Leczenie żywieniowe oznacza podawanie drogą pozajelitową lub dojelitową (bądź obiema jednocześnie) wszystkich niezbędnych składników odżywczych, witamin i minerałów w ilościach zaspokajających potrzeby chorych, którzy nie mogą odżywiać się droga doustną. Takie żywienie rozpoczynane jest również, gdy pacjenci odżywiają się w sposób niewystarczający i narażeni są na niedożywienie. Leczenie żywieniowe jest złożonym postępowaniem lekarskim, które rozpoczyna się od oceny stanu odżywienia i obliczenia zapotrzebowania na składniki odżywcze. Dopiero po tych analizach zlecone zostaje podawanie odpowiednich dawek energii, białka, elektrolitów, witamin, pierwiastków śladowych, wody w postaci zwykłych produktów odżywczych, płynnych diet doustnych lub sztucznego odżywiania. Żywienie dojelitowe i pozajelitowe jest metodą odżywienia również u dzieci i młodzieży w specjalnych sytuacjach.
Żywienie dojelitowe (enteralne), zgodnie z definicją zawartą w „Standardach żywienia pozajelitowego i dojelitowego”, jest to podawanie diet przemysłowych do przewodu pokarmowego wyłącznie drogą inną niż doustna. Ten sposób żywienia zalecany jest chorym z co najmniej częściowo sprawnym przewodem pokarmowym. U takich dzieci nie ma możliwości zaspokojenia zapotrzebowania na energię i składniki odżywcze drogą tradycyjną – doustną. Wskazania do żywienia dojelitowego dzieci to przede wszystkim mukowiscydoza, choroba Leśniowskiego-Crohna, a także nietolerancje pokarmowe. Żywienie enteralne jest formą leczenia również w chorobach nowotworowych, przy urazach i po operacjach.
Prawidłowy stan odżywienia dzieci i młodzieży chorujących na mukowiscydozę jest bardzo ważną częścią terapii chorych na mukowiscydozę. Jednakże pacjenci tacy są często narażeni na niedożywienie. U chorych z mukowiscydozą stosuje się dwie metody żywienia enteralnego. Pierwszą z nich jest gastrostomia – przezskórna endoskopowa gastrostomia (PEG), która polega na wykonaniu zabiegu endoskopowego i umieszczeniu w żołądku sondy poprzez ściany jamy brzusznej i dostarczaniu przez nią pokarmów. Druga metoda wykorzystuje zgłębnik nosowo-żołądkowy. Taka rurka wprowadzana jest do żołądka przez nos. Metoda ta jest tymczasowa i nieinwazyjna. Rurkę można wyjąć lub wymienić w dowolnym momencie bez operacji czy zabiegu. Obecnie, aby stosować żywienie dojelitowe u dzieci i młodzieży, nie ma konieczności ich hospitalizacji – żywienie może odbywać się w warunkach domowych.
Od 2007 roku procedura domowego żywienia dojelitowego dzieci jest refundowana przez Narodowy Fundusz Zdrowia. Oznacza to, że jeśli stan zdrowia na to pozwala, dziecko nie musi być hospitalizowane – zamiast tego zostaje zapisane do poradni żywieniowej. Sprzęt i dobrane indywidualnie do pacjenta diety są dowożone do miejsca pobytu dziecka. Po odpowiednim przeszkoleniu każdy jest w stanie samodzielnie podłączyć pokarm. Domowe żywienie dojelitowe zapewnia większy komfort psychiczny dzieciom i niweluje stres związany z przewlekłymi pobytami w szpitalach.
Żywienie pozajelitowe (parenteralne) to dostarczanie wszystkich niezbędnych składników odżywczych – białka, energii, elektrolitów, witamin i wody drogą dożylną. Takie żywienie jest ogólnie dostępną metodą leczenia żywieniowego – stosowanego, gdy przyjmowanie pokarmów drogą przewodu pokarmowego jest niemożliwa, niewystarczająca lub nie jest wskazana.
Najczęściej konieczność żywienia pozajelitowego u dzieci następuje z powodu przyczyn związanych z niewydolnością jelit. Zazwyczaj są to sytuacje przejściowe. U wcześniaków wskazaniem do żywienia pozajelitowego jest niedojrzałość przewodu pokarmowego czy martwicze zapalenie jelit. Wskazania do żywienia pozajelitowego dzieci to urazy i zabiegi operacyjne, a także ostre zapalenie trzustki. Również leczenie żywieniowe dzieci z nowotworem poddanych chemioterapii wymaga czasem włączenia żywienia pozajelitowego. Najczęstszą przyczyną przewlekłego żywienia parenteralnego jest zespół krótkiego jelita będący wynikiem resekcji (usunięcia) powyżej 50% jelita cienkiego.
Żywienie i leczenie żywieniowe dzieci i młodzieży, jego zaplanowanie i prowadzenie u dzieci jest dużym wyzwaniem. Musi ono przede wszystkim utrzymać prawidłowy stan odżywienia, ale również zapewnić rozwój ośrodkowego układu nerwowego. Zapotrzebowanie na poszczególne składniki odżywcze u dzieci i młodzieży zależy od wieku, płci, toczących się chorób, a także wyjściowego stanu odżywienia. Zaplanowanie żywienia pozajelitowego dziecka rozpoczyna się od obliczenia zapotrzebowania na poszczególne składniki odżywcze, a następnie wyboru odpowiedniego dla niego preparatu.
Żywienie medyczne dla dzieci musi być dobrane w zależności od wieku, masy i aktywności fizycznej. Na polskim rynku znajdują się produkty, które mogą być wsparciem w czasie choroby lub/i rekonwalescencji. Przykładem jest Frebini® Energy Drink – napój dla dzieci w wieku 1-12 lat występujący trzech smakach: truskawkowym, bananowym oraz czekoladowym. Produkt ten zalecany jest dzieciom i młodzieży, u których występuje zwiększone zapotrzebowanie na energię np. z powodu choroby. W jednej butelce preparatu znajduje się aż 300 kcal, 7,6 gramów białka, niezbędne składniki odżywcze, minerały i witaminy. Ponieważ Frebini® Energy Drink posiada taki bogaty i skoncentrowany skład jest to kompletna, wysokoenergetyczna dieta przeznaczona do wsparcia żywieniowego dzieci do lat 12.
Żywienie medyczne dzieci i młodzieży jest niezwykle ważne i wymaga wiele uwagi. Ma ono na celu odżywienie całego organizmu, utrzymanie go w doskonałej kondycji. Wpływa na funkcjonowanie wszystkich narządów i układów, w tym niezwykle ważnego i wciąż rozwijającego się u dzieci układu nerwowego.
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą
Bibliografia:
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
