Odwodnienie jest szczególnie niebezpieczne dla osób starszych, małych dzieci i niemowląt. W ostrych odwodnieniach może dochodzić do utraty przytomności i śmierci. Sprawdź, jak dbać o prawidłowe nawodnienie organizmu.
Odwodnienie to stan, w którym organizm ma zbyt mało wody w stosunku do potrzeb. Przyczyny mogą być różnorakie, wbrew pozorom nie chodzi tylko o regularne przyjmowanie płynów. Do najczęstszych przyczyn odwodnienia należą:
– Wymioty i biegunka – taki stan sprzyja bardzo szybkiemu wydalaniu płynów z organizmu i niestety utrudnia ich wyrównanie.
– Wysoka gorączka – związana jest z intensywnym poceniem, organizm w ten sposób próbuje obniżyć temperaturę. Właśnie dlatego lekarze podkreślają, że przy gorączce trzeba dużo pić.
– Intensywna wysiłek fizyczny – niezależnie od tego, czy będzie to praca, czy uprawianie sportu, trzeba koniecznie pamiętać o uzupełnianiu płynów. Rozgrzany pracą organizm wychładza się, podobnie jak przy gorączce, poprzez pocenie.
– Dieta wysokobiałkowa i dieta bogata w błonnik – takie odżywianie powoduje szybsze wydalanie wody z organizmu.
– Przyjmowanie leków moczopędnych lub przeczyszczających – w krótkim czasie może dojść do dużego ubytku wody z organizmu. Osoby przyjmujące takie leki powinny zachować szczególną czujność.
– Nadmierne picie kawy i alkoholu, a także spożywanie nadmiernych ilości soli – te produkty działają bardzo moczopędnie.
– Podeszły wiek – szacunkowe dane są zatrważające, lekarze uważają, że aż 60% osób po siedemdziesiątym roku życia może mieć problemy z prawidłowym nawodnieniem organizmu. Powód jest prozaiczny – w tym wieku mechanizm pragnienia nie działa prawidłowo i osoba, która potrzebuje uzupełnić płyny, nie odczuwa pragnienia.
Objawy odwodnienia zależne są od jego stopnia. Już w początkowym stadium organizm stara się zasygnalizować problem. Niestety często objawy są mylnie interpretowane.
Łagodne odwodnienie objawia się:
– wzmożonym pragnieniem,
– spękaniem ust,
– zmniejszeniem objętości oddawanego moczu,
– zmianą koloru moczu na ciemniejszą,
– suchością w obrębie jamy ustnej i na języku,
– sennością lub nadmiernym pobudzeniem,
– wzdętym brzuchem,
– suchością gałek ocznych.
Jeśli na tym etapie nie dostarczymy organizmowi tak potrzebnej porcji wody, pojawią się kolejne objawy odwodnienia:
– gorączka,
– przyspieszone tętno,
– mniejsza potliwość,
– osłabienie napięcia skóry,
– osłabienie napięcia gałek ocznych.
Powyższe objawy powinny być potraktowane jako bardzo poważne. Jeśli nadal nie uzupełnimy płynów i zawartych w nich elektrolitów, dojdzie do najpoważniejszego stadium odwodnienia, w którego czasie pojawią się:
– drgawki,
– obniżone ciśnienie krwi,
– utrata przytomności.
W skrajnych przypadkach odwodnienie może zakończyć się śmiercią.
Skutki odwodnienia często mylone są z objawami. Tymczasem objawy ustąpią po uzupełnieniu ilości wody w organizmie, skutki mogą być odczuwalne znacznie dłużej.
Najczęściej wymienianym skutkiem odwodnienia jest niewydolność nerek. Ostra przednerkowa niewydolność nerek może pojawić się po krótkotrwałym odwodnieniu i ustępuje po uzupełnieniu płynów. Jeśli jednak odwodnienie trwa długo, jego następstwem może być nerkowa ostra niewydolność nerek. Jeśli do tego dojdzie, nerki będą potrzebowały dużo czasu na regenerację. Osoby w takim stanie bardzo często muszą być dializowane. Ostra niewydolność nerek to stan, który często diagnozuje się u osób starszych.
Długotrwałe odwodnienie, nawet niewielkiego stopnia, sprzyja rozwojowi kamicy i kwasicy moczanowej, stanom zapalnym układu moczowego i hiperglikemii. Lekarze widzą związek między odwodnieniem a takim chorobami jak: jaskra, nadciśnienie, zakrzepica żylna, choroba wieńcowa, zaparcia i choroby zębów.
Odwodnienie to stan nie choroba, więc leczenie polega przede wszystkim na przywróceniu prawidłowej gospodarki wodnej organizmu. Choremu podaje się płyny, jeśli sytuacja tego wymaga, także dożylnie. Ponadto konieczne jest zahamowanie utraty wody z organizmu, najczęściej wiąże się to z zatrzymaniem wymiotów i biegunki.
Odwodnienie to nie tylko utrata wody, ale także cennych elektrolitów, dlatego trzeba zadbać o ich uzupełnienie. Najprostszym sposobem jest podanie lekko osolonej wody i zaproponowanie słonych przekąsek (np. krakersów) w celu uzupełnienia niedoboru sodu w organizmie. Można też wspomóc się preparatami zawierającymi elektrolity dostępnymi w aptekach.
Ostre odwodnienie na ogół wymaga hospitalizacji.
Zapobieganie odwodnieniu to regularne picie wody. Jednak aby naprawdę świadomie zapobiegać odwodnieniu, trzeba wiedzieć, ile wody w ciągu dnia potrzebujemy. Przy ustalaniu dziennego zapotrzebowania na wodę już czternastoletnie dzieci traktowane są jak osoby dorosłe. Tu można posłużyć się dwiema zasadami. Pierwsza głosi, że kobieta powinna w ciągu dnia przyjąć dwa litry wody (pod tym pojęciem rozumie się nie tylko czystą wodę, ale też owoce, zupy, niesłodzone soki) a mężczyzna dwa i pół litra. Zgodnie z drugą zasadą dzienną porcję wody ustala się według przelicznika: od 25 do 35 ml wody na kilogram masy ciała. Łatwo zauważyć, że osoby otyłe będą potrzebowały więcej wody. Niemowlęta i małe dzieci powinny przyjmować od 100 do 200 ml wody na kilogram masy ciała dziennie.
Zapotrzebowanie na wodę zwiększa się w okresie letnich upałów. Ponadto kobiety w ciąży powinny wypijać około 2,5 litra wody na dobę, a kobiety karmiące piersią nawet 3 litry.
Zapamiętanie tych wartości pomoże zapobiegać odwodnieniu.
Picie wody nie jest przykrym obowiązkiem. To nawyk, który można i warto wyrobić. Nie jest to szczególne trudne, zwłaszcza gdy skorzystamy z kilku prostych tricków:
– Miej zawsze w zasięgu ręki butelkę wody mineralnej. Często rezygnujemy z picia przez lenistwo. Skoro nic nie ma w zasięgu ręki, podświadomie przekonujemy się, że wcale nie potrzebujemy się napić i rozgrzeszamy się z konieczności pójścia po szklankę wody. Ponadto butelka wody w zasięgu wzroku pozwala nie zapomnieć o konieczności picia.
– Znajdź swoją ulubioną wodę. Wbrew pozorom nie każda smakuje tak samo. Najlepiej jeśli będzie to woda niegazowana. Smaczną wodę pije się chętniej, niesmaczna sprawia, że pijemy coraz mniej.
– Zainstaluj aplikację przypominającą o piciu wody. Można oczywiście ustawić odpowiednie alarmy w telefonie, ale warto korzystać z dobrodziejstw aplikacji – nie tylko przypominają o piciu wody, ale także zliczają, ile tej wody na dobę wypiliśmy. Dzięki temu łatwiej kontrolować ilość pitej wody.
– Podpisz swoją butelkę z wodą. To wbrew pozorom nie żart. Niech twoja butelka będzie tylko twoja. To kolejny dobry sposób na kontrolę objętości wody wypijanej w ciągu doby.
– Pij herbaty owocowe. Są smaczne i ciepłe, często smakują lepiej niż sama woda.
– Szklanka wody na dzień dobry i na dobranoc – tym prostym sposobem wypijesz o pół litra wody więcej w ciągu dnia.
– Noś butelkę lub bidon z wodą w torebce. Ta rada jest przydatna szczególnie dla pań. Po pierwsze to one noszą torebki. Po drugie – nie lubią dźwigać. A najprostszym sposobem na zmniejszenie ciężaru torebki jest… wypicie wody.
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
