Rak żołądka jest nowotworem złośliwym, który coraz częściej jest diagnozowany w Polsce – każdego roku wykrywa się około 5 tysięcy nowych przypadków. Jednocześnie jest jednym z najczęściej występujących nowotworów na świecie – piątym pod względem zapadalności i trzecim biorąc pod uwagę śmiertelność. Rak żołądka częściej dotyka mężczyzn, ale nie omija też kobiet – jest trzecią najczęstszą przyczyną zgonów z powodu nowotworów wśród panów oraz piątą u pań. I choć wczesna diagnoza daje 90% szans na pięcioletnie przeżycie, w Polsce na tym etapie wykrywa się zaledwie od 5 do 8% przypadków.
Istnieje kilka rodzajów raka żołądka, ale najczęściej przybiera on postać gruczolakoraka, który wywodzi się z komórek nabłonka gruczołowego – stanowi aż 95% złośliwych nowotworów żołądka. Pozostałe 5% przypadków to przede wszystkim chłoniaki, mięsaki, rakowiaki oraz guzy stromalne (podścieliskowe).
Klinicznie nowotwór żołądka dzieli się na dwa typy – rak żołądka rozlany oraz jelitowy – które różnią się podłożem rozwoju choroby, występowaniem oraz rokowaniem.
| Rodzaj nowotworu żołądka | Charakterystyka |
| Rak żołądka rozlany | Rozwija się na niezmienionej błonie śluzowej w części żołądka położonej bliżej przełyku. Częściej występuje u kobiet, z reguły młodych. Może pojawiać się rodzinnie. Ten typ nowotworu daje gorsze rokowania. |
| Rak żołądka jelitowy | Powstaje na podłożu zmian przedrakowych. Częściej jest diagnozowany u mężczyzn i daje lepsze rokowania. |
Choroba rozwija się dość podstępnie, gdyż pierwsze objawy raka żołądka są podobne do tych, jakie towarzyszą innymi dolegliwościom, jak choćby biegunce czy nerwicy żołądka. We wczesnym stadium rozwoju rak żołądka może powodować:
Inne niepokojące objawy, jakie mogą świadczyć o rozwoju nowotworu żołądka, to zaburzenia połykania czy wstręt do jedzenia mięsa. Na bardziej zaawansowanych etapach choroby mogą wystąpić także zaburzenia oddawania stolca – kał jest smolisty i ma czarne zabarwienie, co jest konsekwencją krwawienia z przewodu pokarmowego. Ponadto mogą pojawić się: anemia, bladość skóry i spojówek, senność oraz przewlekłe, nieuzasadnione zmęczenie.
Różne badania naukowe dowiodły, że czynniki środowiskowe mają większy wpływ na powstawanie nowotworu żołądka niż uwarunkowania genetyczne. Choć nie udało się do końca wyjaśnić wszystkich przyczyn zachorowania na raka żołądka, lekarze podkreślają, że niezwykle istotną rolę odgrywa tu sposób odżywiania oraz obecność tak zwanych stanów przedrakowych.
Rozwojowi nowotworu żołądka sprzyja dieta obfitująca w produkty konserwowane, wędzone i z dużą ilością soli, a przy tym uboga w świeże warzywa i owoce. Z tego powodu w profilaktyce raka żołądka i innych nowotworów przewodu pokarmowego, bardzo ważne jest prawidłowe odżywianie. Szczególnie warto zainteresować się dietą antynowotworową, bogata w antyoksydanty neutralizujące wolne rodniki, która może zmniejszyć ryzyko zachorowania o nawet 30%.
Wśród czynników, które mogą przyczyniać się do rozwoju raka żołądka, wymienia się również palenie tytoniu i nadmierne spożywanie alkoholu. U podłoża nowotworu żołądka może też leżeć infekcja bakterią Helicobacter pylori, która wywołuje przewlekły stan zapalny błony śluzowej i inicjuje przebudowę komórek nabłonka, co może powodować powstawanie ognisk nowotworowych.
Jednym z badań zlecanych przy podejrzeniu raka żołądka jest prześwietlenie górnego odcinka przewodu pokarmowego po podaniu kontrastu. Jednak podstawowym badaniem, które może wykluczyć lub potwierdzić nowotwór, jest gastroskopia z pobraniem wycinków do oceny mikroskopowej. Gdy obecność komórek nowotworowych zostanie potwierdzona, wykonuje się tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny w celu określenia rozległości nowotworu.
Leczenie raka żołądka dobiera się na podstawie stopnia zaawansowania choroby. Szansę całkowitego wyleczenia daje jednak wyłącznie leczenie chirurgiczne, polegające na usunięciu części żołądka oraz okolicznych węzłów chłonnych. U niektórych pacjentów po operacji dodatkowo wdraża się chemioterapię. Wcześnie wykryty rak żołądka, ograniczony do błony śluzowej, może być leczony metodą endoskopową. Natomiast w bardzo zaawansowanych stadiach choroby, gdy całkowite usunięcie nowotworu jest niemożliwe, stosuje się chemioterapię oraz chirurgiczne leczenie paliatywne.
Dieta osób, u których został rozpoznany rak żołądka, nie różni się zasadniczo od tej, jaka powinna być stosowana u innych pacjentów onkologicznych. Nie dotyczy to jednak przypadków, w których wykonuje się resekcję żołądka, kiedy często dochodzi do zaburzeń trawienia i wchłaniania składników pokarmowych.
Przez pierwszych kilkanaście dni po zabiegu, posiłki powinny być podawane w formie płynnej lub papkowatej. Dla uzupełnienia diety w niezbędne substancje odżywcze warto włączyć do niej żywność specjalnego przeznaczenia medycznego. Doustne suplementy pokarmowe w postaci płynów są łatwe w przyjmowaniu, a przy tym dostarczają do organizmu odpowiednią ilość energii, białka, węglowodanów, witamin i minerałów.
Pacjentom onkologicznym poleca się między innymi Supportan DRINK, który zawiera duże ilości białka i energii oraz kwasy tłuszczowe omega-3. W okresie okołooperacyjnym oraz w trakcie rekonwalescencji dobrym wyborem będzie Fresubin Jucy DRINK, dostarczający łatwo przyswajalną porcję energii. W przypadku pacjentów, który nie mogą przyjmować pokarmów doustnie, może zostać zastosowana sonda żołądkowa.
Po mniej więcej dwóch tygodniach można zacząć podawać posiłki o stałej konsystencji. Powinny one jednak być lekkostrawne – najlepiej gotowane lub duszone. Zaleca się także ograniczenie spożycia tłuszczów oraz zwiększenie ilości białka, które sprzyja regeneracji organizmu po walce z nowotworem.
Rokowanie w raku żołądka, jak przy innych chorobach nowotworowych, w głównej mierze zależy od stopnia jego zaawansowania. Wskaźnik pięcioletniego przeżycia przy nowotworze I stopnia wynosi 90%, II stopnia – od 60 do 70%, III stopnia – 30%, a IV stopnia – 5%.
Rak żołądka to jeden z najczęściej występujących nowotworów na świecie. Choć częściej dotyka mężczyzn niż kobiety, obie płcie muszą być ostrożne, a jakiekolwiek niepokojące objawy powinny być niezwłocznie konsultowane z lekarzem.
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
Copyright Żywienie ma znaczenie 2021. Wszystkie prawa zastrzeżone.
