Grasica to niewielki gruczoł, będący narządem wchodzącym w skład układu limfatycznego. Grasica ma nieregularny kształt i jest zlokalizowana w śródpiersiu, czyli przestrzeni ograniczonej przez mostek, kręgosłup oraz płuca. Grasica odgrywa bardzo istotną rolę w funkcjonowaniu układu immunologicznego. Już w czasie życia płodowego, a później w dzieciństwie dojrzewają w niej limfocyty typu T, które stanowią jeden z podstawowych elementów układu odpornościowego człowieka.
Uważa się, że wszystkie nowotwory grasicy są potencjalnie złośliwe – szczególnie wtedy, gdy guz rozprzestrzenia się poza narząd. Nowotwory grasicy klasyfikuje się w zależności od rodzaju komórek tworzących guz oraz jego budowy mikroskopowej i rozległości. Biorąc pod uwagę te kryteria, możemy wyróżnić:
Rak grasicy jest najgroźniejszym nowotworem tego narządu, ale jednocześnie występuje bardzo rzadko – rocznie diagnozuje się go średnio u 1,5 osoby na 1 milion.
Nowotwory grasicy zazwyczaj nie dają specyficznych objawów – w związku z tym rak często jest wykrywany przypadkowo, przede wszystkim podczas badań obrazowych klatki piersiowej wykonywanych z innych powodów. Niekiedy jednak rak grasicy może wywoływać bezpośrednie objawy – zwykle dzieje się tak wtedy, gdy guz uciska lub nacieka narządu sąsiadujące. W takiej sytuacji pacjenci często skarżą się na kaszel, uczucie duszności i inne problemy z oddychaniem oraz ból w klatce piersiowej.
U chorych na nowotwór grasicy mogą pojawić się też tak zwane zespoły paraneoplastyczne, czyli paranowotworowe, najczęściej o podłożu autoimmunologicznym. Ich wystąpienie nie jest bezpośrednio związane z obecnością guza, ale z działaniem substancji, które są wytwarzane przez rozwijającą się zmianę. Wśród zespołów paraneoplastycznych, które mogą towarzyszyć nowotworowi grasicy, wymienia się:
Wszystkie te choroby są skutkiem nieprawidłowo funkcjonującego układu odpornościowego, który zaczyna atakować własne komórki, ponieważ postrzega je jako zagrożenie.
Nie się obecnie znane ani przyczyny, ani czynniki środowiskowe, które mogłyby zwiększać ryzyko rozwoju raka grasicy. Nowotwór grasicy częściej występuje jednak u osób starszych powyżej 70. roku życia – jedynym czynnikiem, który może predysponować do zachorowania, pozostaje więc podeszły wiek.
Nowotwory grasicy nierzadko są rozpoznawane przypadkowo podczas badań obrazowych klatki piersiowej przeprowadzanych z innych powodów. By potwierdzić diagnozę oraz określić typ nowotworu, pobiera się próbkę do badania mikroskopowego. Można ją uzyskać poprzez biopsję cienkoigłową, czyli nakłucie guza igłą pod kontrolą USG, lub pobrać wycinek zmiany w trakcie operacji.
W przypadku nowotworów grasicy wykorzystuje się leczenie operacyjne, chemioterapię oraz radioterapię. Podstawowym sposobem leczenia jest chirurgiczne usunięcie całej grasicy. Chemioterapię stosuje się z reguły przed lub po operacji, ale u pacjentów, którzy nie kwalifikują się do zabiegu chirurgicznego, metoda ta może być jedyny sposobem postępowania w połączeniu z napromienianiem.
Radioterapię z kolei wykorzystuje się jako uzupełnienie operacji – można ją zastosować zarówno przed, jak i po niej. Wdrożona przed zabiegiem ma na celu zmniejszenie guza do rozmiaru umożliwiającego jego wycięcie, natomiast po operacji pozwala na zniszczenie pozostałych ognisk nowotworu. Radioterapię stosuje się także u pacjentów, u których przeprowadzenie operacji jest niemożliwe. Należy jednak mieć na uwadze, że skuteczność napromieniania jest niższa niż metod chirurgicznych, stąd jako jedyny sposób postępowania wykorzystuje się je wyłącznie w sytuacjach, gdy operacji nie można wykonać.
Zdrowa dieta powinna być nieodłączną częścią procesu leczenia każdej choroby nowotworowej – również raka grasicy. Ważne jest, by dieta osoby chorej była odpowiednio zbilansowana, lekkostrawna i zapewniała podaż wszelkich niezbędnych substancji odżywczych – a zwłaszcza białka i energii, na które organizm walczący z rakiem ma zwiększone zapotrzebowanie.
W przebiegu chorób nowotworowych do rzadkości nie należą jednak problemy z apetytem – i nie dotyczy to wyłącznie takich schorzeń jak rak przełyku czy rak gardła. W takiej sytuacji do diety warto włączyć doustne suplementy pokarmowe w formie płynów. Są one nie tylko łatwe w przyjmowaniu, ale przede wszystkim dostarczają do organizmu potrzebne mu składniki pokarmowe. Suplementy w płynie będą też bardzo dobrym rozwiązaniem w przypadku wystąpienia zaburzeń połykania, charakterystycznych choćby dla wspomnianej wcześniej miastenii.
Jakie preparaty mamy do wyboru? Są to między innymi Supportan DRINK, który cechuje się wysoką zawartością białka, energii i kwasów tłuszczowych omega-3, poprawiających skuteczność chemioterapii. W okresie okołooperacyjnym polecanym środkiem jest Fresubin Jucy DRINK, dostarczający łatwo przyswajalną porcję energii, natomiast w diecie osób w podeszłym wieku sprawdzi się Fresubin Protein Energy DRINK, który zawiera wysokiej jakości białko, aminokwasy oraz kwasy tłuszczowe jednonienasycone MUFA.
Rokowanie przy nowotworze grasicy jest uzależnione od stadium choroby w momencie jej zdiagnozowania. Przykładowo przy grasiczaku I stopnia wskaźnik pięcioletniej przeżywalności po wycięciu guza wynosi od 85 do 95%. Szanse na powrót do zdrowia maleją jednak wraz ze wzrostem stadium zaawansowania choroby. W około 5% przypadków grasiczaka dochodzi także do przerzutów – najczęściej do opłucnej, osierdzia, wątroby, kości i centralnego układu nerwowego.
Choć rak grasicy to rzadko występujący nowotwór, toczący się proces chorobowy może doprowadzić do rozwoju schorzeń o podłożu autoimmunologicznym. I choć rak grasicy zwykle nie daje specyficznych objawów, jakiekolwiek niepokojące symptomy zawsze należy konsultować z lekarzem.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
Copyright Żywienie ma znaczenie 2021. Wszystkie prawa zastrzeżone.
