COVID-19 wywołane przez SARS-CoV-2 jest aktualnie najczęściej badanym wirusem, dzięki temu coraz więcej wiadomo jest o przebiegu choroby, objawach i grupach ryzyka. Charakterystyczne objawy dla COVID-19 to m. in. kaszel, duszność, gorączka, zaburzenia zmysłów smaku i powonienia. W niektórych przypadkach może prowadzić do niewydolności wielonarządowej i w ostateczności do zgonu. Coraz częściej mówi się o jeszcze jednym ważnym aspekcie, a mianowicie o niedożywieniu pojawiającym się u pacjentów chorych na COVID-19 i roli prawidłowego odżywienia.
Pacjenci z większym ryzykiem zachorowania na COVID – 19 to jednocześnie osoby o podwyższonym ryzyku niedożywienia.
Wśród grup populacyjnych szczególnie narażonych na zachorowanie znajdują się osoby starsze powyżej 60 roku życia oraz osoby chorujące przewlekle na choroby niezakaźne takie jak m. in. cukrzyca, schorzenia układu sercowo-naczyniowego. Choroby te same w sobie, jak również wiek pacjentów i związane ze starzeniem zmiany w obrębie składu ciała, sarkopenia, problemy z żuciem i połykaniem predysponują do rozwoju niedożywienia i powodują gorsze rokowania w przypadku zakażenia COVID-19.
Wprowadzenie do standardowej diety pacjenta chorego na COVID-19 fortyfikacji diety specjalnymi preparatami może wpłynąć na zmniejszenie częstości i ilości powikłań, może również poprawić wyniki leczenia szczególnie u osób z grupy wysokiego ryzyka. Wsparcie żywieniowe i związana z tym poprawa stanu odżywienia pacjentów chorych może mieć istotne znaczenie w łagodzeniu negatywnych skutków choroby tj. osłabienie, brak sił i energii. Dotychczas udokumentowano, że gorsze wyniki w leczeniu COVID-19 są zgłaszane u pacjentów ze stwierdzonym niedożywieniem lub ryzykiem niedożywienia.
Jakie makro i mikro składniki należy rozważyć w żywieniu pacjentów covidowych?
Wartą rozważenia opcją wsparcia żywieniowego w poradnictwie farmaceutycznym jest zastosowanie doustnych suplementów diety ONS (Oral Nutritional Supplements). Rekomendację tych preparatów warto jest podjąć gdy mamy do czynienia z osobą starszą lub pacjentem przewlekle chorym, ale również w sytuacjach gdy u pacjenta występuje ryzyko osłabienia, utarty sił i energii w wyniku infekcją czy podwyższonej temperatury. Celem ich stosowania jest zaspokojenie żywieniowych potrzeb pacjenta w sytuacji gdy zwyczajowa dieta kuchenna nie jest wystarczająca, pacjent nie ma apetytu, jest osłabiony chorobą. Uzupełnienie diety produktami typu ONS skutecznie wspomaga w zwiększeniu spożycia energii oraz makro- i mikroskładników pokarmowych. Włączenie wybranego preparatu ONS w czasie trwania infekcji powinno być kontynuowane przez co najmniej miesiąc. Przykładem diety kompletnej, normobiałkowej, którą warto polecić pacjentowi w przebiegu choroby jest preparat Fresubin Energy Drink (dostępny w wersji z błonnikiem i bez błonnika) zawierający 300 kcal, co znacząco podniesie dzienną ilość przyjmowanej energii, witamin i składników mineralnych.
Niewątpliwie ważną kwestią w żywieniu chorych z COVID-19 jest odpowiednia podaż białka, która ma na celu zapobieganie utraty masy ciała. Wpływa również na zmniejszenie ryzyka powikłań oraz ponownej hospitalizacji, poprawia przy tym codzienne funkcjonowanie. Przykładową dietą kompletną wzbogaconą w białko jest preparat Fresubin Protein Energy Drink, który zawiera aż 20 g białka oraz wszystkie niezbędne mikroelementy w tym witaminę D. Bez odpowiedniej ilości białka organizmowi trudniej jest walczyć z infekcjami, łatwiej powstają odleżyny, gorzej goją się rany. Z kolei wit. D wpływa korzystnie na regulację mechanizmów immunologicznych, co można traktować jako „wartość dodaną” diety. Farmaceuta może również zaproponować pacjentowi dietę cząstkową. Przykładem takiej diety jest preparat Fresubin Protein Powder, który w 10 g produktu dostarcza 8,7 g białka. Łatwo rozpuszcza się w zimnych i gorących napojach oraz posiłkach.
Co ważne chorzy powinni też pokrywać zapotrzebowanie na wszystkie witaminy i minerały. Profilaktyka żywieniowa zakłada odpowiednią podaż witaminy A, E, B6, B12, cynku i selenu, których niedobór wiąże się z niekorzystnymi skutkami klinicznymi infekcji wirusowych. Nie ma jednak dowodów, że rutynowe stosowanie dużych dawek ww. witamin i minerałów może zapobiegać lub przynieść poprawę wyników leczenia COVID-19. Suplementację tymi składnikami na pewno należy wdrożyć po udokumentowanym laboratoryjnie niedoborze. Istotny jest fakt, że diety doustne typu ONS zawierają w swoim składzie wszystkie ważne dla zdrowia witaminy i minerały w odpowiednich proporcjach.
W celu optymalizacji leczenia i uzyskania jak najlepszych jego skutków należy prowadzić wsparcie żywieniowe u pacjentów przebywających w izolacji domowej od początku choroby jak również u pacjentów po zakończonej hospitalizacji, szczególnie jeśli są to osoby 65+. Należy pamiętać, że istniejące u tych pacjentów czynniki ryzyka żywieniowego są nadal obecne a choroba lub przebyta hospitalizacja mogła wpłynąć negatywnie na ryzyko lub stan niedożywienia.
Mgr Filip Biernacki, dietetyk kliniczny
Literatura
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
