Obalamy mit, że chorobę można zagłodzić! Zażywanie leków, brak apetytu czy wymioty pozbawiają pacjenta odpowiednich składników odżywczych i osłabiają organizm. Aby wygrać z chorobą trzeba jeść. Jakie produkty włączyć do diety i jak przekonać chorego do jedzenia?
Zdrowa dieta zarówno pomaga zapobiegać chorobom, jak i wspiera pacjenta podczas leczenia. Spożywanie odpowiedniej ilości witamin, mikro i makroelementów oraz wartości energetycznych jest istotne nie tylko podczas przeziębień, stanów zapalnych czy nadciśnienia. Chociaż 77 procent badanych przez instytut SMG/KRC uważa, że chudnięcie jest naturalnym efektem choroby nowotworowej, a 20 procent deklaruje, że w walce z rakiem należy unikać białka, zbilansowana dieta ma znaczący wpływ na poprawienie rokowań pacjenta.
U zdrowej osoby zrzucenie paru kilogramów jest powodem do radości, zwłaszcza jeśli było zamierzone i systematyczne. Problem pojawia się, jeśli niedowaga dotyczy pacjenta chorego na serce, cukrzycę, nowotwór lub czekającego na operację. Spadek wagi skutkuje osłabieniem układu odpornościowego i większą podatnością na infekcje. Szybki spadek wagi to nie tylko utrata tłuszczu, ale i masy mięśniowej, potrzebnej w walce z chorobą. U osób niedożywionych obniża się również wydajność płuc i serca, spowalnia metabolizm, występują obrzęki, apatia i niedokrwistość. Narażony jest także układ moczowy i wątroba.
Niedożywienie to poważny problem współczesnej medycyny. Rozwija się u 30% pacjentów prawidłowo odżywionych w momencie przyjęcia na hospitalizację i pogłębia u 70% pacjentów niedożywionych w momencie przyjęcia – zauważa dr med. Urszula Skowrońska-Piekarska. Przyczyną jest brak apetytu u pacjentów, problemy z przyjmowaniem posiłków, ale także niezbilansowane i mało smaczne dania serwowane przez szpitalną stołówkę. Problemem jest niewystarczająca ilość personelu szpitalnego oraz luki budżetowe.
Większość mam podczas choroby dziecka szuka sposobów na przekonanie malucha do jedzenia. Niestety brak apetytu w trakcie przeziębienia czy stanu zapalnego zniechęca do jedzenia i ciężko dostarczyć małemu pacjentowi odpowiednich składników odżywczych. Podobnie jest z dorosłymi pacjentami. W tym wypadku jeszcze trudniej jest przekonać ich do systematycznego spożywania posiłków.
Specjaliści radzą żeby zacząć od rozdzielenia dużych porcji na mniejsze przekąski. Kolorowa kanapka, koktajl czy porcja owoców zachęci chorego bardziej niż pełen talerz obiadu. Aby jedzenie stało się rutyną, można planować je o określonych porach, po wykonaniu konkretnych czynności. Największy apetyt mamy zazwyczaj po aktywności fizycznej. Główny posiłek włączmy więc po spacerze czy innej formie ruchu, oczywiście jeśli pozwala na nią stan zdrowia.
Bardzo istotny jest wygląd tego co jemy, dlatego obiady ze szpitalnych stołówek nie są najlepszą propozycją. Kolorowe, ładnie podane danie, aromatyczne i doprawione ziołami przekona pacjenta do jedzenia bardziej niż papka bez smaku. Chorzy przebywający w domu powinni zamienić przygotowanie posiłków w rytuał. Ważne, aby spożywać je w przyjemnej atmosferze, słuchając ulubionej muzyki, w towarzystwie bliskich osób. Warto mieć pod ręką produkty proste w przygotowaniu i wygodne w podaniu – sok, miękkie owoce, produkty mrożone, płatki zbożowe, ryż i kaszę. Przed posiłkiem nie powinniśmy pić, ponieważ dodatkowo obniża to apetyt i syci.
Dobrym sposobem jest też włączenie do diety specjalnych wysokoenergetycznych preparatów, zawierających witaminy, białka i tłuszcze, pierwiastki śladowe, elektrolity oraz wodę. Żywienie medyczne odżywkami jest polecane zwłaszcza dla osób, które mają problem z przyjmowaniem posiłków w tradycyjnej formie.
Aż 20% chorych na nowotwory umiera nie na skutek postępu choroby, ale wyniszczenia organizmu. Można temu zapobiec przez prawidłowe odżywianie. Podczas leczenia powinno się stosować dietę lekkostrawną, zbilansowaną według szczegółowych potrzeb pacjenta. Chory może mieć nawet o 20% większe zapotrzebowanie energetyczne niż osoba zdrowa. Trzeba mu dostarczyć odpowiednią ilość pełnowartościowego białka, węglowodanów, dobrych tłuszczów, witamin i płynów. Należy pamiętać o produktach bogatych w antyoksydanty i wielonasyceniowe kwasy tłuszczowe. Posiłki nie powinny zawierać dużej ilości soli i przypraw. Należy unikać także kwaśnych soków i owoców (grejpfrut, porzeczki), podrażniających przełyk. Zwłaszcza przy nowotworach układu pokarmowego dania powinny mieć konsystencję puree lub płynów. W trakcie leczenia należy również ograniczyć cukier i potrawy bardzo tłuste. U pacjentów może wystąpić też nietolerancja laktozy. Należy wykluczyć wtedy nabiał i mleko. W przypadku problemów z pracą układu pokarmowego należy ograniczyć produkty bogate w błonnik oraz surowe warzywa (marchewka, ogórek). Długa lista produktów, których nie powinno się spożywać podczas leczenia onkologicznego znacznie ogranicza możliwości przygotowywania tradycyjnych potraw. Lekarze i dietetycy zalecają więc uzupełnienie diety o gotowe preparaty i odżywki.
Przeziębieniu, grypie i infekcjom towarzyszy przeważnie gorączka. Bardzo ważne jest wtedy podawanie dziecku odpowiedniej ilości płynów. Serwowane posiłki powinny być lekkostrawne i bogate w witaminy. Najlepiej sprawdzą się zupy, potrawka z kurczaka, ryba z puree z warzyw, kasza jaglana lub manna. Dania powinny mieć zawiesistą konsystencję, zwłaszcza jeśli mamy do czynienia z anginą, bólem gardła czy problemami trawiennymi. Jeśli lekarz przepisał antybiotyk, należy pamiętać o produktach z właściwościami probiotycznymi. Lodówkę warto zaopatrzyć w jogurty, kefiry i maślankę. W chorobie najlepiej całkowicie odstawić słodycze i fast foody. Zamiast tego można podawać dziecku sałatki owocowe z bananem, jabłkiem i gruszką. Podczas podawania leków organizm jest osłabiony, a układ pokarmowy podrażniony. Dlatego mimo braku apetytu trzeba zrobić wszystko, aby przekonać dziecko do odpowiedniego odżywiania.
Po zdiagnozowaniu choroby zawsze poszukajmy informacji jakie produkty warto włączyć lub usunąć z diety. Prawidłowe żywienie stanowi ogromne wsparcie podczas każdej terapii. W okresie okołooperacyjnym niezwykle istotne jest prawidłowe odżywienie i dostarczenie dodatkowej dawki energii aby lepiej znieść operacje i przyspieszyć proces powrotu do zdrowia. Dzięki temu przyspieszymy gojenie się ran. Diabetycy powinni stosować dietę o niskim Indeksie Glikemicznym, bogatą w błonnik, jednonienasycone kwasy tłuszczowe kompletną w witaminy i składniki mineralne. Jednocześnie muszą ograniczyć cukier i sól, a także pamiętać o dostarczaniu organizmowi odpowiedniej ilości płynów. Dieta jest też bardzo ważna w przypadku osób starszych, leżących po przebytych urazach, złamaniach czy po udarze. W przypadku takich osób ważne jest dostarczenie odpowiedniej ilości białka będącego podstawowym budulcem organizmu, niezbędnego w procesach metabolicznych, a także dla prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego oraz gojenia ran.
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
