Stan odżywienia naszego organizmu w bezpośredni sposób wpływa na funkcjonowanie układu immunologicznego. Chcąc zadbać o właściwą odporność, zwłaszcza w tak trudnym czasie z jakim obecnie zmagamy się w dobie pandemii COVID-19, powinniśmy szczególnie przyjrzeć się naszym zwyczajom żywieniowym. Niedobory składników pokarmowych związanych z niewłaściwie zbilansowaną dietą, mogą wpływać na zwiększoną podatność na zakażenia, jak również znacznie cięższy i dłuższy ich przebieg. Ważne, też by zwrócić uwagę na osoby, najbardziej narażone, a więc m.in. w podeszłym wieku, z chorobami współistniejącymi, przewlekłymi zwłaszcza powikłanymi, czy chorych niedożywionych. Dbając o właściwy stan odżywienia organizmu, możemy skutecznie wzmacniać odporność, zmniejszając tym samym ryzyko występowania infekcji lub też złagodzić jej objawy.
Niedożywienie stanowi nieprawidłowy stan odżywienia organizmu, będący konsekwencją niewystarczającej podaży składników odżywczych (również pod względem tzw. mikroskładników). Niestety nadal jest to poważny problem wśród pacjentów hospitalizowanych, co bezpośrednio przekłada się na wzrost ryzyka powikłań, dłuższy pobyt w szpitalu oraz gorsze rokowanie. W Polsce niedożywienie stwierdza się u 35-55% osób chorujących przewlekle, a wśród pacjentów onkologicznych nawet wśród 40-90%.
Przyczyny niedożywienia mogą różne, przede wszystkim obejmują znacząco ograniczone spożycie pokarmów, będące konsekwencją np. zmniejszonego apetytu, zaburzenia w zakresie trawienia i wchłaniania, wzrost zapotrzebowania na składniki odżywcze, czy nasilone ich straty. Co w konsekwencji prowadzi do postępującego pogorszenia funkcji ważnych dla życia narządów i układów, spadku masy ciała, zaniku mięśni i upośledzenia odporności.
W trakcie niewystarczającej podaży (głodzenia) dochodzi do stopniowego zużywania własnych rezerw białka i tłuszczu przez organizm oraz obniżenia spoczynkowego wydatku energetycznego. Pomimo, iż całkowite rezerwy energetyczne w organizmie są stosunkowo duże, jednak nie oznacza to, że mogą być wykorzystywane przez dłuższy czas. Zwiększenie wydatku energetycznego, nawet w pozornie niewielkim zakresie 100-300 kcal/dobę, które nie zostanie uzupełnione odpowiednią podażą, może spowodować utratę tkanki tłuszczowej w tempie ok. 0,5-1g miesięcznie lub masy mięśniowej 1–2,3kg miesięcznie, co tłumaczy obserwowane często pogłębiające się niedożywienie, np. wśród pacjentów onkologicznych, w podeszłym wieku, u których obserwujemy zmniejszony apetyt.
Niedożywienie jest więc stanem wynikającym z braku pokrycia zapotrzebowania na składniki odżywcze, ale może się również rozwijać w wyniku zwiększonego zapotrzebowania.
Oceniając stan odżywienia powinniśmy zawsze uwzględnić:
– czas trwania zaburzeń w przyjmowaniu pokarmów,
– mimowolną utratę masy ciała w ostatnim czasie, zwykle odnosząc się do ostatnich 3-6 miesięcy,
– zwyczaje żywieniowe i ich zmiany (przede wszystkim jakiekolwiek ograniczenia w przyjmowaniu pokarmów),
– zaburzenia łaknienia, dysfagia,
– stosowane leki, które mogą wpływać m.in. na występowanie dolegliwości jak nudności, wymioty, biegunka lub zmniejszenie apetytu,
– współistniejące choroby (zwłaszcza przewlekłe), powikłania, dolegliwości, stany zwiększonych strat metabolicznych (jak np. trudno gojąca się rana, odleżyny).
Jak już wspomniano, jednym z poważniejszych następstw niedożywienia pacjentów hospitalizowanych jest znaczne obniżenie odporności, a co za tym idzie zwiększenie ryzyka występowania zakażeń. Spowodowane jest to często ciężkim stanem zdrowia, mnogimi urazami, rozległymi operacjami lub wyniszczającą chorobą nowotworową. Niewłaściwy stan odżywienia pacjentów zmniejsza szanse na prowadzenie skutecznego leczenia choroby podstawowej.
Zapobieganie i leczenie niedożywienia poza wczesnym zdiagnozowaniem pierwszych symptomów związanych z zaburzeniami w zakresie przyjmowania pokarmów i ew. współistniejących dolegliwości, polega na skutecznej interwencji żywieniowej.
Odpowiednio zbilansowana dieta pod względem zawartości składników odżywczych, w tym pełnowartościowego białka, pierwiastków śladowych i witamin oraz nawodnienia, z uwzględnieniem również dodatkowej podaży aminokwasów, mi.in. glutaminy, argininy, kwasów tłuszczowych omega-3, błonnika pokarmowego, probiotyków, witamin, m.in. D, C, E i A, cynku oraz selenu, korzystnie wpływa nie tylko na utrzymanie prawidłowego stanu odżywienia ale także, na właściwe funkcjonowanie układu odpornościowego. Z uwagi na właściwości przeciwzapalne i przeciwwirusowe wymienione składniki mogą przyczynić się do złagodzenia stanów zapalnych obecnych podczas zakażenia COVID-19. Dodatkowo, wśród pacjentów ze zdiagnozowaną chorobą COVID-19 zaleca się włączenie doustnych suplementów odżywczych o zwiększonej zawartości białka, które jest łatwo przyswajalne przez organizm chorego. Ponadto doustne diety przemysłowe, jako kompletne źródło składników odżywczych, stanowią dodatkowe wsparcie dla osób, które z różnych przyczyn nie są w stanie właściwie zbilansować diety opartej wyłącznie na pokarmach naturalnych, szczególnie w sytuacji ograniczonej tolerancji, czy zwiększonego zapotrzebowania związanego z chorobą.
Pamiętajmy, iż dzięki odpowiedniemu postępowaniu żywieniowemu możemy nie tylko wpłynąć na poprawę odporności i zapobiegać zakażeniom ale też złagodzić przebieg choroby i skutecznie wspomóc leczenie.
Fresubin Protein Energy DRINK
Dieta kompletna pod względem odżywczym, wysokoenergetyczna, bogatobiałkowa, przeznaczona do żywienia drogą doustną. Jedno opakowanie dostarcza m.in.:
Dawkowanie – ustalane w zależności od indywidualnego zapotrzebowania pacjenta.
Dietetyk Dr n. med. Barbara Kuczyńska
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
