Jak wspomniano powyżej witamina E jest organicznym związkiem chemicznym. Oznacza to, że nie jest minerałem pozyskiwanym z martwej przyrody, ale jest wytwarzana przez organizmy żywe. Witamina E należy do grupy witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i występuje w ośmiu formach, od alfa do delta, z czego jedyna forma alfa-tokoferol jest przydatna dla ludzkiego organizmu. Rozdzielaniem przydatnej dla człowieka formy witaminy E od nieprzydatnych zajmuje się w organizmie człowieka wątroba, która pobiera pełne spektrum tej witaminy z jelita cienkiego. Po rozdzieleniu forma przydatna eksportowana jest do krwi i rozprowadzana po organizmie, a formy zbędne zostają skierowane do wydalenia. Jak pozyskiwać i witamina E gdzie występuje, pokrótce w dalszej części artykułu.
Witamina E nazywana jest witaminą młodości i witaminą płodności i nie bez powodu. Jest to związek o bardzo silnych właściwościach antyoksydacyjnych, a jej działanie sprzyja spowalnianiu procesu starzenia się organizmu. Polega to na tym, że przeciwutleniacze, jak witamina E, chronią komórki przed działaniem szkodliwych wolnych rodników. Owe rodniki są kancerogenne, czyli uszkadzają komórki, powodując zapadanie na takie choroby, jak nowotwory, czy choroby układu sercowo-naczyniowego, a także niszczenie i starzenie się skóry.
Oprócz tego witamina E ma udział w czynności immunologicznej sygnalizacji komórkowej, przy regulowaniu ekspresji genów i wielu innych procesach związanych z metabolizmem. Ponadto wspomaga zwiększanie uwalniania prostacykliny ze śródnabłonka, sprzyjając rozszerzaniu się naczyń krwionośnych. Gdy zastanawiamy się nad kwestią, witamina E na co, warto wiedzieć, że wspomaga gojenie się ran, w tym pooperacyjnych, a także stosowna bywa w profilaktyce w odniesieniu do zwyrodnienia plamki żółtej, a więc poprawia widzenie. Natomiast efektowne znaczenie odpowiedniej ilości witaminy E w organizmie widoczne jest w zdrowej, rozświetlonej skórze, włosach oraz paznokciach.
Witamina E jest związkiem niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, ale jej zapotrzebowanie nie jest u wszystkich ludzi jednakowe, lecz uzależnione od wieku. Najpowszechniej występujące w poradnikach wskazania odnośnie do zapotrzebowania występują w takiej formie:
Budowanie odporności organizmu ma ogromne znaczenie w każdym okresie, dlatego warto spożywać produkty bogate w witaminę E, co przyczyni się również do zbudowania odporności w czasie pandemii. Bywa jednak, że zastanawianie się nad kwestią, witamina E jaka najlepsza trzeba odsunąć na dalszy plan i wspomóc się w cięższych czasach suplementacją.
Witamina E niedobór występuje raczej rzadko, chociaż niewiedza o tym, w czym jest witamina E może takim niedoborem skutkować. Chorobliwy niedobór nie dotyczy osób zdrowych, ale występuje u osób z uszkodzoną wątrobą, chorych na mukowiscydozę i celiakię oraz cierpiących na zaburzenia wchłaniania tłuszczu. Niedobór witaminy E najczęściej objawia się:
Witaminy E źródła znajdują się zazwyczaj w pożywieniu, a ta rozpuszcza się w tłuszczach i jest magazynowana w ilościach niezbędnych zwłaszcza w nadnerczach, a także w tkance tłuszczowej. Jeżeli w organizmie nie występują dolegliwości zaburzające wydalanie nadmiarów, wówczas są one usuwane podczas naturalnych procesów mających miejsce w organizmie człowieka. Przedawkowanie witaminy E jest więc trudne, ale jak zawsze, istnieje jakieś ale.
Osoby stosujące przez dłuższy czas suplementację witaminą E powinny zachować ostrożność, ponieważ stosowanie suplementacji w dawkach przekraczających 1000 mg/dobę może wywołać nadmiar. Zazwyczaj objawia się on:
Witamina E może wspomagać profilaktykę oraz opóźniać zachorowanie i pogłębianie się choroby wieńcowej, a dowody na to pochodzą z badań. Badania in vitro wykazały, że witamina E hamuje utlenianie cholesterolu LDL, który jest kluczowym czynnikiem przy inicjacji miażdżycy tętnic. Ponadto witamina E może wydatnie przyczyniać się do zapobiegania tworzenia się skrzepów krwi, a więc pośrednio przeciwdziałać zawałom serca, czy żylnej choroby zakrzepowo-zatorowej.
Przykładowe badania związane z witaminą E a jej wpływem na zmniejszenie zapadalności na choroby serca:
Większe spożycie witaminy E u 5133 fińskich kobiet i mężczyzn, których obserwowano przez średnio 14 lat skutkowało zmniejszoną śmiertelnością z powodu choroby wieńcowej. Przy czym trzeba zaznaczyć, że źródło witaminy E znajdowało się w pożywieniu.
Z kolei badanie z udziałem 90 000 pielęgniarek wykazało, że spożywające witaminę E z suplementów zapadały na choroby serca 30 do 40% rzadziej.
W odniesieniu do nowotworów, oprócz funkcji przeciw utleniającej, witamina E może blokować powstawanie rakotwórczych nitrozoamin, czyli pośrednio chronić przed dostającymi się do żołądka wraz z pożywieniem azotynami. Witamina E zwiększa również odporność autoimmunologiczną organizmu, chroniąc tym sposobem przed nowotworami, jak i innymi chorobami.
Badania przeprowadzone na mężczyznach w odniesieniu do zachorowalności na raka prostaty nie są jednoznaczne, ale stwierdzono mniej zachorowalności na tę chorobę u mężczyzn, którzy rzucili palenie, a jednocześnie przyjmowali zwiększone dawki witaminy E.
Ma to oczywiście znaczenie, ale zdrowa dieta powinna być wdrażana przez człowieka bez względu na badania. W diecie zaś trzeba wziąć pod uwagę aspekt – witamina E produkty, który umożliwi optymalne dostarczenie tego związku do organizmów, szczególnie u ludzi starszych, bardziej narażonych na choroby oraz infekcje.
Produkty z dużą zawartością witaminy E:
Dietę oczywiście należy różnicować, gdyż witamina E nie jest jedynym związkiem niezbędnym dla prawidłowego funkcjonowania organizmu człowieka. W wypadku uczulenia na niektóre produkty można zastępować takowe innymi, a także nie wahać się i sięgać po suplementację witaminą E.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
Nie przegap nowości na Żywienie ma znaczenie.
Bądź na bieżąco z wiedzą dotyczącą żywienia klinicznego.