Rak nosa – objawy, przyczyny, leczenie i rokowania. Kto jest narażony na nowotwór nosa i zatok?

Rak nosa nie występuje zbyt często, jednak tego typu nowotwór zwykle ma charakter złośliwy, co nie pozostaje bez znaczenia w kontekście rokowania. Dowiedz się, jakie są objawy raka nosa i jak przebiega leczenie choroby.

Rak nosa – co trzeba wiedzieć i jakie są rodzaje nowotworów nosa?

Rak nosa, jak w skrócie określa się nowotwór nosa i zatok przynosowych, mogą powstawać w wyniku nieprawidłowego rozwoju komórek nabłonka wyściełającego jamę nosową oraz zatoki przynosowe. Zmiany zazwyczaj mają postać złośliwą i często są wykrywane w zaawansowanym stadium. Ma na to wpływ fakt, że rak nosa daje mało specyficzne objawy, przez co diagnoza jest stawiana zbyt późno. Warto jednak podkreślić, że nowotwór nosa występuje dość rzadko – stanowi około 0,3% wszystkich guzów złośliwych – a ponadto mają niską zdolność do przerzutów.

Ze względu na rodzaj tkanek, z jakich może rozwinąć się rak nosa i zatok, wyróżnia się guzy pochodzące z:

• komórek zapalnych,
• tkanek miękkich,
• krwiolimfatyczne,
• kości i chrząstek,
• neuroektodermalne,
• pochodzenia nabłonkowego – do tej grupy zalicza się rak płaskonabłonkowy, gruczolaki i inne guzy nabłonkowe.

Rak nosa – objawy. Jak rozpoznać nowotwór nosa?

Objawy raka nosa są mało specyficzne, dlatego początkowo mogą być mylone z innymi schorzeniami lub infekcjami. Wśród objawów, które mogą sugerować nowotwór nosa i zatok, wymienia się:

• nasilające się trudności w oddychaniu przez nos, zwłaszcza po jednej stronie,
• niedrożność w jednym przewodzie nosowym,
• wyciek płynnej treści ropnej z nosa, niekiedy z krwią,
• nawracające krwawienia z jednego przewodu nosowego,
• zgrubienie bądź wybrzuszenie widoczne w okolicy policzka lub nosa,
• ruszanie się zdrowych zębów górnych, zwykle po jednej stronie,
• zgrubienie podniebienia twardego,
• na późniejszym etapie choroby – wytrzeszcz gałki ocznej, łzawienie, silne bóle zdrowych zębów.

Nowotwór nosa i zatok – przyczyny. Kto jest szczególnie narażony na raka nosa?

Przyczyny raka nosa nie zostały do końca poznane. Istnieje jednak grupa czynników predysponujących do rozwoju nowotworu nosa. Zalicza się do nich:

• nałogowe palenie papierosów,
• zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV lub EBV,
• częsty kontakt z chromem lub niklem – na przykład podczas prac budowlanych,
• praca w przemyśle drewna, przy destylacji alkoholu izopropylowego oraz produkcji obuwia i tekstyliów.

Ponadto szczególnie narażeni na raka nosa są mężczyźni – nowotwór atakuje ich częściej niż kobiety – zwłaszcza między 50. a 70. rokiem życia.

Rak nosa i zatok – diagnostyka

Podstawowym elementem diagnostyki raka nosa jest badanie palpacyjne pozwalające na ocenę układu chłonnego, wziernikowanie nosa oraz USG układu chłonnego szyi. Zmiany zlokalizowane w przewodzie nosowym można wykryć podczas rynoskopii oraz badania endoskopowego. Za najważniejsze badanie uważa się jednak biopsję, podczas której pobiera się materiał do oceny histopatologicznej. W ramach diagnostyki wykonuje się też tomografię komputerową, która pozwala na ujawnienie ubytków i patologii w jamie nosowej i zatokach przynosowych.

Nowotwór nosa – leczenie. Jak przebiega terapia?

Odpowiednio wcześnie rozpoznany rak nosa daje szansę na wdrożenie skutecznego leczenia. Metodę leczenia dobiera się na podstawie:

• stopnia zaawansowania zmian,
• histologii guza,
• ogólnego stanu pacjenta,
• inwazyjności operacji,
• możliwości rekonstrukcji,
• możliwości zastosowania leczenia skojarzonego.

Najczęściej stosowaną metodą leczenia nowotworu nosa jest zabieg operacyjny połączony z rekonstrukcją. Wspomagająco stosuje się także radioterapię lub chemioterapię.

W ramach leczenia chirurgicznego wykonuje się resekcję:

• szczęki częściowej górnej wraz z zawartością oczodołu,
• szczęki całkowitej z lub bez zawartości oczodołu,
• szczęki częściowej środkowej,
• szczęki częściowej dolnej.

Rak nosa – jaką dietę stosować?

Zdrowa, prawidłowo zbilansowana, a przy tym lekkostrawna dieta powinna być nieodłączną częścią procesu leczenia nowotworu nosa. W jadłospisie chorego nie może zabraknąć owoców i warzyw, białka, energii oraz antyoksydantów. Jednak pacjenci onkologiczni często skarżą się na brak apetytu – dotyczy to wszystkich chorych, nie tylko cierpiących na raka języka czy nowotwór przełyku, które wiążą się z trudności przy przełykaniu. Zaburzenia łaknienia mogą skutkować utratą masy ciała. Z kolei duży spadek wagi może być nie tylko przeciwwskazaniem do kontynuowania terapii, ale również prowadzić do niedożywienia, a w konsekwencji – kacheksji nowotworowej.

W takiej sytuacji pomocne okazują się doustne suplementy pokarmowe w formie płynów, takie jak Supportan DRINK, które zapewniają odpowiednią podaż białka i energii, a ponadto zawierają kwasy tłuszczowe omega-3, poprawiające skuteczność chemioterapii. Pacjentom w okresie okołooperacyjnym poleca się Fresubin Jucy DRINK, który jest źródłem łatwo przyswajalnej energii.

Stosowanie zdrowej diety może być szczególnie utrudnione u chorych w podeszłym wieku – w tym przypadku sprawdzi się Fresubin Protein Energy DRINK dostarczający dodatkową porcję energii, białko, aminokwasy oraz kwasy tłuszczowe jednonienasycone MUFA. Wśród suplementów pokarmowych znajdziemy też produkty w formie proszku, które można dodawać do jedzenia lub płynów. Przykładem takiego preparatu jest Fresubin Protein Powder.

Rak nosa – rokowania

Przez wzgląd na to, że rak zatok i nosa jest często wykrywany zbyt późno, rokowania nie są zbyt korzystne. Szanse na całkowite wyleczenie nowotworu szacuje się na około 40%, natomiast wskaźnik pięcioletniego przeżycia, w zależności od stadium choroby, lokalizacji zmian i histologii guza, wynosi od 20 do 40%.

Rak nosa i zatok przynosowych jest rzadko występującym nowotworem. Najczęściej jednak przybiera postać złośliwą. Rokowania nie poprawia także fakt, że nowotwór nosa zwykle jest wykrywany stosunkowo późno. Z tego powodu w razie wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.