Stan przedcukrzycowy: rozpoznanie i leczenie
Stan przedcukrzycowy to ostatnie stadium, które dzieli zdrowego człowieka od cukrzycy. Kiedy mamy do czynienia ze stanem przedcukrzycowym i jakie są możliwości jego leczenia?
Glukoza na czczo: prawidłowy wynik badania
Ze stanem przedcukrzycowym mamy do czynienia, kiedy poziom cukru we krwi utrzymuje się w górnej granicy normy. Nie oznacza on jeszcze cukrzycy, ale stanowi ostatni dzwonek, aby zadbać o swój stan zdrowia i podjąć działania profilaktyczne, mające na celu nie dopuszczenie do rozwoju tej groźnej choroby. Warto pamiętać, że nie wystarczy jednokrotne zbadanie poziomu cukru we krwi, aby zdiagnozować stan przedukrzycowy lub cukrzycę. Jeżeli pierwsze badanie wykaże podwyższony poziom cukru we krwi, warto powtórzyć test. Dopiero jeżeli w kolejnych badaniach uzyskamy podobny wynik: należy zgłosić się do lekarza, który zaleci bardziej specjalistyczne testy i zaplanuje odpowiednią terapię. Najczęściej wykonywanym badaniem w zakresie diagnozowania cukrzycy jest oznaczenie poziomu glukozy we krwi na czczo. Przyjmuje się, że jej poziom nie powinien przekraczać 99 mg/dL, ale jednocześnie nie powinien być niższy niż 70 mg/dL. Powyżej tej normy mamy do czynienia ze zbyt niskim poziomem cukru we krwi, czyli hipoglikemii. Z kolei wartości powyżej 100 mg/dL są oznaką podwyższonego poziomu cukru, czyli tzw. hiperglikemii. Wartością graniczną jest tutaj 100 mg/ dL, więc wskazania wyższe mogą one także oznaczać stan przedcukrzycowy, a w dłuższej perspektywie czasowej stanowić zapowiedź cukrzycy.
Jaka jest norma cukru we krwi?
Jeżeli poziom glukozy we krwi pacjenta na czczo jest podwyższony, warto wykonać dodatkowe badania, przede wszystkim test doustnego obciążenia glukozą OGTT. Ten test ma na celu sprawdzenie, w jaki sposób organizm radzi sobie z większa ilością glukozy dostarczanej wraz z pożywieniem, a tym samym pozwala wykryć nieprawidłowości w procesie metabolizmu cukru w organizmie. Badanie polega na zbadaniu poziomu glukozy we krwi pacjenta na czczo, a następnie podaniu mu do wypicia 75 mg glukozy rozpuszczonej w 250- 300 ml wody i ponownym zbadaniu poziomu cukru po upływie 2 godzin. Ważne, aby roztwór glukozy wypić w przeciągu około 5 minut od pierwszego pobrania krwi, dostarczając tym samym organizmowi dość dużą dawkę glukozy w krótkim czasie. Przyjmuje się, że normy cukru we krwi po upływie 2 godzin od wypicia roztworu nie powinny przekraczać 140 ml/ dL. Jeżeli wartość mieści się w zakresie 140- 190 ml/ dL lub więcej, mamy do czynienia z nieprawidłowa tolerancją glukozy przez organizm, najczęściej diagnozowaną jako stan przedcukrzycowy. Powyżej wartości 200 ml/ dL mamy do czynienia z rozpoznaniem cukrzycy. U zdrowej osoby po dostarczeniu organizmowi większej dawki glukozy, np., podczas zjedzenia posiłku, poziom cukru nieznacznie wzrasta, ale jednocześnie wydzielana jest insulina: wytwarzany przez trzustkę hormon odpowiedzialny za obniżenie podwyższonego poziomu cukru w organizmie. Jeżeli mechanizm regulacji poziomu cukru we krwi zawodzi, poziom glukozy po posiłku, a więc także podczas badania OGTT, podnosi się powyżej normy, co jest objawem charakterystycznym dla stanu przecukrzycowego.
Stan przedcukrzycowy i jego leczenie
Zdiagnozowanie stanu przedcukrzycowego nie oznacza jeszcze poważnej choroby, jednak znacznie zwiększa prawdopodobieństwo jej wystąpienia w niedalekiej przyszłości. Zawsze powinno być sygnałem do podjęcia działań profilaktycznych, których celem jest zapobiegnięcie rozwojowi cukrzycy. Szacuje się, że u ok. 10 % osób, u których wykrywa się stan przedcukrzycowy, w ciągu 12 miesięcy rozwija się choroba. Głównym zaleceniem lekarzy dla pacjentów w stanie przedcukrzycowym jest zmiana nawyków żywieniowych oraz pozbycie się zbędnych kilogramów u osób, które mają problemy z nadwagą. W celu obniżenia wagi i uregulowania metabolizmu cukru, zaleca się lekkostrawną dietę dostarczającą 1 500- 2 000 kalorii dziennie. Niezmiernie ważne jest także regularne spożywanie posiłków, zazwyczaj są to 3 główne oraz 2 dodatkowe posiłki w ciągu dnia, których przyjmowanie w równych odstępach czasu pozwala utrzymać poziom cukru we krwi na stałym poziomie i nie dopuścić do jego skoków, które mogą być niebezpieczne dla zdrowia. Osoby w stanie przedcukrzycowym powinny nie tylko unikać nadmiaru kalorii, ale także tłustych, smażonych potraw, złego cholesterolu, tłuszczów pochodzenia zwierzęcego. Produkty z dużą zawartością węglowodanów, takie jak kasza, ryż i makaron, powinny być spożywane po ugotowaniu al dente, ponieważ proces ich rozkładania na cukry proste w organizmie trwa dłużej i nie powoduje skoków glukozy, tak jak w przypadku rozgotowanych produktów.
Poza niskokaloryczną dietą osoby, u których zdiagnozowano stan przedcukrzycowy, powinny zadbać o regularne uprawianie ćwiczeń fizycznych, które nie tylko pomogą zrzucić zbędne kilogramy, ale także wpłyną pozytywnie na poziom glikemii. Polecane aktywności to między innymi: spacery, jazda na rowerze, basen oraz joga. Ważne są także codzienne aktywności, takie jak wchodzenie po schodach zamiast jazdy windą, spacer do pracy lub sklepu zamiast wyjazdu samochodem, a także zastąpienie oglądania telewizji grą w piłkę z przyjaciółmi.
Mimo iż zdiagnozowanie stanu przedcukrzycowego nie zawsze musi prowadzić do rozwoju choroby, zawsze powinno być sygnałem ostrzegawczym i impulsem, aby pod okiem lekarza specjalisty przyjrzeć się metabolizmowi cukru, wykonać niezbędne badania oraz wprowadzić istotne zmiany w stylu życia.
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
