Rak szyjki macicy jest jednym z najczęściej występujących typowo kobiecych nowotworów na świecie. Co jednak bardzo ważne, w początkowym stadium jest niemal całkowicie uleczalny. Co powoduje raka szyjki macicy i jak przebiega leczenie?
Rak szyjki macicy to pierwotny nowotwór złośliwy szyjki macicy. Najczęściej występującym typem histologicznym tego nowotworu jest rak płaskonabłonkowy, który stanowi nawet 80% przypadków. Rzadziej, bo u około 10% pacjentek, diagnozowany jest rak gruczołowy. Do najrzadziej spotykanych typów histologicznych raka szyjki macicy zalicza się: raka drobnokomórkowego, pierwotnego chłoniaka oraz mięsaka szyjki macicy. Rak szyjki macicy zazwyczaj dotyka kobiety w wieku 40-55 lat, ale rozwija się on też u znacznie młodszych pacjentek – nawet po 25. roku życia.
W początkowym stadium rak szyjki macicy nie daje prawie żadnych objawów. Pierwszym, zauważalnym symptomem choroby często jest krwawienie pomiędzy menstruacjami, po stosunku czy badaniu ginekologicznym. Niekiedy pojawiają się także obfite, krwiste upławy o nieprzyjemnym zapachu. Wśród pozostałych objawów raka szyjki macicy wymienia się:
Główną przyczyną występowania raka szyjki macicy jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego HPV, który przenoszony jest drogą płciową. U niemal wszystkich kobiet, u których wykryto zmiany przednowotworowe lub zdiagnozowano nowotwór, stwierdzono również obecność rakotwórczych typów wirusa – HPV 16 i 18, które odpowiadają za 70% przypadków choroby, oraz HPV 31, 33, 45.
Istnieją jednak inne czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo zachorowania na raka szyjki macicy, a jednocześnie sprzyjają rozwojowi choroby przy zakażeniu wirusem HPV. Należą do nich:
Do pozostałych czynników ryzyka, które prawdopodobnie sprzyjają zachorowaniu, zalicza się: wieloletnią doustną antykoncepcję hormonalną, dietę ubogą w witaminy i antyoksydanty, zakażenie HIV lub innym wirusem osłabiającym układ odpornościowy oraz brak właściwej higieny osobistej. W grupie zwiększonego ryzyka znajdują się również kobiety w wieku 40-55 lat, przy czym chorobę diagnozuje się też u dwudziestolatek, które nigdy nie współżyły i nie rodziły.
Podstawowym badaniem, które pozwala wykryć raka szyjki macicy w początkowym stadium rozwoju, jest cytologia. Przy podejrzeniu zmian przedrakowych oraz w celu weryfikacji niejasnych wyników zleca się kolposkopię, czyli wziernikowanie szyjki macicy. Kolejne etapy diagnostyki to określenie stopnia zaawansowania nowotworu oraz zaplanowanie leczenia.
Wybór sposobu leczenia raka szyjki macicy uzależnia się przede wszystkim od stopnia jego zaawansowania oraz ogólnego stanu pacjentki.
| Stopień zaawansowania choroby | Metoda leczenia |
| Zmiany dysplastyczne (przedrakowe) małego stopnia | Często praktykowane jest leczenie farmakologiczne. Po jego zakończeniu konieczne są wizyty kontrolne u lekarza. |
| Zmiany dysplastyczne zaawansowane oraz rak szyjki macicy we wczesnym stadium | Najczęściej stosowane jest leczenie chirurgiczne:
· elektrokauteryzacja – wypalanie tkanki metodą elektrokoagulacji; · kriochirurgia – niszczenie tkanki za pomocą wymrażania; · chirurgia laserowa; · metoda LEEP (LEEP-LOOP) – wycięcie zmienionej tkanki przy użyciu pętli elektrycznej; · konizacja – wycięcie stożkowe tkanki w obrębie kanału szyjki macicy. |
| Inwazyjny rak szyjki macicy | W tym przypadku także podejmuje się leczenie chirurgiczne, lecz z reguły jest to rozległa operacja – najczęściej podejmuje się decyzję o radykalnym wycięciu macicy i usunięciu węzłów chłonnych miednicy. |
W zaawansowanych stadiach choroby w ramach leczenia uzupełniającego stosuje się również radioterapię. Przy stwierdzonych przerzutach do innych narządów wdrażana jest też chemioterapia.
Niezwykle istotnym elementem wspierającym leczenie raka szyjki macicy jest dieta, która powinna opierać się na ogólnych zasadach zdrowego żywienia. Dieta pacjentek chorujących na nowotwór szyjki macicy powinna:
Niestety pacjenci onkologiczni często skarżą się na brak apetytu i łaknienia, co skutkuje utratą masy ciała. Jednak znaczny spadek wagi może nie tylko utrudniać kontynuację leczenia, ale także prowadzić do kacheksji nowotworowej, czyli wyniszczenia. By temu zapobiec, warto wdrożyć żywienie kliniczne polegające na przyjmowaniu doustnych suplementów pokarmowych, które uzupełniają zwyczajowo stosowaną dietę. Zawierają one białko, tłuszcze, węglowodany, witaminy oraz minerały, dzięki czemu dostarczają do organizmu niezbędną ilość energii i składników odżywczych oraz pozwalają utrzymać właściwą masę ciała.
Preparatem polecanym pacjentom onkologicznym jest Supportan DRINK z wysoką zawartością białka i energii oraz kwasami tłuszczowymi omega-3, poprawiającymi skuteczność chemioterapii. Podczas przygotowania do zabiegu lub operacji świetnym rozwiązaniem jest Fresubin Jucy DRINK, który zapewnia łatwo przyswajalną porcję energii. W okresie okołooperacyjnym oraz po zabiegu sprawdzi się również Fresubin Energy DRINK dostarczający organizmowi energii, białka oraz kwasów tłuszczowych jednonienasyconych MUFA. Przy chorobach nowotworowych oraz w okresie rekonwalescencji dobrym wyborem będzie też Fresubin Protein Powder, będący skoncentrowanym źródłem wysokiej jakości białka, który dodaje się do płynów lub posiłków.
Rokowania przy raku szyjki macicy uzależnione są od stopnia jego zaawansowania. W początkowym, przedinwazyjnym stadium choroba jest niemal całkowicie wyleczalna. Jednak już przy nowotworze w II stadium szanse powodzenia terapii, a tym samym na przeżycie, ocenia się na około 50%. Im wyższy stopień rozwoju choroby, tym gorsze są rokowania, a odsetek przeżyć pięcioletnich – niższy.
Podstawowym sposobem profilaktyki raka szyjki macicy są regularne wizyty u ginekologa i wykonywanie cytologii. Właśnie to badanie pozwala na wykrycie śródnabłonkowej neoplazji szyjki macicy (CIN) – znanej także jako dysplazja szyjki macicy lub rak przedinwazyjny – która może ulegać progresji do inwazyjnego nowotworu.
Co ważne, taki stan przednowotworowy może utrzymywać się od 3 do nawet 10 lat, dlatego tak duże znaczenie mają systematyczne badania. Istotnym elementem profilaktyki jest również zdrowa dieta antynowotworowa oraz pozostawanie w związkach monogamicznych i dochowywanie wierności przez oboje partnerów.
Rak szyjki macicy to choroba zagrażająca zarówno zdrowiu, jak i życiu kobiety. We wczesnym stadium jest jednak prawie całkowicie wyleczalny – dlatego tak ważne są profilaktyczne badania oraz prowadzenie zdrowego trybu życia i odpowiednia, prawidłowo zbilansowana dieta.
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
