Niekiedy w życiu zdarzają się sytuacje, kiedy najprostsze życiowe czynności sprawiają trudność albo są zupełnie niemożliwe. Wtedy naprawdę można docenić wagę samodzielnego oddychania, jedzenia, poruszania się czy wykonywania czynności fizjologicznych, do których na co dzień właściwie nie przywiązujemy większej wagi. Tymczasem kiedy zawodzą funkcje organizmu, z pomocą przychodzi nam współczesna medycyna, chociażby przez żywienie enteralne i parenteralne.
Żywienie enteralne to żywienie dożołądkowe lub dojelitowe osoby chorej. Kiedy pacjent jest z jakiegoś chorobowego powodu niedożywiony, ale posiada prawidłowo działający układ pokarmowy, wtedy wprowadza się pokarm doustnie, ponieważ ta forma podania pokarmu do przewodu przewodu pokarmowego jest najbardziej naturalna, obudza wytwarzanie enzymów oraz perystaltykę jelit
Jeśli jednak pacjent ma problemy z przełykaniem lub cierpi na niedrożność górnego odcinka przewodu pokarmowego, wprowadza się dożołądkowe lub dojelitowe żywienie enteralne. Wskazania do jego zastosowania pojawiają się w różnego typu chorobach neurologicznych, nowotworowych, śpiączce, urazach mnogich i wielu innych przypadkach. Żywienie enteralne odbywa się przez zgłębnik założony przez nos, znacznie rzadziej przez usta.
Jeśli tego typu żywienie musi potrwać długo z różnych przyczyn, wtedy pacjentowi wykonuje się specjalną przetokę odżywczą, czyli PEG, dzięki której pokarm podaje się bezpośrednio do żołądka. Jest to specjalna silikonowa rurka, która zostaje wprowadzona przez ścianę jamy brzusznej do żołądka przy pomocy gastroskopu. Silikon nie reaguje w żaden sposób z organizmem i w każdej chwili można go wymienić na nowy. Ten sposób odżywiania entralnego znacznie ułatwia normalne funkcjonowanie, a także odżywianie w warunkach domowych.
Żywienie parenteralne to metoda leczenia żywieniowego, które polega na podawaniu wszystkich składników potrzebnych do życia bezpośrednio do żyły. Z tego powodu ta metoda określana jest jako żywienie pozajelitowe. Ten rodzaj żywienia stosuje się w celu zabezpieczenia przed śmiercią głodową pacjentów z zespołem złego wchłaniania, w niedrożności jelit lub po rozległej resekcji jelit. Oprócz tego, w ten sposób ratuje się osoby po rozległych poparzeniach, w śpiączce, u dzieci z wrodzonymi wadami układu pokarmowego lub wcześniaki, u których układ pokarmowy nie jest jeszcze w pełni rozwinięty.
Dostarczanie potrzebnych do życia składników odbywa się w żywieniu pozajelitowym na dwa sposoby. Pierwszy poprzez żyły obwodowe przy użyciu kaniuli, czyli cieniutkich rurek, lub przez żyłę główną przy pomocy specjalnie założonego cewnika, z którym można funkcjonować przez wiele lat. W większych naczyniach stosuje się także wszczepialną pod skórę komorę, czyli port TID, który jest całkowicie niewidoczny i także ułatwia normalne funkcjonowanie.
Żywieniem medycznym określa się ogół nowoczesnych preparatów odżywczych, stworzonych przez specjalistów z myślą o pacjentach, którzy z przeróżnych powodów nie są w stanie dostarczyć organizmowi niezbędnych składników pokarmowych. Stosuje się go zarówno profilaktycznie, uzupełniająco, jak i leczniczo. Dzięki temu pacjent odzyskuje siły i energię. Wiele firm specjalizuje się w pomocy osobom potrzebującym żywienia medycznego i produkuje doustne suplementy żywieniowe, czyli specjalne odżywki medyczne w postaci napojów, proszku czy deseru. Dostępne są one w aptekach, sklepach medycznych lub sklepach internetowych.
Żywienie parenteralne i enteralne także wymaga specjalnie przygotowanych diet dostępnych w sklepach medycznych oraz sklepach online. Jadłospisy, po które sięga się w leczeniu żywieniowym, muszą być dostosowane do konkretnego pacjenta, jego przypadłości oraz potrzeb organizmu. Gotowe preparaty mogą zapewnić choremu dietę polimeryczną złożoną z nieprzetworzonych składników, dietę oligomeryczną złożoną z łatwiej przyswajalnych składników dla osób z zaburzeniami trawienia i wchłaniania oraz dietę monomeryczną, której składniki poddano rozpadowi, by w o wiele prostszej postaci zostały wchłonięte przez organizm.
W przypadku żywienia enteralnego używa się specjalistycznych, produkowanych przez przemysł farmaceutyczny, gotowych do użytku produktów płynnych, które zawierają wszystkie potrzebne składniki odżywcze. Są to diety zbilansowane, czyli takie, które dostarczają niezbędnych elementów w odpowiednich proporcjach. Gotowa mieszanka musi mieć w swoim składzie węglowodany, tłuszcze, aminokwasy, wodę, elektrolity i pierwiastki śladowe. Kaloryczność tak podanego posiłku także musi być dostosowana do stanu pacjenta. W żywieniu pozajelitowym mieszanka ma postać płynną.
W przypadku choroby wymagającej hospitalizacji pacjent żywiony jest w szpitalu, który dysponuje specjalistycznym sprzętem. W przypadku jednak gdy żywienie enteralne lub parenteralne musi trwać przez długi czas, może przebiegać w warunkach domowych po zakwalifikowaniu pacjenta. Dzieje się to na podstawie skierowania od lekarza z oddziału szpitalnego. Na tej podstawie jest ono refundowane przez NFZ. Pacjentom wtedy ułatwia się przyjmowanie pokarmu przez wytworzenie specjalnej przetoki PEG do żywienia dojelitowego albo cewnika czy portu TID do żywienia pozajelitowego. Pacjent lub opiekun musi być przeszkolony, pozostawać pod stałą opieką i kontrolą lekarską. Żywienie tego typu prowadzą specjalistyczne ośrodki w całej Polsce.
Żywienie enteralne i parenteralne ratuje życie pacjentów, które w wielu przypadkach chorobowych byłoby zagrożone przez problemy z normalnym odżywianiem się. Być może nie jest to żywienie komfortowe, ale na tyle skuteczne, że można dzięki niemu wrócić do zdrowia, a nawet w miarę normalnie funkcjonować przez wiele lat.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
