Witamina D3 to jedna z grupy witamin D. Występuje w sposób naturalny w organizmach zwierzęcych. Zmniejsza ryzyko zachorowania na krzywicę i osteoporozę. Wykorzystywana jest także w leczeniu wyżej wymienionych chorób. Witamina D3 rozpuszcza się w tłuszczach, nie w wodzie. Jest odporna na wysoką temperaturę, a także na długotrwałe przechowywanie. Co ciekawe, witamina D3 jest wytwarzana przez organizm ludzki pod wpływem promieniowania słonecznego. Można ją jednak z powodzeniem dostarczyć także w jedzeniu lub suplementach diety.
W przypadku witaminy D3 dzienna dawka zależy od wieku pacjenta. Co do zasady im pacjent jest młodszy, tym mniej witaminy potrzebuje. W związku z powyższym dla niemowlaka do 6 miesiąca życia wystarczające jest dostarczenie 400 jednostek miary na na dobę, przy czym jednostka miary to nanogram na mililitr. Pomiędzy 6 a 12 miesiącem życia zaleca się, aby zapewnić od 400 do 600 jednostek na dobę. Dawkowanie należy zwiększyć od 1 roku życia – aż do 10 roku życia dziecka dzienna dawka powinna wynosić od 600 do 1000 jednostek na dobę, a w przypadku dzieci z otyłością konieczna jest suplementacja D3 w dawce od 1600 do 4000 jednostek (w zależności od stopnia otyłości). W kolejnych latach życia (11-18) dawka D3 zaleca się, aby dawka sięgała od 800 do 2000 jednostek na dobę, a w przypadku nastolatków z otyłością – od 1600 do 4000 jednostek.
W dalszym okresie, aż do 65 roku życia, powinno się dostarczać do organizmu ok. 2000 jednostek witaminy D3 (w przypadku otyłości – od 1600 do 4000 jednostek). Taką dawkę powinny stosować także kobiety w ciąży. Seniorzy powyżej 65 roku życia winni zapewnić swojemu organizmowi dawkę większą, bowiem od 2000 do 4000 jednostek, a w przypadku chorych na otyłość – od 4000 do 8000 jednostek na dobę.
Istnieją dwa podstawowe źródła witaminy D3:
W pierwszym przypadku organizm wytwarza witaminę w organizmie na skutek oddziaływania na niego promieniowania słonecznego. Co istotne, to właśnie w ten sposób powstaje znaczna część witaminy D3 obecnej w organizmie (od 80 do 100%). Niemniej proces wytwarzania witaminy D3 przez organizm zależy od pory roku oraz nasłonecznienia. Wskazuje się, że najbardziej efektywnie produkuje się ten makroelement pomiędzy majem a wrześniem, najczęściej w godzinach od 10:00 do 15:00. Należy przy tym pamiętać, że skóra nie wytworzy witaminy D3, jeżeli słońce będzie schowane za chmurami. Z tego względu ten sposób produkcji witaminy D3 jest nieefektywny w Polsce w okresie od października do marca. Witamina D3 nie jest jednak produkowana „na zapas”, bowiem w sytuacji, kiedy organizm wytworzy już potrzebną mu dawkę, podczas przebywania na słońcu wytwarzają się nieaktywne związki. W przeciwnym razie gromadzony makroskładnik byłby toksyczny dla zdrowia.
Drugim sposobem dostarczenia witaminy D3 do organizmu są źródła pokarmowe, przy czym za pomocą diety możliwe jest pokrycie jedynie 20% dziennego zapotrzebowania. Najwięcej witaminy D3 znajduje się w produktach, które cechuje pochodzenie zwierzęce w rybach (takich jak: węgorz, śledź w oleju, łosoś pieczony, śledź marynowany, sardynki, dorsz), olejach rybnych, jajkach, wątróbce oraz mięsie czerwonym i drobiowym. Bogate w witaminę D3 jest także mleko krowie oraz powstały w niego ser żółty.
Witamina D3 właściwości wykazuje w wielu sferach. Wpływa bowiem na kilka ważnych układów znajdujących się w organizmie człowieka, w tym przede wszystkim na układ kostny. Makroskładnik odpowiada bowiem za mineralizację kości, przez co wspomaga prawidłowy rozwój tego układu, a także ma wpływ na regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej. Z tego względu należy przestrzegać, aby dzieci miały zapewnioną odpowiednią dawkę witaminy D3, gdyż w przeciwnym razie może dojść u nich do krzywicy, zaburzenia mineralizacji kości, a także do zmniejszenia masy kostnej. U osób dorosłych niedobór witaminy D3 może natomiast zwiększyć ryzyko osteoporozy, przez co ważne jest, aby odpowiedni poziom makroskładnika zachowały osoby starsze, które są szczególnie narażone na złamania.
Witamina D3 – na co pomaga poza układem kostnym? Z pewnością korzystnie wpływa na układ nerwowy. Niedobór witaminy może powodować zaburzenia snu, a w przypadku kobiety ciężarnej – zwiększać ryzyko wystąpienia zaburzeń autystycznych u dziecka. Witamina D3 oddziałuje także na układ mięśniowy, a jej niedobór może wywołać bóle mięśniowe. W zakresie układu odpornościowego witamina D3 ma właściwości antybakteryjne, antyproliferacyjne, a także antynowotworowe.
Witamina D3 – na co jeszcze? Otóż może także wpływać na budowanie odporności, co jest szczególnie ważne w czasach pandemii, a także przypadnie do gustu osobom uprawiającym morsowanie. A co daje witamina D3 w zakresie układu krążeniowego? Może mieć korzystny wpływ na leczenie przewlekłej niewydolności serca poprzez regulowanie stanów zapalnych. Ponadto witamina D3 wpływa na metabolizm w wielu tkankach, dzięki czemu wspomaga zdolność wątroby do regeneracji.
Niedobór witaminy D3 powstaje zwłaszcza w sytuacji, w której ciało nie jest regularnie wystawione na słońce. Do jego objawów należą przede wszystkim:
Wśród pozostałych objawów niedoboru wskazać można także na zaburzenia widzenia, bezsenność, pieczenie w jamie ustnej oraz gardle, a także utratę apetytu, która w konsekwencji może doprowadzić nawet do niedożywienia. Skutki niedoboru witaminy D3 są natomiast dość poważne, bowiem może on doprowadzić do osteoporozy, rozmiękania kości, częstych złamań, skrzywień, zwyrodnień układu kostnego, a w u dzieci i młodzieży, którym brakuje witaminy w trakcie rozwoju – do krzywicy. W zakresie pozostałych układów znajdujących się w organizmie, niedobór witaminy D3 zwiększa ryzyko rozwoju cukrzycy, chorób układu krążenia, takich jak miażdżyca czy nadciśnienie krwi oraz chorób autoimmunologicznych i nowotworów. Ponadto skutkuje spadkiem odporności, a także wzmożoną sennością i problemami z koncentracją.
W związku z powyższym warto zapamiętać, że już 20 minut dziennie na świeżym powietrzu wystarczy, aby organizm wyprodukował odpowiednią ilość makroskładnika. Jeżeli nie jesteśmy w stanie dostarczyć go do organizmu poprzez skórną syntezę ani poprzez odpowiednią dietę, to konieczne może okazać się suplementowanie witaminy D3. Dawkowanie w takim przypadku również zależy od wieku pacjentów, dlatego przed zakupem jakichkolwiek suplementów diety warto skonsultować się ze specjalistą. Szczególnie ważne może okazać się to w przypadku osób starszych i leżących, których organizm zwyczajnie nie będzie w stanie wyprodukować wystarczającej dawki witaminy D3. Zastosowanie suplementów diety okaże się w takim przypadku najczęściej koniecznością.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
