Rak nosa – objawy, przyczyny, leczenie i rokowania. Kto jest narażony na nowotwór nosa i zatok?

Rak nosa nie występuje zbyt często, tego typu nowotwór zwykle ma jednak charakter złośliwy, co nie pozostaje bez znaczenia w kontekście rokowania. Co więcej, poziom wiedzy w społeczeństwie na temat nowotworów nosa i zatok jest niewystarczający, co przekłada się na późne rozpoznanie problemu i postawienie diagnozy. Dowiedz się, jakie są objawy raka nosa oraz jak przebiega leczenie choroby.

Rak nosa – co trzeba wiedzieć i jakie są rodzaje nowotworów nosa?

Rak nosa, jak w skrócie określa się nowotwór nosa i zatok przynosowych, powstaje w wyniku nieprawidłowego rozwoju komórek nabłonka wyściełającego jamę nosową oraz zatoki przynosowe. Zmiany zazwyczaj mają postać złośliwą i często są wykrywane w zaawansowanym stadium. Ma na to wpływ fakt, że rak nosa daje mało specyficzne objawy, przez co diagnoza jest stawiana zbyt późno. Warto jednak podkreślić, że nowotwór nosa występuje dość rzadko – stanowi zaledwie około 0,3% wszystkich guzów złośliwych – a ponadto ma niską zdolność do przerzutów.

Ze względu na rodzaj tkanek, z jakich może rozwinąć się rak nosa i zatok, wyróżnia się guzy:

• pochodzące z komórek zapalnych,
• z tkanek miękkich,
• krwiolimfatyczne,
• z kości i chrząstek,
• neuroektodermalne,
• pochodzenia nabłonkowego – do tej grupy zalicza się rak płaskonabłonkowy nosa, gruczolaki i inne guzy nabłonkowe, w tym brodawczaki zatok przynosowych.

Rak nosa – objawy. Jak rozpoznać nowotwór nosa?

Objawy raka nosa są mało specyficzne, dlatego początkowo mogą być mylone z innymi schorzeniami lub infekcjami, a nawet zwykłym przeziębieniem. Wśród objawów, które mogą sugerować nowotwór nosa i zatok przynosowych, wymienia się:

• bóle głowy,
• nasilające się trudności w oddychaniu przez nos, zwłaszcza po jednej stronie,
• niedrożność w jednym przewodzie nosowym,
• zaburzenia lub utratę węchu,
• wyciek płynnej treści ropnej z nosa, niekiedy z krwią,
• nawracające krwawienia z jednego przewodu nosowego,
• zgrubienie bądź wybrzuszenie widoczne w okolicy policzka lub nosa,
• ruszanie się zdrowych zębów górnych, zwykle po jednej stronie,
• zgrubienie podniebienia twardego,
• na późniejszym etapie choroby – wytrzeszcz gałki ocznej, łzawienie, silne bóle zdrowych zębów.

Na marginesie warto zaznaczyć, że dający widoczne na zewnątrz objawy takie jak owrzodzenie lub guzek z wałowatym brzegiem rak podstawnokomórkowy nosa nie należy de facto do grupy nowotworów nosa i zatok przynosowych, lecz jest jednym z nowotworów skóry. Po wpisaniu w wyszukiwarkę grafiki hasła „rak nosa”, zdjęcia pokazują z reguły zmiany charakterystyczne właśnie dla raka skóry. W przypadku nowotworu nosa wyraźne odkształcenie występuje dopiero w bardzo zaawansowanym stadium, gdy guz nacieka na struktury kostne. Dlatego nie należy ignorować żadnych symptomów, nawet jeśli na pierwszy rzut oka trudno je powiązać z nowotworem – im wcześniej postawiona diagnoza, tym większa szanse na wyleczenie.

Nowotwór nosa i zatok – przyczyny. Kto jest szczególnie narażony na raka nosa?

Przyczyny raka nosa nie zostały do końca poznane. Istnieje jednak grupa czynników predysponujących do rozwoju nowotworu nosa. Zalicza się do nich:

• nałogowe palenie papierosów,
• zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) lub Epsteina-Barr (EBV),
• częsty kontakt z chromem lub niklem – na przykład podczas prac budowlanych,
• praca w przemyśle drewna, przy destylacji alkoholu izopropylowego oraz produkcji obuwia i tekstyliów.

Ponadto szczególnie narażeni na raka nosa są mężczyźni – nowotwór atakuje ich niemal dwa razy częściej niż kobiety – zwłaszcza między 50. a 70. rokiem życia.

Rak zatok przynosowych i nosa – diagnostyka

Podstawowym elementem diagnostyki raka nosa jest badanie palpacyjne pozwalające na ocenę układu chłonnego, wziernikowanie nosa oraz USG układu chłonnego szyi. Zmiany zlokalizowane w przewodzie nosowym można wykryć podczas rynoskopii oraz badania endoskopowego. Za najważniejsze badanie uważa się jednak biopsję, podczas której pobiera się materiał do oceny histopatologicznej. W ramach diagnostyki wykonuje się też tomografię komputerową, która pozwala na ujawnienie ubytków i patologii w jamie nosowej i zatokach przynosowych.

Nowotwór nosa – leczenie. Jak przebiega terapia?

Odpowiednio wcześnie rozpoznany rak nosa daje szansę na wdrożenie skutecznego leczenia. Metodę leczenia dobiera się na podstawie:

• stopnia zaawansowania zmian,
• histologii guza,
• ogólnego stanu pacjenta,
• inwazyjności operacji,
• możliwości rekonstrukcji,
• możliwości zastosowania leczenia skojarzonego.

Najczęściej stosowaną metodą leczenia nowotworu nosa jest zabieg operacyjny połączony z rekonstrukcją. W ramach leczenia chirurgicznego wykonuje się resekcję:

• szczęki częściowej górnej wraz z zawartością oczodołu,
• szczęki całkowitej z lub bez zawartości oczodołu,
• szczęki częściowej środkowej,
• szczęki częściowej dolnej.

Chemioterapia w tym przypadku na ogół nie wpływa na poprawę wyników leczenia. Wspomagająco stosuje się natomiast radioterapię – przede wszystkim jako uzupełnienie leczenia operacyjnego, gdy za pomocą badania mikroskopowego nie da się jednoznacznie stwierdzić, czy guz został usunięty w całości. Naświetlania są też metodą leczenie paliatywnego ukierunkowanego na łagodzenie objawów choroby w przypadkach, gdy leczenie chirurgiczne jest niemożliwe.

Rak nosa – jaką dietę stosować?

Zdrowa, prawidłowo zbilansowana, a przy tym lekkostrawna dieta powinna być nieodłączną częścią procesu leczenia nowotworu nosa. W jadłospisie chorego nie może zabraknąć owoców i warzyw, białka, energii oraz antyoksydantów. Niestety pacjenci onkologiczni często skarżą się na brak apetytu – dotyczy to wszystkich chorych, nie tylko cierpiących na raka języka czy nowotwór przełyku, które wiążą się z trudności przy przełykaniu. Zaburzenia łaknienia mogą skutkować utratą masy ciała. Z kolei duży spadek wagi może być nie tylko przeciwwskazaniem do kontynuowania terapii, ale również prowadzić do niedożywienia, a w konsekwencji – kacheksji nowotworowej.

W takiej sytuacji pomocne okazują się doustne suplementy pokarmowe w formie płynów, takie jak Supportan DRINK, które zapewniają odpowiednią podaż białka i energii, a ponadto zawierają kwasy tłuszczowe omega-3, poprawiające skuteczność chemioterapii. Pacjentom w okresie okołooperacyjnym poleca się Fresubin Jucy DRINK, który jest źródłem łatwo przyswajalnej energii.

Stosowanie zdrowej diety może być szczególnie utrudnione u chorych w podeszłym wieku – w tym przypadku sprawdzi się Fresubin Protein Energy DRINK dostarczający dodatkową porcję energii, białko, aminokwasy oraz kwasy tłuszczowe jednonienasycone MUFA. Wśród suplementów pokarmowych znajdziemy też produkty w formie proszku, które można dodawać do jedzenia lub płynów. Przykładem takiego preparatu jest Fresubin Protein Powder.

Nowotwory nosa i zatok przynosowych – rokowania

Przez wzgląd na to, że rak zatok obocznych nosa oraz nosa jest często wykrywany zbyt późno, rokowania nie są zbyt korzystne. Szanse na całkowite wyleczenie nowotworu szacuje się na około 40%, natomiast wskaźnik pięcioletniego przeżycia, w zależności od stadium choroby, lokalizacji zmian i histologii guza, wynosi od 20 do 40%.

Rak nosa i zatok przynosowych jest rzadko występującym nowotworem, najczęściej jednak przybiera postać złośliwą. Rokowania nie poprawia także fakt, że nowotwór nosa zwykle jest wykrywany stosunkowo późno. Z tego powodu w razie wystąpienia jakichkolwiek niepokojących objawów należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Serwis zywieniemaznaczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.