Rak gardła często daje objawy podobne do infekcji górnych dróg oddechowych. Z tego powodu pierwsze symptomy bywają lekceważone, co opóźnia wykrycie choroby, a tym samym wdrożenie niezbędnego leczenia.
Rak gardła zaliczany jest do grupy chorób nowotworowych głowy i szyi, wywodzących się z górnej części układu oddechowego i pokarmowego. Rak gardła może mieć charakter niezłośliwy lub złośliwy. Nowotwory niezłośliwe gardła, inaczej zwane brodawczakami, mają postać łagodnych zmian nowotworowych i najczęściej lokalizują się w przedniej części jamy ustnej. Ten rodzaj raka gardła rzadko ulega zezłośliwieniu, ale ma skłonność do nawrotów. Z kolei złośliwy nowotwór gardła rozwija się w wyniku wzrostu nieprawidłowych komórek i może lokalizować się w obrębie jamy nosowo-gardłowej, ustnej oraz części krtaniowej.
Objawy raka gardła uzależnione są przede wszystkim od umiejscowienia zmian nowotworowych.
Rak jamy nosowo-gardłowej powstaje w części gardła znajdującej się tuż za nosem. Złośliwy nowotwór gardła w części nosowo-gardłowej może dawać następujące symptomy:
Rak ustnej części gardła może rozwijać się na podstawie języka, migdałkach, łukach podniebiennych, podniebieniu miękkim lub tylnej ścianie gardła. Złośliwy nowotwór gardła w części ustnej może dawać takie objawy jak:
Rak krtaniowej części gardła pojawia się między jamą ustną a górną częścią przełyku. Objawy towarzyszące złośliwemu nowotworowi gardła w części krtaniowej są uzależnione od jego dokładnego umiejscowienia:
Nowotwory złośliwe gardła są spowodowane wzrostem nieprawidłowych komórek. Wśród czynników, które zwiększają ryzyko zachorowania na raka gardła, wymienia się:
Na rozwój nowotworu gardła bardziej narażone są też osoby starsze – rak najczęściej atakuje po 65. roku życia – a zwłaszcza mężczyźni. W grupie ryzyka znajdują się również osoby mające częsty kontakt ze szkodliwymi substancjami chemicznymi, w tym azbestem czy oparami kwasu siarkowego.
Niezbędnym elementem w diagnostyce raka gardła jest dokładny wywiad lekarski, który dotyczy przebiegu dolegliwości, przyjmowanych leki, nałogów oraz chorób towarzyszących. Następnie wykonuje się badanie laryngologiczne obejmujące jamę nosową, krtań, jamę ustną oraz wszystkie elementy gardła. W przypadku znalezienia ogniska choroby – jeśli jest to możliwe – pobiera się wycinek błony śluzowej, który poddaje się ocenie mikroskopowej. Badanie pozwala określić, czy materiał zawiera komórki rakowe, a jeśli tak, to jakie i o jakim charakterze. W ramach diagnostyki nowotworu gardła wykonuje się także badania obrazowe, takie jak:
W leczeniu nowotworów gardła wykorzystuje się kilka technik – metodę chirurgiczną, chemioterapię, radioterapię i terapię celowaną. Zabiegi chirurgiczne stosuje się u pacjentów z różnym stopniem zaawansowania choroby. W przypadku małych zmian często wystarczające okazują się małoinwazyjne zabiegi laserowe lub endoskopowe. Ich zaletą jest fakt, że pozwalają zachować prawidłowe funkcje fizjologiczne gardła.
Rak gardła w późniejszym stadium wymaga przeprowadzenia bardziej rozległej operacji, a niekiedy nawet wycięcia krtani oraz strun głosowych. Następstwem zabiegu chirurgicznego może być tracheotomia, czyli utworzenie otworu na szyi prowadzącego do tchawicy i dającego możliwość oddychania. Jeśli mamy do czynienia z przerzutami do węzłów chłonnych, najczęściej konieczne jest ich usunięcie.
Radioterapia wykorzystuje promieniowanie o dużej energii, które niszczy komórki nowotworowe. U pacjentów z mało zaawansowanym rakiem gardła czasem możliwe jest leczenie polegające wyłącznie na napromienianiu. Metoda ta jest też stosowana jako podstawowa, jeśli mowa o nowotworze części nosowej gardła. Natomiast u osób, u których guz jest zlokalizowany w części krtaniowej, stanowi uzupełnienie zabiegu chirurgicznego. Chemioterapia jest zazwyczaj wykorzystywana jako leczenie wspomagające po operacji i napromienianiu. Z kolei terapia celowana polega na przyjmowaniu środków, które niszczą wyłącznie komórki rakowe.
Dieta powinna być zawsze integralną częścią leczenia raka gardła. Prawidłowo zbilansowany jadłospis pacjentów chorujących na nowotwór gardła powinien zawierać większą ilość warzyw i owoców oraz zapewniać odpowiednią podaż białka, energii i antyoksydantów. Ponadto posiłki powinny być lekkostrawne. W przebiegu raka gardła mogą jednak pojawić się trudności i ból przy połykaniu. Dolegliwości te mogą spowodować utratę apetytu, a w konsekwencji spadek masy ciała, niedożywienie, a nawet kacheksję nowotworową.
W takiej sytuacji zaleca się, by posiłki miały postać półpłynną lub płynną. Dobrym rozwiązaniem są również doustne suplementy pokarmowe w formie płynów, które dostarczają do organizmu niezbędne substancje odżywcze. W gamie takich preparatów znajdziemy między innymi Supportan DRINK, który zawiera wysoką ilość białka i energii oraz kwasy tłuszczowe omega-3 poprawiające skuteczność chemioterapii. W okresie okołooperacyjnym polecane są także Fresubin Jucy DRINK oraz Fresubin Energy DRINK, zawierające łatwo przyswajalną porcję energii. Dostępne są też suplementy w formie proszku, który dodaje się do płynów i pokarmów. Jednym z nich jest Fresubin Protein Powder, będący skoncentrowanym źródłem białka.
Rokowania w przypadku raka gardła zależą przede wszystkim od lokalizacji zmian nowotworowych oraz stopnia zaawansowania choroby. Jeśli chodzi o część nosowo-gardłową, wskaźnik pięcioletniej przeżywalności wynosi zwykle nie więcej niż 60%. Odsetek pięcioletnich przeżyć pacjentów z nowotworem w ustnej części gardła waha się między 25 a 50%. Najgorsze rokowanie daje rak krtaniowej części gardła – pięć lat przeżywa około 20% chorych.
Rak gardła często objawia się podobnie jak infekcje górnych dróg oddechowych, więc bywają ignorowane lub lekceważone. Niespecyficzne symptomy opóźniają wykrycie choroby we wczesnym stadium i rozpoczęcie niezbędnego leczenia. Z tego powodu wszelkie niepokojące objawy warto konsultować ze specjalistą – jak w przypadku wszystkich nowotworów, im szybciej rak gardła zostanie wykryty, tym większe są szanse na powrót do zdrowia.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
