Białko jest zarówno składnikiem budulcowym jak i substratem niezbędnym do prawidłowego bieżącego funkcjonowania organizmu. Przeciętnej masy i wzrostu człowiek, ważący w przybliżeniu 70 kg, potrzebuje codziennie około 65g białka, aby zastąpić te proteiny które w ciągu doby „zużywają” się w procesach metabolicznych i odpornościowych. Wszystkie enzymy katalizujące przemiany biochemiczne w komórkach są białkami, podobnie jak składniki układu immunologicznego, które albo wprost jak CRP są białkami albo do swego powstania i działania potrzebują dużych ilości białek tak jak przeciwciała, leukocyty, dopełniacz etc. Również w procesach naprawczych i regeneracyjnych organizmu, które toczą się na co dzień, np. wzrost włosów, naskórka, odnawianie się komórek wątroby, nabłonków przewodu pokarmowego etc. białko odgrywa kluczową rolę.
W chwili gdy człowiek zachoruje, zapotrzebowanie na białko wzrasta, w zależności od ciężkości choroby, to zapotrzebowanie może być nawet czterokrotnie większe niż w okresie zdrowia. Z badań przemian azotowych w organizmach pacjentów chorych na choroby onkologiczne wynika, że podczas gdy zdrowy człowiek potrzebuje około 0,8-1,0g białka na kg masy ciała na dobę to ich zapotrzebowanie jest 2 razy wyższe i wynosi około 1,6-2,0g, a czasem nawet więcej.
Od razu powinniśmy też zająć się problemem „masy ciała” ponieważ osoba o tym samym wzroście np. 185 cm może ważyć 50kg, 70kg, 120kg czy 200 kg. Jak w takim razie obliczyć ile białka taka osoba potrzebuje? Dla potrzeb żywienia do obliczeń zapotrzebowania białkowego najprościej użyć tak zwanej należnej masy ciała (NMC), którą obliczymy z wzoru wzrost w cm minus sto, czyli w naszym przypadku NMC -> 185 cm – 100cm = 85kg. Czyli nasza przykładowa osoba potrzebuje około 80g białka dziennie gdy jest zdrowa i około 160g gdy zmaga się z chorobą nowotworową.
Jak dostarczyć tyle białka gdy chory nie chce jeść, występują nudności, z powodu leczenia, każdy kęs sprawia ból bo przełyk, czy przewód pokarmowy podrażniony „chemią”, a śluzówka jamy ustnej poparzona radioterapią? To są problemy nieomal każdego pacjenta onkologicznego na różnych etapach choroby i jej leczenia. Dlatego tak ważne jest odpowiednie podejście do problemu fachowych pracowników ochrony zdrowia. Lekarz, farmaceutka, pielęgniarka, rehabilitant itd. z racji tego że zetknęli się z wieloma pacjentami na różnych etapach procesu terapeutycznego mogą doradzać i reagować przewidując jak leczenie czy postęp choroby wpłyną na pacjenta i jego możliwość odżywiania.
Co konkretnie można zrobić? Zacząć od oszacowania zapotrzebowania białkowego pacjenta – czyli obliczyć jego NMC, pomnożyć przez dwa. Oszacować przez obserwację czy spożywa tego białka tyle ile powinien? Zastanowić się czy w procesie leczenia zajdzie potrzeba leczenia przez sztuczny dostęp do przewodu pokarmowego i odpowiednio wcześnie taki dostęp czyli np. zgłębnik czy PEG (przezskórna endoskopowa gastrostomia) założyć. Interweniować gdy pacjent nie jest w stanie spożyć odpowiedniej ilości białka i składników odżywczych. W warunkach pozaszpitalnych – możliwa jest fortyfikacja diety przez dodatek substratów, których brakuje do zwykłej diety pacjenta np. kalorii przed dodatek tłuszczów (oliwy, masła, majonezu etc.), białka przed zwiększenie ilości twarogu, jogurtów np. typu skyr, białego mięsa etc. lub gotowych produktów wysokobiałkowych w postaci napoju np,: Supportan Drink, Fresubin Protein Energy Drink, czy w proszku takich jak Fresubin Protein Powder dostępnych w aptece. Gdy to nie wystarcza, należy pacjentowi włączyć do diety gotowe produkty z grupy ONS np. Fresubin Protein czy Supportan, które w skondensowanej i łatwo przyswajalnej formie jako dodatek do normalnego jedzenia są w stanie uzupełnić w pewnym zakresie niedobory. Jeśli przez kilka dni z rzędu nie udaje się pomimo prób dostarczyć pacjentowi należnej ilości, białka i kalorii, wówczas w warunkach już szpitalnych rozpocząć należy kolejne etapy interwencji żywieniowej np. poprzez żywienie dojelitowe przez sztuczny dostęp do przewodu pokarmowego, czy rozpocząć żywienie pozajelitowe.
Gdy znaczenia ma każdy posiłek, a brak apetytu odbiera chcę do jeżdżenia można rozważyć wprowadzenie do diety żywności medycznej bogatej w białko. Takim produktem będzie Supportan Drink, żywność specjalnego przeznaczenia medycznego bogata w białko, a jednocześnie kompletna pod względem odżywczym. Supportan Drink może być stosowany jako żywienie uzupełniające 2 butelki dziennie, lub jako żywienie całkowite 5 i więcej butelek. Stosowanie powinno być ustalone z personelem medycznym.
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
