Rak prostaty to jeden z częściej występujących nowotworów złośliwych u mężczyzn. Choć wzrost świadomości zdrowotnej i nowe metody diagnostyczne przyczyniły się do wzrostu wykrywalności raka prostaty, wciąż bywa on rozpoznawany już w zaawansowanym stadium.
Prostata, inaczej gruczoł krokowy lub stercz, jest elementem układu moczowo-płciowego mężczyzny. Prostata jest zlokalizowana w części miednicy mniejszej, w okolicy krocza, pod pęcherzem moczowym, z jednej strony przywiera do przedniej ściany odbytu. Pod względem kształtu i rozmiaru prostatę dorosłego mężczyzny porównuje się do kasztana lub orzecha włoskiego. W chwili narodzin bowiem gruczoł krokowy ma wielkość ziarenka grochu – powiększa się wraz z upływem lat i docelowy rozmiar osiąga w okolicach 30. roku życia.
W kolejnych latach u zdecydowanej większości mężczyzn prostata zaczyna się powiększać. Łagodny rozrost prostaty może prowadzić do zwężenia cewki moczowej, utrudniając swobodny odpływ moczu. Przerost gruczołu krokowego może powodować uciążliwe dolegliwości, dlatego mężczyzna, który podejrzewa u siebie to schorzenie, powinien skonsultować się z lekarzem. Co więcej, typowe dla rozrostu prostaty objawy mogą być oznaką innych chorób – na przykład o wiele groźniejszego raka prostaty. Nowotwór ten z reguły rozwija się bardzo wolno, gdyż od powstania pierwszych komórek nowotworowych do wystąpienia symptomów choroby może upłynąć nawet kilkanaście lat.
Większość nowotworów prostaty to gruczolakoraki. Wywodzą się one z komórek gruczołów, które wytwarzają płyn prostaty, dodawany do nasienia. Pozostałe rodzaje raka prostaty to:
Nowotwór prostaty w początkowym stadium bardzo rzadko daje specyficzne objawy. Można jednak wyróżnić kilka symptomów, mogące zwiastować problemy z prostatą, które warto potraktować jako sygnały ostrzegawcze. Są to:
Na wczesnym etapie rozwoju rak gruczołu krokowego może też przyczyniać się do znacznego osłabienia przepływu moczu oraz dolegliwości bólowych w okolicach prostaty, odczuwanych podczas siedzenia. Jeżeli choroba rozprzestrzeniła się już poza obszar gruczołu krokowego, mogą jej towarzyszyć także obrzęk dolnej części ciała, ból pleców lub bioder, zaburzenia rytmu wypróżnień lub niewyjaśniona utrata wagi.
Rak prostaty w zaawansowanym stadium natomiast może dawać następujący objawy:
Rak gruczołu krokowego to nowotwór złośliwy, który może naciekać sąsiadujące tkanki, w tym pęcherzyki nasienne, szyję pęcherza moczowego czy sterczową część cewki moczowej. Jego zaawansowana postać może również dawać przerzuty – najczęściej do węzłów chłonnych miednicy, płuc oraz kości, a zwłaszcza kręgosłupa.
Choć nie można wskazać jednoznacznych przyczyn powstawania raka prostaty, istnieje grupa czynników predysponujących do zachorowania na ten nowotwór. Duże znaczenie w rozwoju raka prostaty mają uwarunkowania genetyczne – gdy choroba pojawia się u krewnego I stopnia, szanse na wystąpienie jej u pozostałych mężczyzn w rodzinie wzrastają nawet dwukrotnie. Zachorowaniu na raka gruczołu krokowego może też sprzyjać niewłaściwa dieta, obfitująca w tłuszcze nasycone. W ramach profilaktyki warto więc zacząć stosować dietę antynowotworową, bogatą w antyoksydanty zwalczające wolne rodniki, która może zmniejszać ryzyko raka nawet o 30%. Wpływ na rozwój choroby może także mieć ekspozycja na szkodliwe substancje chemiczne – dotyczy to zwłaszcza mężczyzn pracujących w przemyśle gumowym, tekstylnym czy przy produkcji nawozów sztucznych.
Przy podejrzeniu problemów z prostatą, diagnostykę najlepiej rozpocząć od badania krwi z określeniem wartości PSA. Podwyższony poziom tego antygenu najczęściej wskazuje na zmiany chorobowe w obrębie gruczołu krokowego, ale nie jest jednoznaczne z rozpoznaniem raka. Zwiększone stężenie PSA może być również wynikiem łagodnego rozrostu prostaty lub zapalenia stercza.
Nieprawidłowa wartość PSA powinna być jednak wystarczającym powodem do dalszej diagnostyki. Z wynikami badania PSA należy udać się do urologa, który przeprowadzi badanie palpacyjne – oceni gruczoł palcem przez odbytnicę. Czasem urolog wykonuje też USG. Przy podejrzeniu nowotworu zleca się biopsję, która polega na pobraniu wycinków z gruczołu krokowego.
Sposób leczenia raka prostaty zależy w głównej mierze od stopnia zaawansowania choroby. Nowotwór w stosunkowo wczesnym stadium można leczyć operacyjnie – metoda ta polega na całkowitym usunięciu gruczołu krokowego. Może się to jednak wiązać z pewnymi powikłaniami – nietrzymaniem moczu lub problemami z potencją. W celu leczenia raka prostaty stosuje się także radioterapię. Przy nowotworach na zaawansowanym etapie rozwoju coraz częściej wykorzystuje się nowe metody terapeutyczne, które mogą spowolnić rozrost guza, zmniejszyć ryzyko przerzutów lub wydłużyć życie o kilka do kilkunastu miesięcy.
Dla wsparcia leczenia raka prostaty należy pamiętać o zdrowej, prawidłowo zbilansowanej, lekkostrawnej diecie. W przypadku braku apetytu i łaknienia czy zaburzeniach smaku, które nierzadko dotykają pacjentów onkologicznych, dietę warto uzupełnić o doustne suplementy pokarmowe w formie płynu. Są łatwe w przyjmowaniu i pozwalają dostarczyć do organizmu niezbędne substancje odżywcze, tym samym wspomagając utrzymanie właściwej masy ciała i zapobiegając kacheksji nowotworowej.
W chorobach nowotworowych polecanym preparatem jest Supportan DRINK, w składzie którego znajdziemy duże ilości białka i energii oraz kwasy tłuszczowe omega-3. W okresie przygotowań do operacji lub w trakcie rekonwalescencji świetnym wyborem jest Fresubin Jucy DRINK, zapewniający łatwo przyswajalną porcję energii, oraz Fresubin Energy DRINK, dostarczający białko, energię oraz kwasy tłuszczowe jednonienasycone MUFA. Dobrym rozwiązaniem jest również Fresubin Protein Powder, czyli preparat w proszku, który można dodawać do płynów lub posiłków, będący skoncentrowanym źródłem wysokiej jakości białka.
Wskaźnik przeżywalności w przypadku nowotworu prostaty jest wyjątkowo wysoki. Wpływ na to mają przede wszystkim dwa czynniki: rak gruczołu krokowego z reguły rozwija się bardzo wolno, a ponadto dobrze reaguje na leczenie, dzięki czemu wielu chorych wraca do zdrowia. Oczywiście największe szanse na wyleczenie mają wcześnie diagnozowani pacjenci, u których nowotwór jest w początkowym stadium i nie rozprzestrzenił się jeszcze do węzłów chłonnych lub innych narządów.
Rak prostaty to drugi, obok raka płuc, najczęściej występujący u mężczyzn nowotwór złośliwy. Tak samo jak w przypadku innych chorób nowotworowych, rak gruczołu krokowego może zostać całkowicie wyleczony, gdy zostanie szybko rozpoznany – dlatego tak ważne są regularne kontrole urologiczne oraz konsultacja w razie pojawienia się jakichkolwiek niepokojących symptomów.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
