Porażenie nerwu twarzowego nazywamy potocznie paraliżem twarzy. Mówimy o nim, kiedy dochodzi do uszkodzenia jądra nerwu twarzowego, zlokalizowanego w pniu mózgu, bądź też do uszkodzenia włókien tego nerwu. Można wyróżnić dwa typy paraliżu:
Nerw twarzowy jest ważnym elementem obwodowego układu nerwowego. Znajduje się w nim wiele włókien ruchowych, czuciowych i wydzielniczych – jako siódmy nerw czaszkowy odpowiada m.in. za prawidłową ruchomość mięśni twarzy, szyi czy ucha. Jego zadaniem jest też unerwienie m.in. podniebienia, ślinianki czy gruczołów łzowych.
Paraliż twarzy powoduje charakterystyczną deformację mięśni twarzy. Zazwyczaj najbardziej rzuca się w oczy opadanie kącika ust i problem z domknięciem powieki. Zmiany zwykle dotyczą jednej połowy twarzy, związane są ze sztywnością i jednocześnie niedowładem mięśni.
Przyczyny porażenia nerwu twarzowego mogą być mocno zróżnicowane. W wielu przypadkach nie jest możliwe ich odnalezienie – mówimy wtedy o samoistnym porażeniu nerwu twarzowego, czyli porażeniu Bella. Taka sytuacja dotyczy ponad połowy pacjentów.
Do najczęstszych przyczyn paraliżu twarzy zaliczyć można:
Porażenie nerwu twarzowego może być związane z urazami czaszkowo-mózgowymi, infekcjami i ogólnoustrojowymi zakażeniami (np. półpasiec czy borelioza), chorobami metabolicznymi i autoimmunologicznymi.
W przypadku ośrodkowego porażenia nerwu twarzowego pojawiają się problemy z ruchomością dolnej połowy twarzy, po stronie przeciwnej do powstałego uszkodzenia. Osoby z takim paraliżem mają problem z ruchami dowolnymi, chociaż często nie dochodzi do zaburzenia w wyrażaniu emocji twarzą.
Przy obwodowym porażeniu nerwu twarzowego objawy mogą być bardziej zróżnicowane. W zależności od miejsca powstania uszkodzenia pojawić się może paraliż jednostronny (po stronie uszkodzenia lub przeciwnej) bądź obustronny. Możliwe są zaburzenia smaku, słuchu czy widzenia, problemy z wydzielaniem śliny i łzawieniem, a także charakterystyczne deformacje wynikające ze skurczu i niedowładu poszczególnych mięśni (np. objaw Bella polegający na braku możliwości domknięcia powieki).
Objawy porażenia nerwu twarzowego najczęściej dotyczą jednej części twarzy. Zaobserwować można:
Jak leczyć porażenie nerwu twarzowego? Kluczowe jest ustalenie przyczyny wystąpienia problemu, ponieważ w wielu przypadkach zasugeruje nam ona odpowiedni sposób leczenia.
Najczęściej stosuje się farmakoterapię, polegającą na podawaniu pacjentowi glikokortykosteroidów. Przy stałym uszkodzeniu nerwu np. na skutek urazów lekarz może zalecić przeprowadzenie zabiegu, polegającego na transpozycji nerwów czy przeszczepieniu mięśni. Jeżeli paraliż ma podłoże wirusowe, stosuje się leki o działaniu przeciwwirusowym; podobnie w przypadku zakażeń bakteryjnych podać można antybiotyki.
Ważną kwestią przy leczeniu niedowładu nerwu twarzowego jest zadbanie o ochronę oka – brak możliwości mrugania i domknięcia powieki powoduje wysychanie rogówki i ryzyko infekcji bakteryjnych. Dlatego warto sięgnąć po tzw. sztuczne łzy i inne zalecane przez lekarza preparaty.
Ile trwa zapalenie nerwu twarzowego? Wiele zależy od konkretnej przyczyny – paraliż Bella może minąć po kilku dniach, po kilku miesiącach, a w rzadkich przypadkach pozostawić trwałe ślady. Ważnymi elementami powrotu do zdrowia są zdrowa dieta i rehabilitacja.
Odpowiednie żywienie podczas powrotu do zdrowia pozwala uniknąć niedożywienia, mogącego prowadzić do dalszego osłabienia mięśni i pogorszenia ogólnej kondycji chorego. Szczególnie istotne jest uzupełnienie diety o witaminy z grupy B. Warto sięgnąć po smaczne i wygodne do wypicia odżywki medyczne, zapewniające solidną dawkę łatwo przyswajalnych witamin i minerałów.
Przy porażeniu nerwu twarzowego ćwiczenia odgrywają szczególną rolę – pomagają zapobiegać utrwalaniu się przykurczów. Należy wykonywać je systematycznie i przez długi czas, można też zdecydować się na masaż mięśni twarzy. Warto zastosować fizykoterapię w postaci ciepłych okładów, elektroterapii czy specjalnych lamp soluks.
Porażenie nerwu twarzowego może wyglądać groźnie, jednak w wielu przypadkach ustępuje samoistnie i nie pozostawia trwałych śladów. Ważna jest szybka diagnoza, a następnie przyspieszająca powrót do zdrowia zbilansowana dieta i systematyczna rehabilitacja.
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
Nie przegap nowości na Żywienie ma znaczenie.
Bądź na bieżąco z wiedzą dotyczącą żywienia klinicznego.