto sięgnąć po preparaty specjalnego przeznaczenia medycznego. Przykładem jest Frebini® Energy Drink – napój dla dzieci w wieku 1-12 lat, które wykazują zwiększone zapotrzebowanie na energię. W jednej butelce znajduje się aż 300 kcal, 7,6 gramów białka, niezbędne składniki odżywcze, minerały i witaminy. Produkt ten występuje w trzech smakach: truskawkowym, bananowym oraz czekoladowym, co pozwala dobrać go do preferencji dziecka.
Po chorobie organizm jest osłabiony, a co za tym idzie, podatny na kolejne infekcje. Warto go wzmocnić, stosując naturalne sposoby oraz wprowadzając odpowiednie wsparcie żywieniowe.
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą
Bibliografia:
[1] https://www.uptodate.com/contents/the-common-cold-in-adults-diagnosis-and-clinical-features
[2] Myszka M., Klinger M., Immunomodulacyjne działanie witaminy D. Postepy Hig Med Dosw (online), 2014; 68: 865-878;
[3] Godlewska M., Świsłocka R., Fizykochemiczne i przeciwdrobnoustrojowe właściwości miodów z rejonu Podlasia. Kosmos. Problemy Nauk biologicznych, 2015, 64: 347–352;
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
