Operacja to dla pacjenta ogromny stres. Istotną kwestią jest, aby został on do tego należycie przygotowany pod wszystkimi względami, bo to kondycja naszego organizmu będzie miała znaczący wpływ na późniejszy proces regeneracji. Dlatego tak ważny stał się w medycynie termin żywienia przedoperacyjnego (zamiennie nazywany również żywieniem okołooperacyjnym). W jaki sposób ma to przygotować pacjenta do operacji i leczenia? I jakie postępowanie powinno zostać wdrożone?
To kompleksowa ocena odżywienia pacjenta. W ten sposób ustala się, czy zaistniał stan niedożywienia. Dlaczego to takie ważne? Tylko dzięki temu można podjąć działania mające na celu maksymalne dożywienie (co nazywamy leczeniem żywieniowym), a więc poprawę stanu zdrowia lub też utrzymanie takiego stanu, który nie pogorszy zdrowia pacjenta. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko powikłań pooperacyjnych, związanych na przykład z gojeniem się ran, a także zespoleń w przewodzie pokarmowym. Dzięki żywieniu okołooperacyjnemu organizm szybciej dochodzi „do siebie”.
Nasz organizm może odpowiadać na uraz chirurgiczny reakcjami, które zmieniają metabolizm w kierunku katabolizmu. Aby zmniejszyć odpowiedź kataboliczną, pacjent musi prawidłowo się odżywiać, dostarczając sobie odpowiednią ilość energii i białka. Lekarz ma za zadanie ocenić, czy pacjent w okresie przedoperacyjnym powinien przyjmować pokarmy doustnie, czy też dojelitowo lub pozajelitowo. Jeżeli stwierdza się niedożywienie może dojść do powikłań pooperacyjnych, takich jak słabsze gojenie się ran, rozejście się rany (ewentracja), zbyt słaba regeneracja wątroby i inne.
Jak się okazuje, prawie połowa pacjentów trafiających do szpitala ma zły stan odżywienia, co niekorzystnie wpływa na rokowania. Może za to odpowiadać ogólnie zbyt małe spożywanie pokarmów lub spożywanie pokarmów o niskiej wartości odżywczej, zwiększone zapotrzebowanie organizmu na pokarm, zaburzenia wchłaniania, wcześniejsze biegunki lub wymioty, uzależnienia, takie jak alkohol i narkotyki, a także anoreksja. Na podstawie badań określa się czy niedożywienie pacjenta jest lekkie, umiarkowane, czy ciężkie.
W przypadku określenia niedożywienia lekarz zaleca zastosowanie wspominanego wcześniej leczenia żywieniowego. Najpierw powinien jednak określić ogólny stan zdrowia pacjenta, jego aktywność ruchową i inne choroby. Należy również ustalić, czy istnieje możliwość kompletnego żywienia doustnego. W roku 2012 Ministerstwo Zdrowia wprowadziło ustawę według której każdy pacjent przed operacją musi zostać poddany ocenie stanu żywienia.
To bardzo ważne, bo lekarze zalecają, aby u osób z z dużym ryzykiem żywieniowym zastosować leczenie żywieniowe nawet od dziesięciu do czternastu dni przed operacją, nawet, jeżeli sama operacja miała zostać przełożona przez to na inny termin.
Takie osoby powinny przyjmować normalne pokarmy do wieczora przed zabiegiem operacyjnym lub do momentu, który wskaże lekarz.
Obecnie żywienie doustne stosuje się tylko i wyłącznie poprzez opracowane diety przemysłowe. To najprostsza i zarazem najmniej inwazyjna dla pacjenta metoda, polegająca na przyjmowaniu wysokoenergetycznych preparatów odżywczych, które podawane są w postaci napojów. Należy spożywać je ściśle według zaleceń lekarza! Zaletą diet przemysłowych jest niezmienny, ściśle określony skład i brak składników, które mogą zaszkodzić. Dzięki dietom przemysłowym można korygować zaburzenia metaboliczne wywołane chorobą. Diety przemysłowe są dopasowane do potrzeb pacjentów w różnych jednostkach chorobowych i zależności od zapotrzebowania zawierają odpowiednie ilości oraz właściwej jakości składniki odżywcze: białka, tłuszcze i węglowodany, witaminy, a także makro- i mikroelementy.
Wykorzystuje przewód pokarmowy, a organizm sam trawi i wchłania składniki odżywcze. Polega ono na podawaniu naturalnie pozyskanych produktów diety przemysłowej (białka, energii, elektrolitów, witamin) do przewodu pokarmowego. Preparaty wprowadzane są poprzez sondę.
Żywienie jelitowe przed operacją może być wskazane dla osób z niedożywieniem, a zwłaszcza tych, którzy mają problemy z przełykaniem, cierpią na choroby jelit, choroby nowotworowe, powikłania po innych operacjach itp. Żywienie jelitowe może odbywać się w szpitalu (niezbędne jest założenie sztucznego dostępu) lub w domu (także pod opieką wykwalifikowanej osoby).
Żywienie pozajelitowe oznacza dostarczenie wszystkich niezbędnych składników odżywczych dożylnie, z pominięciem przewodu pokarmowego. Pacjentowi poprzez cewniki żylne podaje się wtedy mieszaniny odżywcze, zawierające szereg witamin, aminokwasów, węglowodany, białko, tłuszcze – a więc wszystko, co potrzebne jest do prawidłowego funkcjonowania organizmu.
Żywienie przed operacją ma ogromne znaczenie dla każdego pacjenta. Każda osoba przed operacją musi zostać zdiagnozowana przez lekarzem pod kątem niedożywienia. W zależności od stanu pacjenta, należy zastosować się do zaleceń. Prawidłowe odżywienie będzie miało znaczący wpływ na późniejsze gojenie się ran i ogólny powrót do zdrowia. Praktyka pokazuje, że obecnie żywienie przedoperacyjne bywa zaniedbywane, dlatego warto zwracać na to uwagę i zadbać o swoje zdrowie!
Serwis zywieniemazanczenie.pl ma z założenia charakter wyłącznie informacyjno-edukacyjny. Zamieszczone tu materiały w żadnej mierze nie zastępują profesjonalnej porady medycznej. Przed zastosowaniem się do treści medycznych znajdujących się w serwisie należy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
Zapisz się na newsletter Żywienie ma znaczenie i dowiaduj się o nowościach w naszym serwisie jako pierwszy.
Nie musisz wychodzić z domu, zamów nasze produkty z wygodną dostawą pod same drzwi.
Żywność specjalnego przeznaczenia należy stosować pod nadzorem lekarza.
